Barış Soydan
En baştan söyleyeyim, bunun “İngiliz derin devleti”, “Illuminati”, Rockefeller Ailesi, Bilderberg ve kompo teorilerinin diğer gözde karanlık güçleriyle bir ilgisi yok. Komplo teorilerini sevenler yazıyı okumayı burada bırakabilir. Diğerleriyle (Çoğunluğu oluşturduğunu umut ediyorum), sorunun yanıtını verilere dayalı tartışalım.
"Ar-Ge 250" araştırmasını bilmem duydunuz mu? Türkiye’nin en çok Ar-Ge harcaması yapan şirketlerini belirleyen bu araştırmanın 2018 yılı sonuçlarını geçenlerde açıkladık. Açıkladık, diyorum çünkü uzun zamandır bu araştırmanın yöneticiliğini yapıyorum. Türkiye’nin en fazla Ar-Ge harcaması yapan 10 şirketi şöyle:
Firma - 2018 Ar-Ge harcaması
1.ASELSAN: 2 milyar 162 milyon 839 bin TL
2.TUSAŞ: 1 milyar 575 milyon 962 bin TL
3.Ford Otomotiv: 666 milyon 587 bin TL
4.Roketsan Roket AŞ: 512 milyon 109 bin TL
5.Turkcell: 397 milyon 236 bin TL
6.Vestel Elektronik: 334 milyon 672 bin TL
7.Otokar Otomotiv ve Savunma: 328 milyon 546 bin TL
8.Arçelik: 308 milyon 921 bin TL
9.Havelsan: 302 milyon 391 bin TL
10.Tofaş: 268 milyon 872 bin TL
Bizim yaptığımız araştırmanın bir benzerini uluslararası danışmanlık kuruluşu PriceWaterhouseCoopers dünya için yapıyor. Gelin bir de PriceWaterhouseCoopers tarafından hazırlanan “Küresel Ar-Ge 1000” araştırmasının ilk 10 şirketine, yani dünyanın en çok Ar-Ge harcaması yapan 10 şirketine bakalım.
Firma - 2018 Ar-Ge Harcaması
1.Amazon.com: 22.6 milyar dolar
2.Google (Alphabet): 16.2 milyar dolar
3.Volkswagen: 15.8 milyar dolar
4.Samsung: 15.3 milyar dolar
5.Intel: 13.1 milyar dolar
6.Microsoft: 12.3 milyar dolar
7.Apple: 11.6 milyar dolar
8.Roche: 10.8 milyar dolar
9.Johnson & Johnson: 10.6 milyar dolar
10.Merck: 10.3 milyar dolar
Şimdi başlıktaki soruya dönelim. Türkiye’den neden Samsung çıkmadı, çıkmayacak? Çünkü Samsung’un yıllık Ar-Ge harcaması 15.3 milyar dolar; Türkiye’nin Samsung olma potansiyeli bulunan iki yerli şirketi, Vestel ve Arçelik’in ise 50’şer milyon dolar. Samsung, Ar-Ge’ye Arçelik ve Vestel’in 300 katı harcama yapıyor.
Bu nasıl mümkün oluyor? Çünkü Samsung'un geçen yılki cirosu 224.3 milyar dolardı. Arçelik’in cirosu ise 26.9 milyar TL. Yani 4.7 milyar dolar. Vestel’inki daha az: 15.9 milyar TL, yani 2.7 milyar dolar. “Bu koşullarda Türkiye’den Samsung çıkması mümkün değildir” diyerek yazıyı burada noktalayabilirdik ama bir sorun var: Samsung Amerikan veya Japon değil Güney Kore şirketi. Güney Kore birçok açıdan Türkiye’ye benzeyen bir ülke. Hâlâ “gelişmekte olan ülke” olarak sınıfında. Orada da de krizler oluyor, o da IMF yardımına muhtaç duruma düşebiliyor. (1998’deki Asya Krizi’nde olduğu gibi.)
Güney Kore bir zamanlar yoksul bir ülkeydi. Öyle ki, 1980’lerin başında Türkiye’nin kişi başına geliri Güney Kore’den daha fazlaydı. 40 yılda Türkiye’yi solladı geçti. Hem de ne sollama...
İki ülkenin kalkınma performansları arasındaki şaşırtıcı fark üzerine yazılmış birçok makale var. IMF eski Başekonomisti Ann Krueger’in “Kore ve Türkiye arasındaki kontrast” başlıklı makalesi, bunlar arasında en bilinenidir.
Güney Kore nasıl becerdi? Samsung böyle bir ülkeden nasıl çıktı? Bunda ihracata dayalı büyüme politikası kadar stratejik hedeflerin doğru seçilmesinin de payı büyük. Güney Kore kaynaklarını dev köprüler, dev hastaneler, çılgın projeler, dünyanın en büyük havalimanlarını yapmaya harcamadı. Katmadeğeri yüksek sektörlere harcadı.
2002 ile 2019 arasında Türkiye’ye 300 milyar dolar girdi. Bu kadar para nereye gitti? Siz de biliyorsunuz: Dev köprülere, dev hastanelere, içinden yapay nehirler geçen dev konut projelerine...
