Yıldıray OĞUR
Ama geminin yolcularının daha fazla beklemeye tahammülü yoktu.
Aralarında bebeklerin, çocukların ve kadınların da olduğu yolcuların yarısı bu gemiye binmek için Ada’nın karşı kıyılarındaki Hollanda’nın Leiden şehrinden gelmiş “Pilgrim” olarak bilinen radikal püriten bir cemaatin mensuplarıydılar.
Aslında oraya da 15 yıl önce İngiltere’den kaçıp gitmişlerdi.
Her türlü geleneği ve hiyerarşiyi reddeden İncil’in radikal bir yorumuna inanan, dışardan bakınca hiçbir özelliği olmayan sade kiliseleri, mütevazi giysileriyle dikkat çeken, sadece ibadet edip çok çalışan ve az harcayan bu cemaatin mensuplarına İngiltere’de hayat hakkı kalmamıştı. Anglikan Kilisesi’nden gördükleri baskılar, 17. yüzyılın başında kiliseyi kuran Tudor Hanedanlığı sona erip Stuart Hanedanlığı başladığında da bitmemiş, yeni Kral James, kendi çevirttiği bir İncil’in dışındaki bütün İncilleri yasaklayıp, radikal püritenlere baskıları artırmıştı.
Çareyi, topluca o yıllarda liberal, özgür bir krallık olarak bilinen Hollanda’ya göçmekte bulmuşlardı. Yerleştikleri Leiden’da üniversitede ve atölyelerde çalışıp hayatlarını sürdürüp, kapalı cemaatlerini yaşatmaya çalıştılar. Ama Kral James’in eli oraya da uzanmaya başlamıştı.
Ama esas sorun artık Leiden’ın da büyüyüp, kozmopolit bir şehir olmaya başlamasıydı. Şehirde günah artmış, cemaatin çocukları da İngilizce’yi unutup, Hollandalılara dönüşmeye başlamıştı.
Artık İngiltere’ye de dönemezlerdi.
Kimliklerini koruyabilmek için tek çare Yeni Dünya denen Amerika’ya gidip, yeni bir hayat kurmaktaydı. Bunun Tanrı’nın kendilerine çizdiği bir yol olarak gördüler. Tanrı onları cennetine çağırmaktaydı.
Ama o yıllarda Amerika’ya sınırlı sayıda göç olmuştu. Gidenlerin çoğu suçlular ve maceraperestlerdi. Kurulan koloniler uzun ömürlü olmamış, ortaya çıkan hastalıklarla toplu ölümler yaşanmış, pek çok kişi tutunamayıp geri dönmüştü.
Yani gidecekleri yer pek cennet gibi değildi, yolculuk belirsizliklerle doluydu.
Daha önemlisi hem böyle bir yolculuğu ve hem de eğer varabilirlerse orada yeni bir hayat kurmayı karşılayacak yeterli paraları yoktu.
Tek çare vardı. Gemiye, yolculuğu finanse edecek başka yolcuları da almak.
Ama aylar sürecek bir yolculuğu aynı gemide kendileri gibi dindar olmayan, tanımadıkları insanlarla yapmaya çekinmekteydiler.
Tam da kaçtıkları şey buydu; Dindar olmayan insanların, günahkarların ailelerini ve çocuklarını kötü yönde etkilemesi.
Ama başka çareleri yoktu. İngiltere’den gemiye, daha sonra “yabancılar” adı verilecek “macerası girişimler” olarak bilinen diğer yolcular da bindiler.
Bu “yabancılar” zengin işadamları, cinayetten veya hırsızlıktan aranan kaçaklar, ailesini daha iyi şartlarda yaşatmak isteyen çaresiz yoksullar, sadece macera için gemiye binen gençlerden oluşmaktaydı.
Boşandığı eşini cezalandırmak isteyen bir soylu, eşinin başka bir adamdan olduğunu öğrendiği ama kendi nüfusunda olan dört küçük çocuğunu da parasını vererek gemiye yerleştirmişti.
