Fehmi KORU
Epey oluyor. Yıllar önce bir Amerikan üniversitesinin yabancı bir ülkede düzenlediği ‘Ortadoğu’ konulu bir toplantıya katılmıştım. Aklınıza gelebilecek her bölge ülkesinden katılımın söz konusu olduğu bir toplantıydı.
‘Chatham House kuralı’ geçerli olduğu için, konuşulanlar yazılabiliyor, ancak kimin ne söylediği tırnak içerisinde verilemiyordu.
Bir oturumu yöneten öğretim üyesi, “Bu önemli toplantıyla ilgili tek sıkıntım, ülkeme döndüğümde, oturumlarda bir yanımda siyah sarıklı bir İranlı molla ile diğer yanımda geleneksel giysileri içerisinde Suudlu bir bürokratın oturduğunu aktaramamak olacak”diye hayıflanmıştı.
Öğretim üyesi İsrailliydi.
Ülkelerinde bazısı temsili görevlerde bulunan İsrailli, İranlı, Suudlu katılımcılar, toplantılar sonrasında da konuşup görüşüyorlardı doğal olarak…
O resmi olmayan görüşmeler katılımcıların ülkelerinde politikalar belirlenirken mutlaka değerlendirmeye alınmıştır.
Kimileri birbirlerine ‘düşman’ bilinen ülkelerin hiçbir biçimde konuşup görüşmediklerini sanabilir. Gerçek öyle değildir; şu anda bile gırtlak gırtlağa olduğunu düşündüğümüz ülkeler adına birileri bir yerlerde temas halinde olabilir.
Diplomasi her zaman aleni yürütülmez; hatta daha çok gizli temaslarla hazırlanan zeminlerde devreye girer diplomasi ve sonuçlara çoğu zaman öyle ulaşılır.
Nixon-Kissinger, Putin ve Cavit Çağlar
ABD Soğuk Savaş yıllarında Çin’le de bütün resmi ilişkilerini kesmişti; sonra bir gün dünya iki ülkenin masa tenisi takımlarının müsabaka yapma kararı aldığı, ardından da ABD başkanı Richard Nixon’un 21-28 Şubat 1972 tarihleri arasında Pekin’e seyahat edeceği haberleriyle çalkalandı. Sovyetler Birliği’ne karşı Çin’i yanına çekme stratejisini, o sıralar Nixon’un ulusal güvenlik danışmanı olan Henry Kissinger bir yıl önce (Temmuz ve Ekim 1971’de) tam iki kez gizlice Pekin’e giderek kotarmıştı.
Ronald Reagan da, kendisini Beyaz Saray’a taşıyacak seçimden önce, Amerikalı diplomatları Tahran’da rehin tutan İran’la temas kurulmasını sağlamış ve iki tarafın aralarında vardıkları mutabakat gereği, İran, rehineleri Reagan’ın başkanlık yemini ettiği gün serbest bırakmıştı. Mutabakatın diğer yüzünde, Reagan yönetiminin İran’a silah satmayı kabullenmesi vardı.
Lâfı fazla uzatmaya gerek yok: Dünyadaki sıcak-soğuk ihtilâfların çözümünde perde gerisi temaslar ve müzakerelerin rolü hiç küçümsenemez.
Geçtiğimiz hafta Moskova’da, devlet başkanı Vladimir Putin, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerde üstlendiği olumlu rol sebebiyle eski bakan ve işadamı Cavit Çağlar’a düzenlenen görkemli bir törenle nişan taktı.
Neydi Çağlar’ın üstlendiği rol, hatırladınız mı? Rus jetinin düşürülmesi sonrasında iki ülke savaşın eşiğine kadar gelmişken, kurduğu resmi olmayan ilişkiler sayesinde, eski bakan, Putin’i yumuşatmayı ve ilişkileri yeniden başlatmayı başarmıştı.
Türkiye’nin son zamanlarda gerçekleştirdiği ‘gizli diplomasi’ örneği budur.
Belki de yakın zamanların tek örneği…
Galiba biz daha çok açık diplomasiyi, daha doğrusu herkese duyurarak derdimizi anlatmayı tercih ediyoruz.
