Milletvekili seçimi böyle ama Cumhurbaşkanlığı için Erdoğan’ın MHP’ye ya da başkasına ihtiyacı olmadı. İkinci tura da bırakmadan işi bitirdi. Şimdi, Meclis’ten gelecek kaydadeğer bir engellemeyle de karşılaşmaksızın, tekelleştirdiği iktidarını kullanacak.

Seçim yaklaşırken, AKP’nin de, Reis’inin de, takatlarını tükettiklerine inandığımı yazmıştım. Seçim kazanmış olmak, bu görüşü çürütmüyor, çünkü toplumsal zihin böyle durumlarda olaylara oranla daha yavaş çalışabilir. İktidar, on altı yıldır devam eden uygulamasıyla, Türkiye’yi bir noktaya getirmişti. Bunun parlak bir nokta olduğunu düşünmüyorum. Düşündüğüm gibiyse, bunun bedelini de bu iktidarın ödemesi gerekirdi. Şimdi bunu gözlemleyeceğiz. Kurduğu sistemle -olmayan sistemle- Tayyip Erdoğan ne yapacak, göreceğiz. İlk sinyalleri de yerel seçimle alacağız. Ama iş kolay değil, hiçbirimiz için…

Kolay olmayacağını tahmin ettiğim bu yeni süreçte şimdi olduğundan fazla demokrasi ya da hukuk olacağını düşünmüyorum. Tayyip Erdoğan, Gezi olaylarından sonra takındığı tavırla, en “harbî ve hasbî” duygusal yapısını ortaya koydu. Bunu kendisinin değiştirmesi pek mümkün görünmüyor; çevresinde de “Öyle değil, böyle yapmalı” diyecek kimse yok. Erdoğan kampanya sırasında “daha çok özgürlük” gibi şeyler söyledi. Ama bunun şimdiye kadar hukuk ve özgürlük yolunda yapılanların devamı olacağını da söyledi. Yapılanların hukuk ve özgürlük açısından ne kadar yararlı olduğunu gördük, biliyoruz. Demek bu doğrultuda yeni menzillere erişeceğiz.

Dolayısıyla bu seçim Türkiye’nin yüzünü demokrasiye doğru çevirmedi. Bu seçimle Türkiye demokrasiyle tanıma ve öğrenme doğrultusunda bir karar vermiş oldu. Ancak, bence bu bilinçli bir karardı. Kimse kimseyi kandırmış olmadı.

Muhalefetin gücü, AKP’nin bu zaferini önlemeye yetmedi. Ama bu seçim öncesinde ve kampanya sırasında muhalefetin ortak bir davranış oluşturmak üzere gösterdiği çaba bence önemliydi ve gelecek için bir yatırım anlamı taşıyordu. Bu anlayışın tutarlı bir biçimde devam ettirilmesi, toplum tarafından da anlaşıldıkça (ve inandırıcı olarak kabul ettirildikçe) ödüllerini de getirecektir.