ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu’nda görevli Metin Topuz’un “Casusluk ve anayasal düzeni yıkmaya teşebbüs” gerekçesiyle tutuklanması, Türk-Amerikan ilişkilerinde yeni bir dönemin başladığını gösteriyor. İki ülke arasındaki ilişkiler bundan böyle daha ciddi ve daha sorunlu olacağa benziyor.

Türkiye’de yabancı casusların faaliyetleri şüphesiz yeni değil. Değişik biçimler, maskeler altında eskiden beri casuslar cirit atıyor bu topraklarda. Devletler, karşılıklı olarak bu faaliyetlerden bir şekilde haberdardır ve bir yere kadar da birbirlerini idare ederler. Bu hoşgörü sınırları aşıldığında ise en sert tedbirler kendini gösterir.

Metin Topuz’un gözaltı ve tutuklanma olayı, bu hoşgörü sınırının çoktan aşıldığına işaret ediyor. Aslında gizli servisler kolay kolay işi bu aşamaya getirmez. Fakat, Türkiye’de peş peşe yaşanan siyasal komplo ve darbe girişimleri, devletin, ülke içindeki casusluk faaliyetlerini kontrol altına almasını zorunlu kıldı.

17-25 Aralık Yargı darbesi girişimi ve Türkiye’yi işgale açık hale getirmeyi hedefleyen 15 Temmuz darbe kalkışması, Ankara’nın kendi içini sıkı tutması gerektiğini de açıkça ortaya koymuştu. Zira mesele bir beka meselesine dönüştü. Bu her iki darbe denemesinin geride bıraktığı izler ise ABD’yi işaret ediyordu. Hatırlayacak olursak, 15 Temmuz akşamı birçok hükümet üyesi, darbenin arkasında ABD’nin olduğunu açıkça dile getirmişti.

Darbecilerin, İncirlik Üssü’nden destek aldığının ortaya çıkması üzerine de zaten gözler ABD’nin buradaki misyonları üzerinde toplandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü FETÖ soruşturmasının ABD’nin İstanbul Konsolosluğu’na uzanması da kimseyi şaşırtmadı. Çok geçmeden konsoloslukta görevli Metin Topuz’un FETÖ bağlantıları deşifre oldu. Bu kişinin 30 yıldan fazla bir süredir konsoloslukta değişik görevlerde çalışıyor olması dikkat çekici ayrıntılardan birini oluşturuyor. ABD’nin sağlam memurlarından biri. Soruşturma verilerine göre de Topuz, FETÖ’nün 17-25 Aralık Yargı darbesi girişimini Amerika üzerinden koordine eden bir isim. Bu bilgi, 17-25 Aralık soruşturmasının Amerikan savcıları tarafından yönetildiğini, buradaki savcıların ise birer Amerikan memuru olduğunu gösteriyor.

Bu gelişme karşısında ABD Büyükelçiliği’nin “sert tepki” içeren açıklaması son derece gayriciddiydi. Metin Topuz hakkında yürütülen soruşturmanın sonuçlarını beklemeleri ve Yargı’ya saygılı olmaları gerekirdi. Amerika’da Yargı süreçlerinin böyle işlemediğini herhalde en iyi kendileri biliyor. Türk devlet bankası çalışanları ve eski bakanlar hakkında tutuklama kararı çıkaran Amerikan Yargısı “bağımsız” da, Türk Yargısı mı bağımlı?

Büyükelçi John Bass, Türkiye’yi Amerikan sömürgesi, kendisini de sömürge valisi zannediyor olacak ki, giderayak toplantı düzenleyerek Türk Yargısı’na ve medyasına saldırdı. Sabah gazetesinin Amerikan casusu hakkındaki haberini gerekçe göstererek gazeteci Hilal Kaplan’a yaptıkları daveti iptal etmesi de Büyükelçi Bass’in içine düştüğü acziyetin göstergesi.

Amerika, Türkiye ile ilişkilerde bundan böyle daha ciddi olmak zorunda. Türkiye’deki elçilik, misyon ve askeri üslerdeki vatandaş ve çalışanlarının hareketlerine çeki düzen vermeliler. Devlet, bu ülke aleyhinde faaliyet gösteren hangi güç olursa olsun artık müsaade etmeme kararlılığında. Umarım, Metin Topuz’un tutuklanması, Amerikalı yetkililerin bu gerçeği idrak etmelerine biraz yardımcı olur.