“Dünya ahmak değil” mesajı
Ne demek istediğimi son bir gelişmeye dikkatinizi çekerek anlatayım:
ABD başkanı Donald Trump ile Rusya Federasyonu başkanı Vladimir Putin Vietnam’da bir araya geldiler. Suriye’yi de konuştukları “Askeri çözüm yol değil, siyasi çözümden başka çıkar yol yok” anlamına gelen açıklamalarından anlaşılıyor. Suriye konusunda yürütülmekte olan müzakerelere kimlerin katılacakları konusunda bir mutabakata vardıkları da. İki ülke müzakerelere Türkiye’nin ‘PKK uzantısı’ saydığı güçlerin (PYD/YPG’nin) de katılmasından yana.
Türkiye açısından kabul edilebilir bir durum değil bu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan şu sırada Rusya’da; Soçi’de hem heyetler halinde, hem de baş başa görüşmeler yapılıyor.
Önemli bir ziyaret bu.
Ziyaretten iki ülke arasındaki ilişkilerin Rus jetinin düşürülmesi öncesindeki sıcaklığa kavuşturulması sonucunun çıkması bekleniyor.
Soçi’ye doğru yola çıkmadan önce düzenlenen basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğanşu mesajları verdi:
“Askeri çözüm mümkün değil deniliyor. Askeri çözüm söz konusu değilse, o zaman çeksinler askerlerini. Orada Türkiye’nin askeri yok ki. Onların var. Çeksinler askerlerini, siyasi yönteme başvurulsun. Dünyayı aldatma yöntemlerine gitmeyelim. Biz Irak’a ABD’nin girmesini istememiştik. Girdiler. ‘Irak’ta durmayacağız’ dediler, boşalttılar mı? Boşaltmadılar. Dünya ahmak değil. Amerika’nın Suriye’nin kuzeyinde 5 hava üssü var. Bir de Rakka’ya hazırlıyorlar. 8 tane de ayrıca üssü var. 13 ediyor… Rusya’nın da 5 tane var. Bunlar ortada. Bu gerçekleri nereye koyacağız? Sadece Amerika’nın Suriye’ye 3500 TIR’la getirdiği silâhlar var.”
Her biri ayrı önem taşıyan mesajlar bunlar.
“Dünya ahmak değil” cümlesi bile tek başına bir meydan okuma.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha henüz muhatabıyla karşı karşıya gelmeden, neleri kabul etmeyeceğini dünya âleme ilân etmiş oldu bu konuşmasıyla.
‘Açık diplomasi’ dediğim bu işte…
Umarım, oradaki görüşmelerden istediği sonucu alarak döner.
Gizli-kapaklı, perde gerisinden yürütülen diplomasi ile alenisi arasında ciddi bir fark vardır: İlkinden istenilen sonuç çıkmazsa kimsenin bundan haberi olmaz; ancak ileride birilerinin anılarından olan-biteni öğreniriz. Diğerinde ise, herkes önceden ne görüşüleceğini bildiği için, sonucun beklenene uygun olmaması hayal kırıklığına yol açabilir.
Ülkeler, bu sebeple, gizli yürütülen temaslarda anlaşmanın kotarılması durumunda.. ancak o zaman.. aleniye geçerler.
