Dün kabaca iki büyük gündem maddesi vardı. İlki, iyice huzursuzlaşan ve huzursuzlaştıkça da altın fiyatına rekorlar kırdıran piyasalar... İkincisi ise Kaddafi’nin yolun sonuna gelmesiyle, PKK sorununu da içine alarak yeniden gündemde ilk sıraya yükselen Ortadoğu’daki alt üst oluş süreci...

***

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, önceki gün Boğaziçi Köprüsü girişindeki emniyet şeridinde yarım saat mola verip İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile telefonda görüştüğü sırada, Libya’da da muhalif güçler pek bir direnişle karşılaşmadan Kaddafi’nin kalesi Trablus’a giriyorlardı... Başbakan Erdoğan’ın İran Cumhurbaşkanı ile epeydir ortalarda görünmeyen ve ısrarla İran’ın elinde bulunduğu iddia edilen PKK’lı Murat Karayılan konusunu da konuştuğu söylentiler arasında. Libya’da ise Kaddafi’nin oğulları Seyfülislam ve Muhammed Kaddafi’nin yakalandığı, Kaddafi’nin teslim olmasının da an meselesi olduğu söylenmekte... Anlaşılan o ki Tunus ve Mısır’dan sonra bir diktatör daha gidiyor...

Önceki gece televizyondaki canlı yayında Türkiye’ye karşı tavırlı duran Beşir Esad’ın da bu akıbetten çok fazla kaçamayacağı anlaşılıyor... Aslında olup bitene daha geniş bir açıdan bakınca, Ortadoğu’nun radikal değişimine şahit olduğumuz bir tarih kesitindeyiz...

***

Bu arada dün Radikal Gazetesi’nin yorum sayfasında yer verilen, bir Katar gazetesinden alıntılanmış Seyid Ahmed El Hıdır imzalı bir yazıdaki, Türkiye’nin Ortadoğu, özellikle de Libya politikasıyla ilgili değerlendirmeler dikkatimi çekti:

“Ankara, Libya’daki karışıklıkların ilk haftalarında cesur bir tutum sergiledi. NATO’nun müdahalesini kesin bir dille reddetti, devrimcilerin silahlandırılmasına ve hatta çekişme patlak vermeden bir gün önce Kaddafi’nin önemli adamlarından olan Mustafa Abdulcelil’in başını çektiği Geçici Konsey’i dahi tanımaya karşı çıktı. Fakat Batı’nın ve keza Arapların Kaddafi’nin görevi bırakması için güç kullanımına yönelmesi ve Arap sokaklarının Ankara’nın tutumundan rahatsız olması, AKP hükümetini en azından siyasi ve mali olarak desteklemeye sevk etti. Bu da şu gerçekleri gösteriyor: İlki, Türkiye’nin bölgede Batı’nın benimsediği yöntemin dışına çıkamayacağı.

İkincisiyse, Erdoğan’ın Arap halkları nezdinde İslam dünyasındaki sorunların destekçisi, Gazze’deki ablukayı kaldıran ve belki de Kudüs’ü kurtarması beklenen halife imajını korumakla ilgilenmesi.”

***

Benim açımdan günün sürprizi ise geçtiğimiz Haziran’da Arap Birliği Genel Sekreterliği’ndeki 10 yıllık görevinin ardından Mısır Cumhurbaşkanlığı için aday olan Amr Musa’nın, Kahire’de verdiği iftar yemeğinde Hürriyet’ten Muammer Elveren’e ‘Hedef 2’nci Cumhuriyet’ demesi oldu...

Amr Musa herhangi biri değildir, 1990’da Mısır’ın Birleşmiş Milletler’deki büyükelçisi oldu, 1991’den 2001’e kadar Mısır Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı, 2001 tarihinden bu yana da Arap Birliği Genel Sekreteri’ydi...

Dünya gidişatının nabzını elinde tutan birisi olarak söylediklerini, dünyanın Ortadoğu’daki nihai hedefleri açısından dikkatle okudum.

Amr Musa, “demokrasi, kalkınma ve reform hedefiyle ikinci Mısır Arap Cumhuriyeti’ni kuracağız” diyor ve devam ediyordu: “Yepyeni bir anayasa ile demokratik temel hak ve özgürlükler temelinde Mısır’ı yeniden inşa etmemiz gerekir”...

***

Amr Musa’nın demecindeki ‘demokrasi, kalkınma, reform’ kelimelerinin altını bir kez, ‘demokratik temel hak ve özgürlükler’ ifadesinin altını ise iki kez çizdim... Çünkü Suriye’de, İran’da, devrilen Arap rejimlerinde ve Kaddafi rejiminde ‘temel hak ve özgürlükler’ yoktu...

‘Temel hak ve özgürlükler’ İslam cumhuriyetleri ile ‘demokratik cumhuriyet’ arasındaki en vurucu ve en temel fark... Din, ırk ve mezhep gözetmeden tüm vatandaşlarının mağduriyetini giderecek kurumsallaştırılmış bir demokratikleşmeyi, hem iç politikada, hem de dış politikada hedeflemeyenler ile çağın gelişimi arasındaki çelişkinin önlenmesi mümkün değil... Bunu kavradın, kavradın...

Yoksa Kaddafi de gidiyor netekim...

Galiba dünün mesajı buydu...