Amerika’yı anlamak uzaktan bakanlar için imkânsız olmaya başladı.

Haftalardır Amerikan kamuoyunda tartışılan bir konu nihayet dün geç saatlerde açıklığa kavuştu; o andan itibaren Amerikan medyasını yakın takibe aldım, onlarca makale okudum, birkaç habere kulak verdim, konunun neden bu denli önemsendiğini bir türlü anlayamadım.

Konu özetle şu: Temsilciler Meclisi’nin İstihbarat Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Devin Nunes 4 sayfalık bir not yazıp Donald Trump ve kadrosunun Rusya ile yakın ilişki halinde oldukları yönündeki iddialarla ilgili o ana kadar neler biliyorsa hepsini komite üyeleriyle paylaşmış.

Cumhuriyetçi Partililer Nunes’in sunduğu bilgilerde Adalet Bakanlığı bürokratları ile FBI yöneticilerinin taraf tuttuklarına, bilerek ve isteyerek Trump’ı halkın gözünden düşürmek için dümenler çevirdiklerine ışık tutacak ip uçları bulunduğu gerekçesiyle, notun açıklanmasını istemişler.

Trump’ın kendisi de notun açıklanmasından yanaymış; “Açıklandığında ‘derin devlet’in benim peşimde olduğunu herkes anlayacak” demekteymiş.

Allah, Allah…

Kumpas ise kumpası kendisine Trump mı kurdu?

Benim aklım olup biteni anlamaya yetmedi.

ABD’de adet olduğu üzere Beyaz Saray’a yerleşen her yeni başkan sadece bakanlarını seçmekle kalmaz, önemli makamlarda da bürokrat değişikliği yapar. Hedefe konulan ve ‘derin devlet’ ile ilişkili oldukları iddia edilen bürokratların hepsi işbaşına geldikten sonra Trump tarafından atandı.

Hatta, Trump’ın Rusya ile ilişkilerini soruşturmakta olan bu tartışmaların merkezindeki özel temsilciyi atayan da bizzat Trump.

FBI’da 10 yıl direktörlük yapmış itibarlı biri özel temsilci; Trump’ın eleştiri oklarının hedefindeki şimdiki FBI direktörü de yeni başkanın tercihiyle o koltuğa oturdu.

Size de garip ve anlaşılmaz gelmiyor mu bu durum?

Orada olanla bizdeki sistemi mukayese etmeye kalkınca konu daha da anlaşılmaz hale geliyor.

FBI direktörü bizdeki MİT müsteşarına veya Emniyet genel müdürüne tekabül ediyor. Adalet Bakanlığı müsteşarı bizde de bulunan bir makam. Başkan bunlardan rahatsızsa neden bir kalemde kendisine karşı ‘kumpas’ kurduğuna inandığı kişileri görevden almıyor, neden böylesine haince işler yapan devlet görevlilerini hapislerde çürütmenin yolunu açmıyor?

Not konusu da öyle…

Sonuçta 4 sayfalık bir metinden söz ediyoruz. Komisyon başkanının kanaatlerini paylaştığı not şimdiye kadar neden kamuoyuyla paylaşılmamış da önce ‘mahrem’ damgası yemiş ve ancak Trump’ın başkan olarak üzerindeki gizliliği kaldırmasıyla kamuoyunun dikkatine sunulacak gizemli bir hale büründürülmüş?

Hadi, öyle bir gizeme büründürüldü diyelim, notun müellifi, içinde yer alan bilgileri el altından herkese duyurma işini becerememiş mi?

Nasıl bir memleket bu ABD?

Dün bizde gece saatlerinde ‘gizliliği’ kaldırılan notta bir şeyler olsa bari…

İstihbarat dünyasının sınırı yok

Açıklanmasını Trump’ın üzerindeki Rusya gölgesini kaldıracak bir bomba olarak gören ve bekleyenler büyük bir hayal kırıklığına uğradılar. Nunes’in notu bunun tam tersi bir etki yapacağa benziyor.

Evet, Trump’ın seçim kampanyasında görev yapmış birini henüz seçim yapılmadan aylar önce takibe almış FBI… Ancak, takibe alınması, birkaç kaynaktan FBI’ya ulaşan “Bu adam ve başkaları Trump adına Ruslar ile görüşüyorlar” istihbaratı geldiği için olmuş.

Yerli kaynaklara ek olarak Avustralya istihbaratı bile FBI’ya bu yolda ihbarda bulunmuş.

Bu arada, Trump’ı başkan adayı gösteren Cumhuriyetçi Parti’nin rakibi Demokrat Parti de, Trump kadrosunun Rusya ilişkileri konusu kulaklarına ulaşınca, Rusya’yı iyi tanıyan eski bir istihbarat ajanını –Amerikalı değil, İngiliz MI6’dan birini– konuyu araştırmak üzere görevlendirmiş.

Hepsi bu istihbaratın, FBI’da toplanmış.

Evet, dünya böyle bir dünya.

Gizlilik bir yere kadar korunabiliyor. Bir ipucu elde edildi mi, ya da biri istihbarat radarına yakalandı mı, ardına düşülüyor ve sonuca ulaşılması için her yerden yardım alınıyor.

Başkanlık sistemi bir yere kadar…

ABD’deki başkanlık sistemi sanıldığı gibi başkana astığı astık kestiği kestik bir güç veremiyor. İstese rahatlıkla koltuğundan edebileceği kendisi tarafından atanmış bürokratların bile, “Kamuoyu ne der?” endişesiyle, üzerine gidilemiyor.

“Derin devletin başkana kumpas kurduğu” iddiası bizzat Trump tarafından gündeme getiriliyor, ancak kimsenin kılı bile kıpırdamıyor.

Belli ki, Trump, üzerinden ‘gizli’ ibaresini kaldırarak kamuoyuyla paylaşılır hale getirdiği notu, başını ağrıtan bürokratlardan kurtulmak için kullanmayı düşünmekteydi; basının notu ‘fiyasko’ olarak nitelendirmesinden sonra bakalım bu planını uygulamaya koyabilecek mi?

Neden ABD’ye ait bir konuyu –hem de tam anlamadığımı da itiraf ettiğim halde– dikkatinize sunuyorum?

Referandumla başkanlık sistemine geçmeyi kabul ettik ya.. işte ondan…