Sildavyalı teknoloji şirketi Edurus’un AVM işine girdikten sonra başına gelenleri anlattığım son yazım tahminimin üzerinde ilgi çekti. Oysa her ülkede yaşanabilecek türden, kulaktan kulağa anlatılan şirket dedikodularına benzeyen bir öyküydü bu. Bu yazıya gösterilen ilgi, duayen bir gazetecinin bir zamanlar söylediği sözü hatırlattı: "Yazı işlerinde konuşulanların hepsi yazılsa gazeteler tiraj rekoru kırardı."

Neyse, Sildavya’nın yazılamayanlarını şimdilik bir kenara bırakalım, bugün Türkiye’nin en büyük şirketlerinden birinin ne durumda olduğuna bakalım.

İki yıl önce Ülker’in 6.5 milyar dolarlık borcunu yeniden yapılandırmak için bankalarla masaya oturduğu duyulduğunda herkes çok şaşırmıştı. Nasıl şaşırmayalım? Godiva, United Biscuits gibi milyar dolarlık fiyatları olan uluslararası firmaları daldan elma toplar gibi toplayan bir şirketti, bankalardan aman dileyen…

Bankalar 6.5 milyar dolarlık borcu yapılandırdı ve Ülker’e ya da kurumsal ismiyle Yıldız Holding’e, 4 yıl anapara ödemeden idare etme imkânı tanıdı. Bu dönemde Ülker borcun sadece faizini ödeyerek düze çıkmaya çalışacaktı. (Yılda 100 milyon dolarlık faiz ödemesi öngörülüyordu.) Zaman su gibi akıp geçiyor, iki sene geçti bile. Acaba Ülker bu süreyi nasıl değerlendirdi? İki yıl sonra anapara geri ödemesi başladığında her şey rayına girmiş olacak mı?

En sonda söylememiz gereken şeyi en başta söyleyerek başlayalım: Holding’in amiral gemisi Ülker ile perakende şirketi Şok’ta işler iyi gidiyor ama ana şirketin borç oranı hâlâ çok yüksek. 3.1 milyar dolara satın alınan İngiltere’deki United Biscuits’den de iyi haberler gelmiyor…

Yıldız Holding’in toplam net borcunun faiz, vergi, amortisman öncesi kâra, kısa söyleyişiyle FAVÖK’e (İngilizcesiyle EBITDA) oranı 6.5-7x düzeyinde. (Eylül ayında gerçekleşen yatırımcı buluşmasında verilen bilgi.) Finans literatüründe net borç/FAVÖK oranında 4-5 çarpan ve üstü alarm seviyesi olarak değerlendiriliyor. Yani grubun borç sorunu hafiflemekle birlikte sürüyor.

Çare? Varlık satışı.

Murat Ülker de zaten bunu yapıyor. Şirket, borçlarını azaltabilmek için son iki seneyi varlık satışıyla geçirdi. Godiva’nın dört Asya ülkesindeki işleri ve Belçika’daki fabrikası yaklaşık 1.5 milyar dolara satıldı. Bu arada Şok'un halka arzından 1.8 milyar TL geldi. Son olarak Ülker'in ihracat operasyonlarını yürüten İstanbul Gıda 77 milyon liraya satıldı.

Holding yönetimi gayrimenkuller de dahil olmak üzere başka varlıkların da satılacağını söylüyor. Kümaş Manyezit şirketindeki hisselerin satılacağı zaten açıklanmıştı. Yıldız Holding’in iştiraki Gözde Girişim’in elinde satışa konabilecek başka şirketler de var... Bu süreç tamamlanmadan Ülker'in düze çıktığını, sağlığına kavuştuğunu söylemek zor.

Öte yandan 3.1 milyar dolara İngiltere’de satın alınan United Biscuits’de işler pek iyi gitmiyor. Satın alımdan sonra United Biscuits’in bağlı olduğu şirketin CEO’luğunu yapan Cem Karakaş ve yardımcıları apar topar görevden alınmıştı. Yeni yönetim de kan kaybını durduramadı. United Biscuits’in cirosu geçen yıl yüzde 5.4 gerileyerek 827.7 milyon Sterlin’e indi. Faiz, vergi, amortisman öncesi kâr da yüzde 5.2 düştü.

Bunlar bardağın boş tarafı. Ama dolu tarafı da var. Holding’in amiral gemisi olan Ülker, yani Türkiye ve çevre ülkelerdeki bisküvi ve şekerleme işi, krize rağmen iyi gidiyor. Türkiye genelinde bisküvi ve şekerleme pazarı 2019’un ilk 9 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 daraldı. En büyük daralma, yüzde 11.2 küçülen kek pazarında görüldü. Pazardaki küçülmeye rağmen Ülker bu dönemde satışlarını yüzde 2 artırmayı başardı. Bisküvi ve çikolatadaki pazar payları yüzde 41’e çıktı. İlk 9 ayda şirket kârı da yüzde 14 arttı.

Holding’ten farklı olarak Ülker’in borçları sağlıklı seviyede. Godiva’nın Asya işlerinin satışından gelen 185 milyon dolarlık temettünün etkisiyle Net borç/FAVÖK oranı 1.9x’dan 0.5x’ye indi.

Perakende şirketi Şok’ta da işler iyi gidiyor. Şok, Türkiye’nin en hızlı büyüyen perakende zinciri… Geçen yılın ilk 9 ayında Türkiye’de 639 yeni mağaza açtı. 2023’te 10 bin mağazaya ulaşması bekleniyor. Sadece mağazalar değil kârlılık ve ciro da büyüyor...

İyisiyle, kötüsüyle Ülker’de durum böyle... Acaba borçlarını yeniden yapılandıran diğer şirketler, mesela Ferit Şahenk’in Doğuş Holding’i ne durumda? Bu yıl anapara geri ödemeleri başladığında (Doğuş’ta anapara geri ödemesiz dönem 2 yıldı), yani yumurta kapıya dayandığında borçlar tıkır tıkır ödenecek mi? Yoksa sıkıntılı günler geri mi dönecek? Yakından izlemekte fayda var.

Unutmadan, zaman buldukça Sildavya’dan haberler vermeye devam edeceğim.