Mahmut ÖVÜR
Demokrasi destanının yazıldığı 15 Temmuz'un ikinci yılında, biraz da sessiz sedasız ama o gecenin ruhuna uygun Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle çok önemli bir adım atıldı. "Genelkurmay Başkanlığı Milli Savunma Bakanlığı'na bağlandı."
Bugün daha çok da genç kuşaklara, "Ne var ki bunda?" dedirten bu durum, tam 58 yıldırTürkiye'nin en derin problemi ve kâbusuydu. Darbelerin, muhtıraların, müdahalelerin önünü açan askeri vesayet sisteminden söz ediyorum.
O sistemin temeli 27 Mayıs 1960 darbesiyle atıldı. O darbeyle sade- ce rahmetli Menderes ve arkadaşları idam edilmedi, aynı zamanda milli irade yok sayıldı. Bu da şu kararlarla gerçekleşti: Milli Güvenlik Kurulu anayasal güvenceye kavuştu. Milli Savunma Bakanı'na bağlı olan Genelkurmay Başkanlığı da Başbakan'a bağlandı.
Daha doğrusu bağlanmadı, Başbakan'a karşı sadece sorumlu hale getirildi... Yeni bir pozisyondu bu. Demokratik dünyada eşi benzeri olmayan bir pozisyon... Milli Savunma Bakanı, askeri bütçeden sorumluydu ama o bütçeyle ilgili yetkisi yoktu. Yetki tamamen Genelkurmay Başkanlığı'na aitti ama onun da siyasi sorumluluğu yoktu.
Garipti, ama aynı zamanda da bilinçli bir tercihti. Oysa 1949'da İsmet Paşa'nın biraz da ABD'nin dayatmasıyla Milli Savunma Bakanlığı'na bağladığı Genelkurmay Başkanlığı, ne yazık ki 11 yıl sonra yine İsmet Paşa'nın destek verdiği 1960 darbesiyle geri alınıyordu. Hem de mali ve idari açıdan eskisinden çok daha güçlü "özerk" bir statüye kavuşturularak.
O tarih, 60 yıldır yaşadığımız muhtıralar, müdahaleler ve darbeler sürecinin anayasal güvenceye alındığı tarihti. Türkiye, bu pozisyonuyla bırakın gelişmiş G-20 ülkelerini, içinde yer aldığı NATOülkeleriyle de çelişiyordu. NATO üyesi 29 ülke arasında Genelkurmay Başkanı'nın Milli Savunma Bakanı'nın önünde yer aldığı tek ülke Türkiye'ydi.
Bu tablo, Türkiye'deki vesayet sisteminin en önemli göstergesiydi. Türkiye, Genelkurmay Başkanı'nın her konuda konuştuğu Milli Savunma Bakanı'nın ise sustuğu bir ülkeydi.
Darbelere yasal güvence sağlayan, orduyu asli görevinden uzaklaştıran bu garabeti, demokrat siyasetçiler ve aydınlar uzun yıllar tartışıp durdu.
Değiştirilmesi istendi ama mümkün olmadı. AB katılım ortaklığı belgelerinde de bu talep hep seslendirildi. Değişim, ne zaman siyasetin gündemine gelse, 1960 darbesine sahip çıkan sivil vesayetçilerin itirazı yükseliyor, ordu içindeki cuntacıların da tehditleri artıyordu.
Bu yüzden Anayasa'daki bu maddeler bir türlü değiştirilemedi. AK Parti döneminde bazı önemli adımlar atılsa da taşlar tam anlamıyla yerine oturmamıştı. İşte şimdi o taşlar 58 yıl sonra yerine oturuyor ve kâbus bitiyor. Sürecin sessiz sedasız geçişine bakmayın, arkasında koca bir 15 Temmuz demokrasi direnişi ve güçlü bir liderlik var.
