Markar ESAYAN
Tübitak’ın kitaplarına uzun bir süre merak sarmıştım. Nasıl ki Beyaz Gölge dizisindeki Carver Lisesi öğrencilerine heveslenip 1.81’lik cüce boyumla dünya smaç şampiyonu olmaya karar verdiysem, Hawking’in Zamanın Kısa Tarihi’ni okuduktan sonra da Picasso görmüş Evren gibi “Ne kadar basitmiş” diyerek bilim insanlarının Büyük Patlama’dan sonraki ilk saniyenin bir milyonda birinde neler olup bittiğini çözememiş olmalarına çok içerlemiş ve “Bu iş de bana düştü diyerek” kolları sıvamıştım.
“Bir Türk dünyaya, sekiz Türk güneş gezegenine bedeldi…”
Hızlı bir şekilde yol almam gerektiği için her şeyi baştan keşfetmeyeyim dedim. Bu nedenle Tübitak’ın kitaplarına vurdum kendimi. Lisede sürekli takdirle, teşekkürle geçtiğimi belgelerle kanıtlayamam çünkü hepsini taşınırken kaybettim. Ama kayıtlar istenirse bulunabilir. Ancak bulunursa en zayıf dersimin matematik olduğu görülecek, bir lahza kuşkuya düşülebilecektir. Bu sizi yanıltmasın, matematiği beceremediğimden ve “Benim sosyal zekâm güçlü canım” diye kendini avutanlardan olduğumdan değil, dersler bana basit geldiğindendi. Bir de zekâma çok güvendiğim için derslerden sadece dinleyerek geçiyordum ama matematik biraz çalışmak gerektiriyordu. Benim ise yapacak çok daha önemli işlerim vardı.
Deniyordu ki, “Saniyenin o bir milyonda birine kadar Standart Teori dedikleri anlaşılabilir ve hatta ispatlanabilir şekilde geliyoruz ama, o bir milyonda bir saniyeye ulaştığımızda, verili bütün fizik ve bilim kuralları geçerliliğini yitiriyor.” Evet hâlâ öyle, hatta orada bir kaos vardı. Bir tür anarşi. Bulanıklık ötesi bir bilinmezlik.
CERN’de 4-5 sigma kesinliğinde –kabul edelim oldukça yüksek gerçekleşen Higgs Bozonu, yani Tanrı Parçacığı’nı bulma başarısı, büyük bir buluş olabilir. İnsanlığın otomatik araba sileceği ve tükenmez kalemden sonra hayatımızı en çok değiştirecek en büyük buluşu dahi olabilir, bunu teslim etmeliyiz sanırım.
Neyse, ben sonra sıkıldım, planladığımdan daha çok zaman gerekiyordu ve başımda bendeki dehayı görüp nasihat verecek bir büyüğüm de yoktu. Yoksa, belki bir Hawking olamazdım ama bir İsmet Berkan olmam işten bile değildi. En azından şimdi siz de Hürriyet okurları gibi şanslı olur ve benim küçüklük anılarımı dinlemek yerine şu Higgs Bozonu nedir sarih bir şekilde anlardınız.
Büyük Patlama’nın bir saniyenin bir milyonda biri sonrasında atom altı parçacıkları ve atom, yani evreni oluşturan kütleli parçacıklar nasıl oluşmuşlardı? Tamam Einstein enerjinin maddeye, maddenin de enerjiye dönüştüğü teorisi çürütülememişti ama, Büyük Patlama’nın ilk saniyesinde evrenin tamamen enerjiden oluşan halinde, ne olmuştu da atom, yani kütlenin temel maddesi ortaya çıkmıştı?
Higgs Bozonu’na Tanrı Parçacığı denmesi de bundan. Çünkü Higgs ve arkadaşlarının iddiasına göre kütlesiz parçacıklar Higgs Bozonu içinden geçerken kütle kazanıyorlardı. İyi de, bunun mümkün olabilmesi için Higgs denen bozonun varolduğunu kanıtlamak gerekirdi.
İşte milyarlarca avroluk Cern deneyinin ve bunca yıllık emeğin en büyük amacı buydu. Cern’de kurulan laboratuarda karşılıklı salınan parçacıklar, ışık hızına yüzde 99.999 oranında yaklaşılarak çarpıştırılacak, kuramsal olarak elektron ve pozitronun yok olmasıyla Higgs Bozonu ortaya çıkarılacaktı. Bu oldu. Üstelik 126.5 GeV gibi düşük bir hızda başarıldı bu. Daha önce dev mıknatısların erimesiyle 450 GeV hızında başarısız olunmuştu. Bu şu demek: İnsanoğlunun sağlayabileceği bir hızda enerjiden kütle yaratabilir.