Tabii geminin hem dindar hem de laik yolcularının köleleri de yolcular arasındaydı.
Birbirine hiç benzemeyen insanlardan oluşan Mayflower yolcuları aylar süren uzun yolculuk boyunca asgari düzeyde temas kurmaya çalıştılar.
Bastıran kış şartları, dalgalı denizde batma tehlikeleri, ağır hastalıkları aşıp nihayet Amerika kıtasına yaklaşınca bu kez aralarında ciddi tartışmalar başlamıştı. Gemiyle nereye yanaşacaklar ve kolonilerini nerede kuracaklardı?
Yaklaştıkları kıyılarda, daha önce buralara gelen Avrupalı göçmenler ve yerlilere ait iskeletlerden başka bir şey görmemişlerdi. Terkedilmiş ve güvenli olmayan bu topraklarda birlikte olmaktan başka şansları da yoktu.
Gemideyken aralarındaki sorunları çözmeye karar verdiler.
Çözüm birlikteliklerinin sınırlarını belirleyecek bir sözleşme imzalamaktaydı.
Bu sözleşmeyle kuralları ve yöneticileri olan bir politik birlik kuracaklardı.
Gemideki kadın ve köleler dışında yaşı ergen olan 41 erkek sırayla sözleşmenin altına isimlerini yazarak imzaladılar.
“Mayflower Compact” olarak anılacak bu belge “Tanrı’nın adıyla” diye başlıyordu:
“Aşağıda imzası bulunan bizler, dinimizin koruyucusu, İrlanda, Fransa ve Büyük Britanya’nın hürmete layık kralı James’in sadık bendeleri, Tanrı’nın inayetiyle; Ülkemizin ve Kralımızın şerefi, Hristiyanlık inancının ilerlemesi ve Tanrı’nın zaferi için ant içerek Virginia’nın kuzey kısmındaki ilk koloniyi kurmak için seyahate çıkmayı; bu vaadlerimizi tek başımıza ya da karşılıklı olarak Tanrı’nın huzurunda yerine getirmeyi; dirlik ve düzenimiz için ve yukarıda bahsedilen amaçların yerine getirilmesi için sivil bir örgüt çatısı altında bir araya gelmeyi; adil ve eşit kanunları, emirleri ve anayasaları koloninin genel çıkarlarına uygun olacak bir şekilde çıkarmayı bütün alçakgönüllülük ve itaatimizle vaad ediyoruz.”
Bu sözleşmeye dayanarak İngiltere’den yola çıktıları Playmouth’un adını alacak Massachusetts’deki ilk koloniyi kurdular.
Ardından onları takip edip ABD’ye gelenler de bu sözleşmeyi esas aldılar.
Bir gemide çaresiz ve birbirine benzemeyen yolcular tarafından imzalanan Mayflower Compact, bugün ABD’nin kurucu belgelerinden ve dünyadaki ilk anayasalardan biri kabul ediliyor.
Bugünlerde “Aynı gemideyiz” sözünü duydukça insanın aklına ister istemez 400 yıl önceki Mayflower Anlaşması geliyor.
Tabii ki istesek de istemesek de farklı güvertelerde olsak ya da bu yolculuğu bilerek seçmesek de aynı geminin yolcularıyız.
Ama sadece fırtınalı günlerde, dalgalar gemiyi çalkalarken değil, deniz süt limanken de, sadece zorluklara karşı omuz omuza verirken değil, ganimetleri paylaşırken de aynı gemide olduğumuzu hatırlamalıyız.
Bu gemi, çaresizce bindiğimiz, rotası sık sık değişen, yolunu kaybeden bir gemi değil, birlikte, hepimiz için iyi ve cazip bir yere doğru giden bir gemi olmalı.
Ancak o zaman hepimiz aynı gemide olmanın heyecanını duyar ve ona göre yelkenlere asılırız.
