Celal DENİZ
Ülkede hem ekonomik hem de siyasi bir kaos yaşanıyor.
Başkanlık sistemine giden yolda darbe bahanesi ile ülkeyi KHK'lerle yönetip, meclisi işlevsizleştirip, siyaseti itibarsızlaştırıp, muhalefetin tüm kazanımlarını yok edip siyasetçileri cezaevlerine doldurup, AKP MHP arası işbirliği ile istedikleri Anayasayı topluma dayatıp anayasal düzeni darmadağın ettiler.
Bu süreçte Erdoğan'ın AB'ye meydan okuyan heyheylenmeleri, komşularla hem güvenlik problemi yaşayan bir dış politika ve idam tartışmaları AB'nin müzakerelerin durdurulması yönünde düşüncelerini güçlendirdi.
Böylesi gerginlik söyleminin tavan yaptığı bir ülkede, yabancı yatırımcıların kendilerine en başta hukuki güvence aradıkları ülkelere kaçışış durumunu hızlandırdı. ABD'de Turmp'un da seçilmesinin de etkisi ile ülkede Dolar tavan yaptı. Türk lirası gizli bir devalüasyona uğradı. İnsanların cebinde ki para çok kısa zamanda % 15 ten fazla değer kaybetti.
Birçok iktisatçı sorunun ekonomik nedenlerinden çok siyasi nedenlerine vurgu yaparak yöneticilerin ( siz saray anlayın) daha az gerginlik üreten söylemde bulunmalarını tavsiye etiler.
İktisatçıların önerileri üzerinden konuyu değerlendirirsek siyaset ile ekonomi arasında direkt bir ilişki olduğunu söyleyebiliriz. Kendi aralarında bağımsız değişkenler farklı zamanlarda öne çıksa da bir birini etkileyen bağımlı ilişkiler günümüzde daha baskın olmaktadır.
Bir ülkede hukuk, istikrar ve demokrasi yoksa yabancı sermaye o ülkeden hızla uzaklaşmakta kendine yeni güvenilir ülkeler aramaktadır. Nitekim ülkemizde son günlerde ki krizin göstergelerinden birisi yabancı sermayenin kaçış eğiliminde olmasıdır.
AB'den müzakerelerin durdurulması yönünde bağlayıcı bir karar çıkması halinde ekonominin durumunu düzeltmek hiçte kolay olmayacaktır.
Bu bağlamda ülkenin geçmişine dönersek hem de AKP dönemine bakarsak ekonomi ile siyaset ilişkisinin birbiri üzerinde ki iyileştirici ya da yıkıcı etkisini görebiliriz. 2001 krizi bozulan ekonominin üzerine siyasilerin biber ekmesi gibi bir durum oldu. 2001 krizinden çıkışta AKP'nin iktidara geldiğinde AB süreci ile ilgili vaatleri ve açılım süreçleri etkili oldu. Bunun yanında mali disiplin kontrol altındaydı. Siyasilerin henüz savurganlığı siyaset yaptıkları bir dönem değildi.
2008 krizinin de ''teğet'' geçmesinde, inşaat sektörünün faal olması, yurtdışından kaynağı belli olmayan paranın girişi ve yine AB ile olan ilişkiler ve içeride demokratikleşme adımları krizin kolay aşılmasında rol oynamıştı.
2008 krizinin ciddi bir hasar üretmemesi AKP de bir özgüven patlaması yaptı. Mali disiplin kayboldu, şirketler gücünün üzerinde yatırımlar yaptı, kamu harcamaları kontrolsüz bir biçime evrildi, doğanın tahribatları bile dikkate alınmadan çılgın projeler ortaya konuldu. AKP'nin özgüveni siyasette karşılık buldu defalarca seçimlerden birinci parti çıkıldı.
Ancak AKP'nin 2010 referandumu sonrası iktidarının ilk dönemlerinde yaptıklarının tersi istikamette bir yola girmesi, içeride başta Kürtlere karşı olmak üzere tüm muhaliflere karşı saldırıların yapılması, çözüm sürecinin bitirilmesi, dışarıda savaş sürecinin öznesi olunması ve emperyal heveslerin dışavurumu, komşu ülkelerle bozulan ilişkiler, Suriye politikasının iflası istikrarsızlığın nedenleri olmaya başladı.