Kütlesiz bir şeyden, fotondan, madde yaratmak Tanrı’nın evreni yaratmasına eş koşuluyor. Böylelikle iş ateist-dindar tartışmasına indirgeniyor. Oysa bu doğru değil. E=MC2 orada yıllardır duruyor. Evet, henüz sadece Higgs Bozonu gözlemlendi. Bundan sonra fotondan madde elde etmeye çalışacaklar. Umarım başarılı olurlar, bu beni çok heyecanlandırıyor doğrusu.
Ama beni daha çok heyecanlandıran şey, Büyük Patlama’nın ilk saniyesinin bir milyonda birinde neler olduğu. Bunların hiçbiri inanca zararlı şeyler değil. Birileri bunu Tanrı’nın yokluğunu kanıtlama amacıyla yapıyorsa bile. Üstelik, yıllardır Tanrı’nın varlığını savunanlar, Tanrı’nın yokluğunu savunanlara niye düşman olsunlar ki? Eğer olmadığı kanıtlanırsa, herkes için faydalı olmaz mı bu bilgi? Belki de ortak bir yol bulunur. Belki de Yaratılış’ın ilk ayetlerinde o ilk saniyenin bir milyonda biri anlatılıyordur: “Tanrı'nın ruhu suların üzerinde dalgalanıyordu. Tanrı, ‘Işık olsun’ diye buyurdu ve ışık oldu.”
Belki de CERN deneyinde Tanrı’nın bir parçasının izi bulunmuştur.
Bu az şey mi?
Yazarlar
-
Gökhan BACIKErken Cumhuriyet dönemi eleştirileri: Revizyonizm mi, Türk usülü “woke” mu? 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolKara bir yıl 2025 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünGemini’ye göre 2026’da Türkiye… 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA2026’ya Girerken; Barış, Demokratik Toplum ve Enternasyonal Özgürlük Yürüyüşü... 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURHavf ve reca arasında yeni bir yıla... 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİVicdansız senenin kelimesi dijital vicdanmış 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ocaktan2026’da deliler çağına karşı bir umut ışığı yanar mı? 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEBölücüler ve Ülkücüler 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciOkudukça yoksullaşan bir ülkeyiz 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENNasıl anılmak isterdiniz? 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORU2026: Beklentiler, beklentiler… 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNAfrika Boynuzu’ndaki oyun: İsrail kime şah çekti? 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUÇözüm için mücadele demokrasi için mücadeledir 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
KEMAL GÖKTAŞBarış Akademisyenleri'nin göreve iadesine istinaf engeli: Daire, Danıştay kararına direndi 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZTürkiye’ye özgü sürecin muhasebesi 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇER23 yılın en kötüsü 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTBir fotoğraf karesinden çok daha ötesi... 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞYENİ YILDA DA KURU EKMEK BİZİ BEKLİYOR… 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçLeyla Zana ve Gözde Şeker ne yaptı? 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞUlus devlet, milli egemenlik, çevre, insan hakları, uyuşturucu ve Venezuela 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRUyuşturucu dosyasındaki sürpriz isim! "Cumhurbaşkanımızın tensipleri ile…" 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANİktidar medyası infilak etti 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRTürkiye'de davaların portresine kısa bir bakış: Hâlâ en güçlü ortak talep neden adalet? 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Abdulmenaf KIRAN11. YARGI PAKETİ, YENİ ADALETSİZLİK VE EŞİTSİZLİKLER YARATTI 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CAN2025 giderken 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENRaporların Gösterdiği 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa PAÇALRTÜK ve basın özgürlüğüne geçit yok… 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet İlhanKararsızlığın Erdemi: Kesinliğin Gölgesinde Düşünmek 27.12.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraYılın Kelimesi 27.12.2025 Tüm Yazıları






























Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
9.05.2019
2.05.2019
24.04.2019
21.04.2019
18.04.2019
16.04.2019
13.04.2019
10.04.2019
3.02.2019
28.03.2019