Yoksa bu geminin rotasından memnun olmayanlar, üst güverteye alınmayanlar, geminin bordasında delik açmaya, korsanlara haber uçurmaya başlarlar.
Gerçekten aynı gemideysek, uzaklarda buzdağı görenler, fırtına çıkacak diye bağıranlar, rota hakkında fikirlerini söyleyenlerin de geminin sağ salim kıyıya çıkması için bunu yaptıklarını unutmamak gerekir, ne de olsa aynı gemideyiz.
Yani sadece aynı gemide olmak bizi bir toplum ve millet yapmaya yetmiyor.
Oturup bu geminin kuralları, nereye gittiğimiz ve gittiğimiz yerde nasıl yaşayacağımız konusunda da anlaşmalıyız.
Herkes için eşit ve adil kanunlar ve herkese hizmet için var olan bir devlet, bundan 400 yıl önce çaresizce bindikleri bilinmezliği giden Mayflower gemisinin yolcularının bile ilk aklına gelen maddelerdi.
Bizim gemimizin de bir Mayflower Sözleşmesi’ne ihtiyacı var.
Ancak o zaman rahatlıkla, her zaman ve hepimiz aynı gemide olduğumuzu söyleyebiliriz.
Yazarlar
-
İbrahim KirasKafkasya ötesinde kanlı satranç 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEBahçeli’nin jeopolitik sorumluluğu 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuBenimki bir valiz hikayesi… 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞYangınlar yeniden başladı, Orman Bakanı ne yapacak ve George Orwell 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUOtoriterliğe dair bir hukuk manifestosu 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
Taha Akyol‘Enflasyon düşüyor, müsterih olun’ 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERİklim adıyla sınai kirletmenin ticareti 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: “Kürt Sorununda atılacak ‘hayal gibi’ 9 adım…” 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciŞimşek görmüyor mu? 4.07.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKSıcak bir yaz, serin bir sonbahar ve belirsiz bir kış 1.07.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUNe de çabuk unutuluyor… Hatırlatıyorum… 1.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİİnsan yerin yüzüdür 1.07.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan ÖzkanÜç liderin 12 Gün Savaşı’nda karşılaştırmalı performansı 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEButlan 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞELLİ MİLYAR DOLAR DÜNYADAKİ AÇLIĞI ÇÖZÜYOR… 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanAK Parti, kendi eseri olan bu Türkiye fotoğrafına daha dikkatli bakmalı 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYAToplumsal Muhalefetten Demokratik Topluma: Halkların, İnançların ve Özgürlük Güçlerinin Birleşik Müc 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunDevlet, nasıl “devletimiz” olur? 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRTürkiye, sıcak savaşlara evrilen küresel paylaşım savaşının hem sahnesi hem öznesi 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURDemek ki “ideolojiler” henüz ölmemiş 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CANDavalar, mahkemeler ve siyasi dizayn 30.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENSiyaset ırmağı kirlenirken… 29.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENOrtadoğu ve Kürtler CHP’yi Çağırıyor 29.06.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraAdalet ve Kalkınma Partisi’nin Ön Tarihinden 29.06.2025 Tüm Yazıları
-
KEMAL GÖKTAŞDemirtaş’a Kobane mahkumiyeti: Gerekçedeki “10 kusurlu hareket” 28.06.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNBarışı savunmayayım da ne yapayım! 28.06.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanŞaka değil, Kılıçdaroğlu sahiden gelip CHP’nin başında kalmak istiyor! 28.06.2025 Tüm Yazıları
-
Gökçer TahincioğluTonlarca hurdanın akıbeti belirsiz, ihaleler tartışmalı, işlem yok: Karayolları kimleri zengin ediyo 28.06.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
25.06.2025
21.06.2025
18.06.2025
16.06.2025
15.06.2025
11.06.2025
8.06.2025
4.06.2025
2.06.2025
1.06.2025