Dün Cumhuriyetimizin 94. yaşını kutladık. 94 yıl... Böyle bir coğrafya da dile kolay... 6 yıl sonra dalya diyeceğiz.

Ama bunca yılın deneyiminin vermesi beklenen coşku ve rahatlıktan eser yok üzerimizde.
Sanki henüz dün monarşiden Cumhuriyet'e geçmişiz gibi, hâlâ rejimin faziletlerinden söz açıyoruz.
Koca koca adamlar, günün anlam ve önemini anlatırken, "padişahın gidişinden" başka bir ilerlemeden söz edemiyor.
Oysa geçtiğimiz yüzyılın başında aşılan bir tartışma bu.
Aklı başında, ciddiye alınacak kimse Cumhuriyet'ten geriye dönüşü tartışmıyor bile.
Şimdilerde tüm dünyada sorun "o cumhuriyetin" ne kadar demokratik olduğu.
Yoksa iş sadece Cumhuriyet'e kaldıysa, İran da Cumhuriyet.

Bizim artık, hep beraber bir irade gösterip kurduğumuz Cumhuriyet'i ne kadar "paylaşabildiğimizi" konuşmamız lazım.
Kürtlerin kendilerini bu ortak projenin bir öznesi olarak hissedebilmesini sağlayabildik mi?
Aleviler'in kaygılarını, paranoyalarını ne kadar giderebildik?
Dindarların yeniden dışlanma, yok sayılma korkularını yenmelerine yardımcı olabildik mi?
Yüz yıllardır beraber yaşadığımız gayrimüslimlerin gelecek planlarında bu Cumhuriyet mi yoksa İspanya gibi krallıklar mı var?
Kuruluşundan bu yana geri kalmış ve bağımlı bırakılmaya çalışılan Cumhuriyet'i, iddialı ve güçlü bir konuma taşıma hedefini ortaklaştırabildik mi?

Sorular bunlar. Elbette bu listeye yenileri de eklenebilir.
Yani işimiz çok.
Ama üç beş meczubun çağın hiçbir gerekliliğiyle uyuşmayan marjinal çıkışlarına tepki vermekten ibaret karikatürize bir tepkisellikle oyalanmamalıyız...
Bu marjinal tavırların cumhuriyetimizi büyütme, demokratikleşme hedefinden bizi alıkoymasına izin vermemeliyiz.
94 yılın özgüveniyle olgun davranıp, külahı önümüze koyarak büyüdüğümüzü göstermeliyiz.
Bu potansiyele sahip olduğumuzu, bir yıl önce 15 Temmuz'da vatana, demokrasiye ve Cumhuriyet'e sokakta canımızla sahip çıkarak kanıtladık.
Peki devamını getirebilecek miyiz?
Mesela yüzüncü yılında, nevi şahsına münhasır Türkiye Cumhuriyeti deneyimini, bölgeye ve dünyaya örnek bir demokrasi modeli olarak sunabilecek miyiz?
Ötesi inanın goy goy...