Mahmut ÖVÜR
Fırat'ın doğusuyla ilgili sıcak saatlerin yaşandığı bir günde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile birlikte Cenevre'deki BM merkezindeyiz. Suriyemeselesi dendiğinde akla 2012'de başlayan ama bugüne kadar 8 kez yapıldığı halde başarıya ulaşmayan "Cenevre buluşmaları" geliyor ama bu kez durum çok farklı. Bu kez Cenevre'de 2016'da başlayan ve bugüne kadar ses getiren adımlara imza atan Astana süreci aktörleri Türkiye, Rusya ve İran buluşuyor.
Buluşmanın somut bir hedefi var; Suriye'de anayasa çalışmalarını başlatacak komisyonun kurulması. Bu önemli çünkü siyasi çözüme giden yolu bu adım açacak. Üç ülkenin dışişleri bakanları Mevlüt Çavuşoğlu, Sergey Lavrov ve Cevad Zarif ve ekiplerinin bir araya geldiği Cenevre'de önemli bir adım atıldı ve ilk kez Suriye'de yeni bir anayasa için komisyon kurulmasında üç ülke anlaştı... Bu anlaşmanın ne anlama geldiğini, Suriye'de ve Türkiye-ABDilişkilerinde neler olduğunu Cenevre dönüş yolunda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na sorduk. İşte cevapları:
İlk adım Suriye için anayasa komisyonu:
- Toplantının amacı anayasa komisyonunun bir an önce kurulmasıydı ve bugün gerek kendi aramızda üç garantör ülkenin görüşmelerinde, gerek Mistura'nın da katıldığı 4'lü toplantılarda anayasa komisyonu kurulması sürecinde önemli noktaya geldiğimizi teyit ettik. 3 liste var, 50'şer kişilik. Rejimin, muhalefetin ve sivil toplumun listesi. Dengeli bir liste olmasını istiyoruz.
Bugünkü toplantıda önemli kritik noktaya geldik. Kısa sürede anayasa komisyonunun kurulacağını umut ediyoruz. BM çalışmalarını yoğunlaştıracak, biz de garantör ülkeler olarak çabalarımızı artıracağız. Üç dışişleri bakanı olarak bir an önce Soçi formatındaki 3'lü liderler zirvesinin de yapılması gerektiğini düşündük. İlk zirve yine Rusya'nın ev sahipliğinde olacak. Çünkü kritik bir noktaya geldik. Böyle bir süreçte liderler süreci düzenleyerek üç garantör ülkenin liderlerinin güçlü destek vermesi, sürecin devamı bakımından önemli. Kalıcı bir çözüm oluncaya kadar liderler toplantısının olması önemli.
ABD sürecin neresinde:
- Cenevre'de herkes sürecin içinde. Astana'da öyle değil. ABD gözlemci olarak Ürdün'de Astana'da oldu. Bizim için önemli olan ortak deklarasyonlardaki Suriye'nin toprak bütünlüğü vurgusudur. Bizim müzakeremizde Suriye'nin her yeri var. Bir tek PKK-YPG yok. Kürtler, Araplar, Türkmenler, farklı dini yapılar var. YPG'nin Suriye topraklarını bu şekilde kontrol etmesine karşıyız. Bunu da Suriye'nin geleceği açısından riskli görüyoruz. Ne diyoruz; hep kapsayıcı olacak, dengeleyici olacak listeler. Rejimle muhalefet arasında dengeler gözetilecek.
Fırat'ın doğusu ve ABD:
- Türkiye Fırat Kalkanı operasyonu ile DEAŞ'ı yok etmek için gireceğim dedi girdi. Afrin'e gireceğim dedi girdi. Buraya da girer. Zamanlaması teknik bir konudur. Askeri, istihbaratımız sahadaki durumu, biz de diplomasi kısmını yürütüyoruz. Hedefimiz ABD değildir. Hedefimiz YPG ve PKK'dır. ABD de YPG ve PKK'nın koruyuculuğuna soyunmasın. Onları koruyan bir ülke durumuna düşmesin.
ABD ile ilişkiler:
- Brunson'un serbest bırakılmasından bu yana farklı görüşlerimiz belli konularda sürüyor ama bazı konularda mesafe kat etmeye başladık. Münbiç süreci hızlanıyor. Hakan Atilla ile ilgili Başsavcılık temyizi geri çekti. Bu önemli. YPG konusunda farklı düşünüyoruz. Anlaşmazlıklarımız var ama ilişkiler ilerliyor.
Not: Bakan Çavuşoğlu'nun bu sözlerini son gelen "ABD Suriye'den çekilecek" haberleri de doğruluyor. Bu da Türkiye'nin izlediği dış politikanın önemini ve kararlı duruşunun nelere yol açabileceğini gösteriyor.
Feto'nun iadesi ve FBI:
- Bir süre önce Trump'ın "Feto'nun iadesiyle ilgili çalışıyoruz" sözünü aktardım. Bakıyorum, ertesi gün 'iade ediliyor' diye koca koca akademisyenler tartışıyor. Böyle bir şey demedim. Bilgi eksikliği mi, son dakika merakı mı belli değil. Ama orada FBI soruşturmaları var ve bu çok ciddi bir şey.