AKP krizi aşma becerisi gösterdiği zamanlarda ülkelerle ilişkilerinde sadece güvenlik politikaları üzerinden değil aynı zamanda yatay ilişkileri güçlendiren ekonomik ilişkileri de bir arada götürüyordu. Bu nedenle Erdoğan yanında kalabalık bir iş adamı gurubu ile ziyaretler yapıyordu. Bunda ikili bir kazanç elde ediyordu AKP. Birincisi uluslararası ilişkileri ekonomik yararlanmalar temelinde yumuşatıyordu. İkincisi içeride diplomasinin nimetlerinden faydalanan işletmeleri kendisine ekonomik taban yapıyordu.
Son zamanlarda uluslararası gerginlik üreten siyaset içeride de dışarıda da hem ekonomik hem de siyasi istikrarı yok etti. İstikrar diye diye istikrarı yok eden AKP kaba bir otoriterliğe başvurarak iktidarını güvenceye almaya çalışmaktadır.
Başbakan Ekonomik Koordinasyon kurulunun toplantısında alınan önlemleri açıkladı. Kobilerin ve ihracatın desteklenmesi yönünde adımlar atılacak, krediler verilecek denildi.
Ancak bugünkü krizi bu yöntemlerle aşmak mümkün görünmüyor. Çünkü krizin tetikleyici unsurunun en önemlisi siyasi istikrarsızlıktır. Anayasal bir hukuk düzeninin keyfiliğe kurban edilmesidir. Ülkede legal siyasetin temsilcilerinin cezaevlerine tıkılması ile çoğulculuk ilkesinin ayaklar altına alınması ve çoğunluğun iktidarının geri kalanlar üzerinde tahakkümünü gerçekleştirme çabasıdır istikrarsızlığın sebebi.
Çoğulcu bir demokrasi için adımlar atılmadan, HDP üzerinde ki baskı ve tecrit politikası bitirilmeden, yerel yönetimler üzerinde ki merkezi vesayet kaldırılmadan, dış politikada barışçı bir yol izlenmeden ülkede krizin aşılması mümkün değildir.
Yazarlar
-
Murat SevinçMarx, YouTube kanalı açacakmış, kesin bilgi… 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNSuriye’nin kimlik krizi ve İslamcı hibritizm 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKBarış süreci bozulmaz, bozulamaz 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZİktidarın CHP Planı, muhalefetin geleceği 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİCHP'siz Türkiye nasıl şahlanıyor görün 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolTemeldeki sorun 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanSiyasi yargı maceralarının bedelini kim ödüyor? 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENHayra alamet şeyler değil 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayKilitlenmiş düzen: Hindistan örneğiyle yol gösterici planlamanın sınırları 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim Kahveci3 yıllık OVP 3 günde bitti 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim Kirasİktidar çıkış yolunu siyaset içinde bulmak zorunda 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUTürkiye’nin Kürt Sorununu çözecek yaklaşım neden Suriye’de uygulanmasın? 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRBaba ocağına polis kordonuyla giren evlat! 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNENereye gidiyoruz? 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehveş EVİN2016 belediye ablukaları ve 2025 darbesi 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanMahkemelere çağrı! Bütün seçimleri iptal edin ve bizi bu eziyetten kurtarın 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞGürsel Tekin konusunun pek konuşulmayan tarafı 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRTürkiye'nin umudu eğitim: Cumhuriyet’in en önemli başarısı, bugün sınav usulsüzlüğü ve fırsat eşitsi 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURSavcılık Jennifer Lopez’i nasıl kaçırdı? 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNMesele CHP Değil! 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERYolun sonu 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKYeni devlet kurulurken 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDENTam 70 yıl öncenin 6-7 Eylül komünist avı... 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYABarış, Demokratik Toplum ve Ortak Geleceğimiz... 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ata UÇUMTÜRKİYE’NİN HUKUK GÜNDEMİ 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Abdurrahman DilipakPalantir ve "Tech. Republic" 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünBeklentiler ve gerçekler… 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞCassandra Çığlığı* 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Sedat KAYAAçlığı yönetemeyenler aç hayvanlarla uğraşıyor: Ülke yangın yeri 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Şeyhmus DİKENBarışı dilerken 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerBİR ÖĞRETMEN YETİŞTİRME HİKAYESİ 6.09.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
22.04.2019
14.12.2017
30.11.2017
13.09.2017
5.02.2017
28.04.2017
19.04.2017
1.02.2017
24.03.2017