Hasan CEMAL
O zaman ne yapmalı? (1) Türkiye, İspanyaveya Britanya’daki kadar bir demokrasi yapacak; Kürtlerin ayrılıkçılığı da -şiddete başvurmadan- savunabilecekleri kadar bir demokrasinin kapılarını açacak. (2) PKK silah bırakıp dağdan inecek. (3) Şiddet değil siyaset konuşacak.
Kürtlerin Büyük Kürdistan hayali var mı? Evet var.
Bir ideal olarak, nihai bir hedef olarak kafalarının arkasında, gönüllerinde yatar, neden olmasın diye.
Türkiye, İran, Irak ve Suriye’ye dağılmış olarak yaşayan Kürtlerin günün birinde bağımsız Kürt devletinin çatısı altında toplanmasına yönelik senaryolar değişik odaklarda her zaman yazılmış, el altında tutulmuştur.
Buna karşılık Ankara’da da alternatif senaryolar hazırlandığı söylenebilir.
DEMİREL’İN SENARYOSU
Demirel’in kendisinden dinlemiştim.
1970’lerde başbakanlık koltuğunda otururken zamanın Genelkurmay Başkanı Semih Sancar Paşa’ya bir Kerkük senaryosu hazırlatılmış.
Gerektiğinde Kuzey Irak’a girip, bir yandan Kerkük petrolünü, diğer yandan Irak Kürtlerini kontrol altına almayı öngören bir senaryoydu bu.
Kürtlerin Ortadoğu gibi sınırların değişken olduğu oynak bir bölgede, federasyon ya da bağımsız devlet olarak sahneye çıkmalarına ilişkin tasavvurlar özellikle Amerika ve İsrail’de hiç eksik olmadı
Washington’da bir zamanlar el altında tutulduğu söylenen bir senaryo şöyle özetlenebilirdi:
Türkiye’nin himayesinde İran, Irak ve Suriye Kürtlerini de kapsayacak biçimde bir devlet, daha doğrusu Türkiye’yle birlikte bir federasyon...
Bu federasyon düşüncesi, Turgut Özal’ın siyaset sahnesinde yükseldiği 1980’li yıllarda Washington’la Ankara’da yeniden ısıtıldı.
Amerika’nın Rand Cooperation isimli düşünce kuruluşu için bir rapor hazırlayan, CIA’nın eski yöneticilerinden Graham E. Fuller şöyle der 1992’de:
ÖZAL’IN FEDERASYONU...
“Özal daha büyük bir kumar oynuyor olabilir. Kürt hareketinin geleceğiyle ilgili olarak, fazla tehlikeli olduğu için adını hiçbir zaman tam koymadığı bir jeostratejik bir vizyona sahip olabilir.
Bu vizyona göre:
Bölgede büyük bir ihtimalle Irak’tan başlamak üzere ‘kaçınılmaz olarak’ bir Kürt ayrılıkçılığı yaşanacak.
Eğer Türkiye Irak’ta bağımsız ya da özerk bir Kürt devletinin kuruluşunda sempatik bir rol oynayabilirse, ileride bu devlet büyük bir ihtimalle Türkiye’yi Kürtçe konuşan dünyanın ‘doğal çekim merkezi’ olarak görecektir.
Dünyadaki Kürtlerin büyük çoğunluğu Türkiye’de yaşadığı gibi -İran, Irak, Türkiye, Suriye ve eski Sovyetler’e dağılmış olarak yaşayan 20 milyon Kürtdün belki 12 milyonu- Türkiye Kürtleri en gelişmiş Kürtlerdir.
Bu koşullar altında, eğer günün birinde birleşik bir Kürt devleti kurulacaksa, veya böyle bir devletin kurulmasına ilişkin özlemler geçerli olacaksa, bu açıdan Türkiye belirleyici bir söz ve güç sahibi olabilir.
Böyle bir oluşum, Türkiye’ye İran ve Irak’ın Kürt bölgelerinde büyük bir nüfuz olanağı sağlayabilir. Bu bakış açısına göre, Türkiye zaten kaçınılmaz olana direnmek yerine, böyle bir harekete öncülük edebilirse, çok daha iyi iş yapmış olur. Çünkü kaçınılmaza direnmek, Türkiye’yi gelecekteki Kürt devletinin bir numaralı düşmanı haline getirebilir.” (*)
Yukarıdaki satırların ışığında gelinen noktaya bakalım.
“KÜRT YOK TÜRK VAR!”
Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan itibaren yıllar yılı Kürtleri yok saydı.
“Kürt yok Türk var!” dedi bu devlet. Kürtçe diye bir dili inkâr etti. Konuşulmasını, öğrenilmesini yasakladı. Kürt sözcüğünün, Kürdistan sözcüğünün ucuna hapsi koydu.
Devletin bu kırmızı çizgileri yalnız bizim için değil, örneğin Irak için de geçerliydi. Bu ülkede de ‘federasyon’a da, ‘özerkliğe’ de karşıydık.
