Fransa’da pazar günü yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu, beklenenin üzerinde katılımla (yüzde 80) ama ana hatlarıyla beklenildiği gibi sonuçlandı. İlk sırayı alan sosyalist aday François Hollande ile ikinci gelen Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy 6 mayıs günü yapılacak ikinci turda kozlarını paylaşacak. İki politikacı arasında Hollande lehine ortaya çıkan yaklaşık yüzde 1,5 oranındaki farkın Sarkozy’nin keyfini kaçırdığına kuşku yok. Zira Sarkozy stratejisini ilk turda birinci gelmek üzerine kurmuştu. Le Monde’un daha seçim öncesinde yayımladığı bir habere göre, Sarkozy’nin seçim kampanyasını yürüten danışmanlarından biri, “ikinci gelirse, kaybedebileceği” öngörüsünde bulunmuştu. O bakımdan ilk turda yüzde 27,1 oyla rakibinin 1,5 puan gerisinde kalan Sarkozy’nin hedefine ulaşamadığını kabul etmek gerekir.

François Hollande seçimi yüzde 28,60 oyla ilk sırada bitirmenin yanı sıra daha ilk günden solun oylarını arkasında bulmanın avantajına da sahip görünüyor. Sol Cephe (Front de Gauche) adayı Jean Luc Mélenchon sondajlardaki oy oranına (yüzde 15) sandıkta ulaşamamış olsa da yüzde 11,10’la Hollande’a büyük bir destek sağladı. Mélenchon, sonuçlar belli olur olmaz Sarkozy’nin yenilgiye uğratılması için “hiçbir pazarlık yapmadan” seçmenini ikinci turda Hollande’a destek vermeye çağırdı. Seçimlerde beklediğini bulamayan ve yüzde 2,3 dolayında kalan Yeşiller adayı Eva Joly de ikinci turda sosyalist adaya oy verilmesini istedi. Bu durumda François Hollande’ın daha şimdiden yüzde 43-44 dolayındaki sol oyların tümüne sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Sarkozy cephesinin, haklı olarak henüz hiçbir şeyin belli olmadığını söylemesine karşın, Fransa’da çoğunlukta bulunan sağ oyların tümüne sahip olması kolay değil. Sandıktan üçüncü çıkan aşırı sağ parti Ulusal Cephe (Front National) adayı Marine Le Pen yüzde 18,20 ile parti tarihinin en yüksek oy oranına ulaşmış bulunuyor. Bu skor, Sarkozy’nin kampanyasında aşırı sağa hoş gelen göçmen karşıtlığı gibi hassas temaları kullanmaya dayalı stratejisinin iflas ettiğini gösteriyor. Baba Jean Marie Le Pen ilk sonuçların ardından Sarkozy’nin kaybettiğinin anlaşıldığını açıkladı. Kendisine yöneltilen ikinci turda kime oy vereceğine ilişkin soruya da gülerek “bunu düşüneceğim” yanıtını verdi. Marine Le Pen de yaptığı açıklamada, ikinci turda ne Sarkozy, ne de Hollande’a oy verilmesi çağrısında bulundu ve ikinci tur için işaretini 1 mayısta vereceğini belirtti. Ancak IFOP anketine göre, FN seçmeninin yarısı Sarkozy’yi, beşte biri Hollande’ı destekleyecek, gerisi çekimser kalacak görünüyor.

Bununla birlikte, Sarkozy cephesinin ikinci turda da oy deposu gördüğü aşırı sağ seçmeni etkilemek için belirli temalar üzerinden kampanyaya devam etme olasılığı yüksek görünüyor. Bu olasılığı hesaba katan Hollande, sonuçların belli olmasından sonra yaptığı açıklamada, yükselen aşırı sağ tehlikeye dikkat çekerek bundan Sarkozy’yi sorumlu tuttu. Aşırı sağın yükselmesinden kaygı duyan, kendini merkezde veya ılımlı sağda tanımlayan seçmenin sosyalist adaydan yana tercih kullanma olasılığı yüksek.

İlk turda beklediği oyu alamayan ve yüzde 9,2’de kalan merkezdeki MoDEM (Demokrat Hareket) adayıFrançois Bayrou da aşırı sağın yükselmesinden kaygı duyan politikacılardan. Bayrou kendi hareketi açısından önem taşıyan konuları önümüzdeki günlerde açıklayacağını, iki adayın bu konulardaki görüşlerini dinleyeceğini ve buna göre ikinci tur için seçmenine bir işaret vereceğini söyledi. Bununla birlikte, İFOB anketine göre, Bayrou seçmeni ikinci turda aşağı yukarı eşit biçimde (yüzde 30-35) iki adaya oy verecek ya da çekimser kalacak. Sarkozy daha çok oy almak için aşırı sağ temaları abarttıkça kendisine oy veren Bayrou seçmenini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Cumhurbaşkanı’nın kendi dışındaki sağ oyların tümünü biraraya getirmesi bu nedenle imkânsız olmasa da çok zor görünüyor.

Kamuoyu yoklamaları şimdiden ikinci turun galibi ve gelecek Cumhurbaşkanı olarak François Hollande’ı gösteriyor. İlk tur sonuçlarının alınmasının hemen ardından yapılan IFOP anketine göre, Hollande ikinci turda rakibine 9 puan (yüzde 54,5- 45,5) fark atıyor. Diğer anketlerde de sosyalist adayın 6 mayısta yüzde 54-56 oyla Cumhurbaşkanı seçilmesi bekleniyor. İki haftada bu oranlarda değişiklik olması mümkün belki ama görünen o ki Fransa Cumhurbaşkanı, 17 yıl aradan sonra yine François isimli bir sosyalist olacak. Peki, bu değişiklik Fransa’nın Türkiye ile ilişkilerini nasıl etkileyecek?

Bugün 24 nisan. Ermenilerin “soykırım” olarak nitelediği tehcirin 97. yıldönümü. İkili ilişkilerdeki son gerginliğin kaynağı olan bu konunun asıl sahibi Sosyalist Parti, 2006’da çıkan ve geçen yıl kadük olan soykırımın inkârının cezalandırılmasına ilişkin ilk yasanın mimarı. Dolayısıyla Fransa bu konuda, daha birçok ülke gibi, Türkiye’nin arzu ettiği bir politika izlemeyecek. Ama Hollande’lı Fransa Türkiye’ye karşı, Sarkozy’nin tüm ölçütlerini yerine getirseniz bile “AB üyesi olamazsınız” şeklinde özetlenebilecek ayırımcı politikasını terk edecek ki bunu kuşkusuz olumlu bir değişim olarak nitelemek gerekir.

Bununla birlikte, Fransa’daki bu değişim ilişkilerin rayına oturmasına yetmeyecek. Türkiye’de seçilmiş hükümetler geçen yazımda altını çizdiğim gibi atanmışların belirlediği Kıbrıs ve Ermeni sorunlarına ilişkin katı devlet politikalarını yürütmeye devam ettiği sürece bu konuda iyimser olmak pek mümkün görünmüyor.

[email protected]