Trump'ın Türkiye ziyareti:
- Son telefon görüşmesinde ziyaret gündeme geldi. Kendisi de Türkiye'yi ziyaret etmek istediğini söyledi. Riyad dönüşü Pompeo da Türkiye'ye resmi bir ziyaret yapmak istediğini söyledi. Bunların zamanını belirlememiz, planlamamız lazım.
Gümrük Birliği ve vize:
- Önümüzdeki yılın ilk aylarında tekrar Gümrük Birliği müzakerelerinin başlamasıdır amacımız. Orta Avrupa, Doğu Avrupa ülkeleri olsun. AB üyesi ülkelerin yarıdan fazlası en az Türkiye kadar bu güncellemeden faydalanacak. Siyasi engel var. Vize serbestisi ile ilgili 7 kriter 6'ya düştü. Reform Eylem Grubu'nda da bir taraftan hukuk reformu stratejisi çalışmaları sürüyor. En kısa sürede gerçekleştireceğiz. Ama 2019'da tam anlamıyla vize serbestisi olur dersek halkımızı da aldatmış oluruz.
Kaşıkçı cinayeti ve BM'ye taşınması:
- Uluslararası camianın sabırsızlıkları artıyor, hayal kırıklıkları ortada. Biz de ne yapılabilir araştırdık. İki alternatif var. Bir BM soruşturması, bunun için Güvenlik Konseyi'nden geçmesi gerekiyor. Orada da genel sekreter, diğer konuştuğumuz kişiler çok iyimser değil. Sadece ABD bakımından değil. İkinci bir alternatif ise Hakikati Araştırma Komisyonu. Bunun için BM Güvenlik Konseyi onayına ihtiyaç yok. Genel Sekreter ya da insan hakları komiseri bunu yapabilir.
Türkiye ile Karadağ gibi bazı ülkelerin birlikte başvuru yapması görüşülüyor. Daimi temsilci nezdinde New York'ta devam ediyor. Göreceğiz.
Bu cinayet bence zor kapanır. Bu işi takip eden çok sayıda ülke, uluslararası örgüt, insan hakları kuruluşu, aynı şekilde medya var.
Yazarlar
-
Yıldıray OĞURNetanyahu’nun üstadının yolu İstanbul’a nasıl düşmüştü? 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanKendi halkına cihad ilan etmiş bir Diyanet İşleri Başkanı 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluGazze’nin tarihe düştüğü kayıt, dünyaya verdiği ders 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRKomisyon hayırlara vesile olsun inşallah… 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasCHP artık iktidar alternatifi mi 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUMuhalefet barış sürecinde yer alacak mı? 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞZora girmiş bir anlatı: “ABD emperyalizminin değişmez stratejik hedefi bağımsız Kürt devleti” 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİHıristiyanlıktaki “kurtuluş” fikrinin İslamda yeri olabilir mi? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKEzberler bozulurken mağduriyetler de son bulmalı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilNeden gelişmiş bir ülke değiliz? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYAzerbaycan ile Rusya arasında savaş çıkar mı? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSüreç ya da Çözüm Komisyonu 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuKomisyon ve SDG… 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Türkiye’yi Sarsan Bir Yıl… 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞ“Terörsüz Türkiye (!!!)” Komisyonu aritmetiği ve CHP 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi EgilmezKuznets Eğrisi Hipotezi ve Türkiye 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERPatrona hediye gibi kanun, işçiye erteleme 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunSuyun akışı ya da meramı barış olmak 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolYeni çözüm süreci 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRHer yangın yeni ihale demek... Beslenme sırası felaket tüccarlarında: Tomruğa hücum! 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçCan Atalay 'komisyon' üyesi olabilir mi? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGECibuti Başkonsolosu 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gökçer Tahincioğluİnsanlığa karşı suç için “Hitler” kriteri: Bombayla öldürülen, yaralanan insanlar “mağdur” sayılmadı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDört Tarz-ı Siyaset 31.07.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİOrmanlarımızı kim mi yakıyor? 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUKomisyon oturumları canlı yayınlansın 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYAnkara, CHP, Çözüm Süreci ve Şam Arasındaki Tıkanıklık: 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZKomisyon kuruluyor sorular çoğalıyor 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUN“Siz de Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız?” 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Umur TALUKötülük durur durur, seni de vurur! 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA"İMRALI ADASI’NI BARIŞ ADASI YAPACAĞIZ"... 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIR"Terörsüz Türkiye" süreci: Neden barışın vaatlerini değil de şiddetin risklerini önümüze koyuyorlar? 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRKÜRT ULUSAL BİRLİK KONFERANSI 28.07.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
6.08.2020
28.05.2019
6.05.2019
3.05.2019
2.05.2019
28.04.2019
21.04.2019
19.04.2019
18.04.2019
13.04.2019