Atama bekleyen öğretmenlerden bazıları bugünlerde sürekli, “Madem öğretmene ihtiyaç yok, o zaman neden eğitim fakültelerine bu kadar çok öğrenci kaydediyorlar” sorusunu soruyorlar. Bu soru pek makul değil.

Eğitim

Öncelikle, böyle bir sorunun eğitim fakültesi mezunlarınca sorulması özellikle vahim. Zira soru, eğitime (ve spesifik olarak da üniversite eğitimine) sadece araçsal bir mana yüklüyor. Hâlbuki, üniversiteler, emek piyasasına insan hazırlayan meslek edindirme kurumları değil. Üniversitelerin varlık nedeni, bilgi üretmek. Kişinin bilgi ile ne yapacağı (örneğin, bu bilgiyi para kazanmakta kullanıp kullanmayacağı ya da kullanacaksa ne şekilde kullanacağı) ise, kendi almak durumunda olduğu, üniversiteyi ilgilendirmeyen bir karar. Böylesine kişisel bir karara üniversiteyi ve hatta devleti ortak etmek istemek ise, “Ben birey değilim, ne olacağıma devlet karar versin” demekten çok farklı değil. Bireyselliğini bu denli yitirmiş olan kimselerin, “insan yetiştirme” iddiasında olmaları ve bu doğrultuda kutsanan bir sosyal role soyunmakta herhangi bir mahzur görmemeleri ise, hem absürt, hem de öğrencilerde neden olacakları zihinsel tahribat itibariyle endişe verici.

Devlet

Bireyselliğini yitirmiş olan bir insanın, eğitim üzerindeki devlet kontrolünden (ya da devletin üniversitelere öğrenci kotaları koymasından) rahatsız olmamasında şaşırılacak pek bir şey olmadığı söylenebilir. Ancak burada başka sorunlar da var.

Şöyle ki, devletin emek piyasalarını planladığı ve bu planlar doğrultusunda ortaya çıkan ihtiyaca göre insanlara belli alanlarda eğitim aldırmak (ya da aldırmamak) yoluna gittiği bir toplum, ileri seviyede otoriter bir toplumdur. Böyle bir devletin sosyal alana müdahaleleri sadece üniversiteler üzerinde yapılan düzenlemelerle sınırlı kalmaz. Toplumsal alana bu denli doğrudan müdahil olan bir devlet, (büyük ihtimalle ücretsiz sunduğu) üniversite programlarına yerleştirdiği öğrencileri mezuniyet sonrasında nerede, hangi pozisyonda ve ne şartlar altında istihdam edeceğini de planlamak durumunda olur.

Dolayısıyla, öğretmen adaylarının “Devlet mezun olduğumda bana bir iş bulamayacaksa, baştan bu bölüme kaydolmama da engel olsaydı” mealindeki sözleri, böyle bir uygulamanı