Kriz patlamasa betona bir 300 milyar dolar daha gömecektik. Ama kriz herşeyi değiştirdi. Sizin de dikkatinizi çekmiştir, Cumhurbaşkanı artık köprülerden, Kanal İstanbul'dan söz etmiyor. Devletin stratejik öncelik sıralaması değişti. İnşaatın yerini yeni bir sektör aldı: Silah ve savunma.
Türkiye’de en fazla Ar-Ge harcamasını silah ve savunma şirketleri yapıyor. Türkiye’nin en çok Ar-Ge harcaması yapan 10 şirketinden 5’i savunma sektöründe. Dünyada ise ilk 10’da 6 tekoloji, 3 ilaç şirketi var.
Bir de ilk 50’ye bakalım. Türkiye'nin en cok Ar-Ge harcaması yapan ilk 50 şirketinde otomotiv ve otomotiv yan sanayii öne çıkıyor. İlk 50’de 4 ilaç ve sadece 2 bilişim şirketi var. (Haydi telekom ağırlıklı Turkcell ve Türk Telekom’u da katıp bilişim şirketlerinin sayısını 4'e çıkaralım.)
Dünyada ise ilk 50’de de bilişim ve ilaç ağırlığı var.
Evet, devletin günahı büyük. İyi de “hırsız”ın hiç mi suçu yok? Hırsız burada uluslararası bilişim ve ilaç devleri oluyor. Bilişim ve ilaç devleri Türkiye’den her yıl milyarlarca dolar kazanıyorlar. Peki Ar-Ge’ye, teknolojiye ne kadar harcıyorlar? Tablo açık: Kuş kadar. Türkiye’yi başka ülkelerde geliştirdikleri teknolojleri satıp para kazanacakları pazar olarak gördüler, görüyorlar. Bir başka acı gerçek de bu…
Gerçekçi olalım, bu koşullarda Türkiye’den Samsung çıkmaz.
Ama milyar dolarlık startup’lar, yani genç yazılım şirketleri çıkabilir. Bunun için yazılımcıların Türkiye’yi terk etmesini engellemek, üzerine dünyadan yazılımcı çekebilmek gerekiyor. O da Türkiye’nin bugünkü siyasi koşullarında mümkün değil. İşin bu tarafı başka bir yazıya...
Yazarlar
-
İsmet BerkanKendi halkına cihad ilan etmiş bir Diyanet İşleri Başkanı 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasCHP artık iktidar alternatifi mi 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUMuhalefet barış sürecinde yer alacak mı? 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURNetanyahu’nun üstadının yolu İstanbul’a nasıl düşmüştü? 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluGazze’nin tarihe düştüğü kayıt, dünyaya verdiği ders 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRKomisyon hayırlara vesile olsun inşallah… 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞ“Terörsüz Türkiye (!!!)” Komisyonu aritmetiği ve CHP 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERPatrona hediye gibi kanun, işçiye erteleme 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi EgilmezKuznets Eğrisi Hipotezi ve Türkiye 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİHıristiyanlıktaki “kurtuluş” fikrinin İslamda yeri olabilir mi? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞZora girmiş bir anlatı: “ABD emperyalizminin değişmez stratejik hedefi bağımsız Kürt devleti” 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKEzberler bozulurken mağduriyetler de son bulmalı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçCan Atalay 'komisyon' üyesi olabilir mi? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolYeni çözüm süreci 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGECibuti Başkonsolosu 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSüreç ya da Çözüm Komisyonu 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunSuyun akışı ya da meramı barış olmak 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gökçer Tahincioğluİnsanlığa karşı suç için “Hitler” kriteri: Bombayla öldürülen, yaralanan insanlar “mağdur” sayılmadı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuKomisyon ve SDG… 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRHer yangın yeni ihale demek... Beslenme sırası felaket tüccarlarında: Tomruğa hücum! 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Türkiye’yi Sarsan Bir Yıl… 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYAzerbaycan ile Rusya arasında savaş çıkar mı? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilNeden gelişmiş bir ülke değiliz? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDört Tarz-ı Siyaset 31.07.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİOrmanlarımızı kim mi yakıyor? 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZKomisyon kuruluyor sorular çoğalıyor 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUKomisyon oturumları canlı yayınlansın 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Umur TALUKötülük durur durur, seni de vurur! 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUN“Siz de Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız?” 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYAnkara, CHP, Çözüm Süreci ve Şam Arasındaki Tıkanıklık: 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNSüveyde’den sonra: Eski çamlar bardak olurken… 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞUYKU “ÖLÜMÜN OYUNBOZAN” KARDEŞİ. 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRKÜRT ULUSAL BİRLİK KONFERANSI 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan Özkan‘III. Dünya Savaşı ihtimali 50/50’ 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA"İMRALI ADASI’NI BARIŞ ADASI YAPACAĞIZ"... 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIR"Terörsüz Türkiye" süreci: Neden barışın vaatlerini değil de şiddetin risklerini önümüze koyuyorlar? 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünSuriye’de istikrarı sağlamak mümkün mü? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENBeyaz Toroslu savcı olayına iktidar nasıl bakıyor? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Abdullah KıranYeni süreç ve Suriye denklemi 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUDünya değişiyor, Suriye’nin Türkiye politikası da mı değişiyor? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇHüseyin için matem, Gazze için ağıt 25.07.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
14.06.2022
11.05.2022
7.03.2022
17.02.2022
7.02.2022
18.11.2021
15.11.2021
8.11.2021
2.11.2021
25.10.2021