Bu da Başkan Erdoğan'ın ısrarla altını çizdiği gibi yeni dönemin "reformlar" dönemi olacağının işareti... Yeni dönem, birilerini şaşırtacağı gibi birilerinin de derin hesaplarını bozacak. Çünkü Türkiye, önünü tıkayan iç ve dış vesayetçi sistemi temizledikçe, onların uzantısı FETÖ ve PKK gibi ayak bağlarından kurtuldukça, sistem çok daha sağlam yerine oturacak. Ve Türkiye daha çok demokrasiye, hukuka, stratejik sanayiye, teknolojiye yönelecek.
Yazarlar
-
İbrahim KirasOrtada aslında bir ‘plan’ yok 2.10.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanTrump’ın Gazze Planının Ak Parti çevresinde yarattığı derin çatlak 2.10.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciAsıl sorunumuz TL değil dolar enflasyonu 2.10.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUTrump kuzulara şah olunca… 2.10.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolTrump Planı? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEÖcalan’ın özgürlüğü 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilBeklenen Mesih: Kurtarıcı arayışının toplumsal anatomisi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanS-400’leri ne yapabiliriz? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİHamas’ı kim silahsızlandıracak? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞ“Ortaklaşmacı demokrasi” örnekleri: Fransa-Yeni Kaledonya özerk bölgesi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURTrump’ın Gazze Planı’nın alternatifi ne? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Metin KarabaşoğluYönetilenlerin özgürlüğü yöneteni de özgürleştirir 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünEleştirelim ama plana da şans tanıyalım… 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYABarış ve Demokratik Toplumun İnşası İçin Meclis Adım Atmalı: Yasa Çıkarmalı, Komisyon Öcalan’ı Dinle 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
nevzat cingirtNeden Yazmıyorsun? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRMHP’li Yıldız’ın KON’u AK Partili Miroğlu’nun Roja Welat’ı… 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayArjantin’in çıkmazı: Şok terapi, bağımlılık ve ABD’nin gölgesi 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZYeni Çözüm Süreci: Hakikatle yüzleşme 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan TuğalKirk ve ICE vakaları ile faşizme doğru mu? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUKrallar ve ulus-devletler 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞSİYASETÇİ ZENGİNLEŞİRKEN VATANDAŞ FAKİRLEŞİYOR, NEDEN? 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANGazetecilik can çekişiyor! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRTÜSİAD isyan etmişti: Ciner’e kayyumun gerekçesi o madde! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRZeytinlik yasasından Akbelen ve İliç'e; enerji ve maden hikâyesinde kaybolan gelecek 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUErdoğan’ın tercihleri 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİTrump-Erdoğan görüşmesine hile karıştı mı? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇZaferden hapishaneye 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CAN“Trump’ın verdiği meşruiyet” notları 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYMutlakiyetçiler ve Cumhuriyetçiler 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSarkozy’nin tarihi mahkûmiyeti 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKSüreç Suriye’yi, Suriye süreci bekliyor. Peki bu kısırdöngü nasıl aşılacak? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunYazmak, ciddi bir iştir 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluTrump’a neler verdik, neler alacağız! 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuBoeing - Gazze ilişkisi nedir? 26.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNYetersiz bakiye! 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANAlev rengi hüznüyle sonbahar… 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fikret BilaŞimdi de Mansur Yavaş hedefte 24.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENKasabın bıçağını bileyen adam 23.09.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞBayrampaşa ve maskeli balo 23.09.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin SönmezGonca Kuriş’in kemiklerini, sevenlerin yüreğini sızlattılar 21.09.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraCumhuriyet-Halk-Parti 20.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRYANARDAĞ ÖZÜR DİLEMELİ 17.09.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçArşivden | 12 Eylülcüler nasıl bir ülke hayal etmişti? 14.09.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
6.08.2020
28.05.2019
6.05.2019
3.05.2019
2.05.2019
28.04.2019
21.04.2019
19.04.2019
18.04.2019
13.04.2019