Yıllar geçti, ne oldu?
Yukarıdaki rapora bir daha bakın. Irak’ta bugün artık özerklik değil, hatta federasyon da değil, fiili bir Kürt devleti var.
Ama ilişkilerimiz gayet iyi...
Belki bir zamanlar merhum Özal’ın hayal ettiğinden daha ileri bir noktada Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’si...
Büyük Kürdistan mı geliyor?..
‘Büyük oyun’a alet mi oluyoruz?
‘Paranoya’lara gerek yok.
Aklınızı özgür kılın!
90 yıl öncesine gidin. Onca yıl “Kürt yok, Türk var!” dediniz de ne oldu? Bugünlere geldik yine, ama büyük acılarla...
YOL HARİTASI
O zaman ne yapmalı?
(1) Türkiye, İspanya veya Britanya’daki kadar demokrasi yapacak; Kürtlerin ayrılıkçılığı da -şiddete başvurmadan- savunabilecekleri bir demokrasinin kapılarını açacak.
(2) PKK silah bırakıp dağdan inecek.
(3) Şiddet değil siyaset konuşacak.
Demokrasilerde çare tükenmez!
———————
* Hasan Cemal, Türk-Kürt senaryoları, Sabah gazetesi, 26 Mart 1993; Hasan Cemal, Kürtler, Doğan Kitap, 2003, ‘Kerkük-Musul senaryoları’ başlıklı 3. bölüm, s.117.
Yazarlar
-
Mehmet Y. YılmazKılıçdaroğlu, Erdoğan’a hizmet etmeye hazır 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Sahur Pilavı… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasTrump niçin İran’ı vurdu? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUBu çağda harita böyle değişiyor 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYZindanın kapıları açıldı ve muhalif lider serbest bırakıldı 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluSiyasi belirsizlik rüzgarıyla, ‘erken’ seçime doğru… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERÖzgür Özel CHP’de neyi değiştirdi? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURSessizlik neden en büyük tehdittir? 25.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciHer şey yolunda ise bu fahiş faiz nedir? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDış Cephe ateş altında iken İç Cephe ne durumda? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUSaldırılarla İran’a ‘‘Ölümlerden ölüm beğen’’ denildi 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanFatih Altaylı’yı hapse atacağız diye hukuku dibine kadar zorladılar 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞDoğru, ülke güvenliği demokrasisiz de sağlanabilir fakat bunu durmaksızın tekrarlamakta bir sorun va 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNİran'ın zor seçimi: Topyekûn savaş ya da taksitle ölüm 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA"Masada Milyonlar Var;"Barış, Özgürlük ve Demokratik Toplum İçin Örgütlenmeliyiz 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan ÖzkanWashington’un İran takıntısının şifreleri 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞUCUBE SİSTEM CEHENNEMİ… 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇSavaşın meşruiyeti ve ahlaki üstünlük meselesi 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRİDAMCI İRAN, SOYKIRIMCI İSRAİL DEVLETİ Mİ? 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunDevlet “devletimiz” olur mu? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÖcalan İsrail için ne dedi? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERZeytin ağaçları ve şirketokrasi 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANTürkiye için bir fırsat: CHP’de yeni kuşak siyaseti 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUYeni milliyetçilik ve Öcalan 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİBahçeli'ye muhalefet ikna oldu da ortağı olmadı mı? 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünOyun içinde oyun… 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçaySıcak yaz 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRNihai hedef Türkiye mi? 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cansu ÇamlıbelCHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın: CHP anayasa değişikliği masasına oturmayacak, öyle bir komisy 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİModern katil 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKTürkiye ne yapmalı? 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRMHP’nin yeni anayasa hamlesi, köklü bir rejim düzenlemesini mi işaret ediyor? CHP ne yapmalı? 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEDaha kötüsü her zaman mümkün 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNÖzgür Özel’in İmtihanı 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENBaas’tan ve İslamcılıktan Sonra 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞSiyasetin (ve biraz da ceplerin) finansmanı, yasalar, AKP ve CHP 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerBOŞ UMUT, SONU HÜSRAN 12.06.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolHer 4 liranın 3’ü faize! 11.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENAKP ahlâkî üstünlük mü kazandı? 10.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi Egilmezİnsanlar Olmayan Parasını Nerelere Harcıyor? 9.06.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKBarış süreci için en büyük tehlike nasıl Türkiye’nin iç barışının bozulması oldu? 9.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞBir anayasa inşa süreci deneyimi: Yeni Anayasa Platformu (YAP) 4.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçEşitlik korkusu ve 12 Eylül darbesinin büyük zaferi 4.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanYerli-milli Kur’an meali AK Parti’ye nasip olacak! 2.06.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
3.03.2025
28.02.2025
20.02.2025
13.02.2025
28.11.2024
12.11.2024
24.10.2024
27.08.2024
20.04.2024
9.04.2024