Bakalım Soçi’den ne haberler gelecek…
Yazarlar
-
Mesut YEĞENSüreç Olmasaydı 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİHakan Fidan'ın diploması 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNÜretici Güçlerin Gelişiminin Motorlarından Biri Olarak Toplumsal-Sınıfsal Mücadeleler 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluGeri dönülmez çözümde son düzlük... 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUSiyaset CHP’siz, CHP siyasetsiz olmaz 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURMehmet Ali Sebük’ü neden kimse hatırlamıyor? 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasHükümet yalanladı konu kapandı 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçKürt sorunu, komisyon ve Marx… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÇeteler çağı ve muhteşem çöküş… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolTefessüh… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUAnayasa engeli olduğu halde yeniden seçilmek isteyen başkan ne yapar? 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanAK Parti kendini nasıl bu hallere düşürdü… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞAdemimerkeziyet: Dikey güçler ayrılığı ya da paylaşımı 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazAYM kararı yargıyı bağlayacak mı? 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cemile BayraktarŞeffaf, açık ve çoğulcu 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇİsa’nın takipçilerine sığınan Muhammed’in takipçileri 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTUtanmazlığın ve Çürümüşlüğün Belgesi: Sahte Diploma Skandalı 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: “İmralı’da Bir Mahkûm” 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gökçer TahincioğluKalorifer kazanından rektör danışmanlığına ve öğretim görevliliğine uzanan yol: Sahte diplomaya ne g 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraÇağdaş Türkiye 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet Berkanİktidar ülkeyi yönetebiliyor mu ki? Tek kişi ne kadar yönetebilirse o kadar işte… 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEKaş yaparken göz çıkarmak 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilBüyük Aldatmaca: Popülizmin (Halkçılığın) Yolsuzluk Ve Eşitsizlik Konusundaki Yalanları 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit Akçay2025’in kalanı nasıl geçecek? 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERİki öncü şirkete nasıl sızıldı: Denetimsizliğin çürüttüğü devlet 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜR‘Dijital devlet’ işgali: Girilmedik kurum yok! 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞMeslek liseleri tartışmaları (1) 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUDemokratlar, ümmetçiler, ırkçılar 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi EgilmezEkonomiyi düzeltmekle iş bitmez 5.08.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNKalemşörler ve Çubuk Ustaları da Silah Bıraksın! 5.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZTerörsüz Türkiye hedefi: Hukukun ve siyasetin rolü 5.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNESiyasî kimlikler panayırı kapandı 5.08.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciÇürüme! 4.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRGüvensizliğin gölgesinde siyaset: Geçen yıla kıyasla korku düzeyimiz yükseldi, peki neden? 4.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYABarış ve Demokratik Toplum Çağrısı; Hasta Tutsaklar 4.08.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNMisak-ı Suriye! 4.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞKUVVETLER AYRILIĞI YOK İSE… 4.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan ÖzkanBatı artık Kiev’de Zalujni’yi görmek istiyor gibi 4.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANErdoğan’ın korktuğu başına geldi 3.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKBatı, Türkiye, ulus-devlet: Vazgeçmenin fırsatları ve riskleri 3.08.2025 Tüm Yazıları
-
Abdurrahman DilipakPartiler ve toplum nereye gidiyor? 3.08.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRKomisyon hayırlara vesile olsun inşallah… 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSüreç ya da Çözüm Komisyonu 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunSuyun akışı ya da meramı barış olmak 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYAzerbaycan ile Rusya arasında savaş çıkar mı? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİHıristiyanlıktaki “kurtuluş” fikrinin İslamda yeri olabilir mi? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞZora girmiş bir anlatı: “ABD emperyalizminin değişmez stratejik hedefi bağımsız Kürt devleti” 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKEzberler bozulurken mağduriyetler de son bulmalı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYAnkara, CHP, Çözüm Süreci ve Şam Arasındaki Tıkanıklık: 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Umur TALUKötülük durur durur, seni de vurur! 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRKÜRT ULUSAL BİRLİK KONFERANSI 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Abdullah KıranYeni süreç ve Suriye denklemi 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünSuriye’de istikrarı sağlamak mümkün mü? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENBeyaz Toroslu savcı olayına iktidar nasıl bakıyor? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKİktidarın soğuk matematiği 23.07.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CANTartışmayı kazanmaktan önce becermek gerek 21.07.2025 Tüm Yazıları
-
Sedat KAYABeşiktaş düzene karşı çıktı: Sessiz devrimin adı olacak 19.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerULUSAL KİMLİK DAVASI 18.07.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANTaşıyıcı koalisyonlar ve ormanın içindeki CHP 17.07.2025 Tüm Yazıları
-
Taner AKÇAMAcaba Kürt sorununun önündeki engel “Atatürk miti” mi? 14.07.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDENKürt ulusunun kavgasında bir sosyalist lider 13.07.2025 Tüm Yazıları
-
KEMAL GÖKTAŞDemirtaş’a Kobane mahkumiyeti: Gerekçedeki “10 kusurlu hareket” 28.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cansu ÇamlıbelCHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın: CHP anayasa değişikliği masasına oturmayacak, öyle bir komisy 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
7.08.2025
5.08.2025
3.08.2025
27.07.2025
25.07.2025
24.07.2025
23.07.2025
21.07.2025
19.07.2025
17.07.2025