İklim, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, deprem sonrası için anlaşılmaz bir hızla kalıcı konut ihaleleri yapıyor.

İhale dediğime bakmayın; bunlar için müteahhitlik şirketleri davet ediliyor, sonra da onlarla ‘pazarlık’ ediliyor.

Sağolsun, gazeteci Çiğdem Toker bu ihaleleri tek tek T24’teki köşesinde yazmasa doğru dürüst takip de edemeyeceğiz.

Geçen cuma akşamı Deva Partisi lideri Ali Babacan, Karar TV yayınında Taha Akyol ve Elif Çakır’ın sorularını cevaplarken bu konuya girdi. Ben de dün bu ihalelerden bazılarına yakından bakmak istedim.

Birkaç örnek vereceğim:

-Gaziantep’in Islahiye ilçesinde yapılacak 428 konutluk ihale 796 milyon liraya sonuçlanmış. Daire başına ortalama fiyat 1 milyon 860 bin lira olmuş.

-Gaziantep’in Şahinbey ilçesinde Burçkarakuyu mahallesine yapılacak 664 konutun ihalesi 1 milyar 44 milyona bitmiş. Daire başına ortalama fiyat 1 milyon 573 bin lira olmuş.

-Adana’nın Çukurova ilçesinde Şambaydı’da yapılacak 581 konutun ihalesi 1 milyar 169 milyon liraya bitmiş. Daire başı maliyet 2 milyon 12 bin lira.

-Malatya Akçadağ’a yapılacak 333 konutun ihalesi 585 milyon lira. Konut başı maliyet 1 milyon 757 bin lira.

-Malatya Battalgazi’nin Çamurlu mahallesine yapılacak 981 konutun ihale bedeli 1 milyar 165 milyon lira. Konut başı maliyet 1 milyon 188 bin lira.

-Kahramanmaraş Elbistan’da yapılacak 926 konut için 1 milyar 677 milyon 500 bin liraya bitmiş ihale. Konut başı maliyet 1 milyon 812 bin lira.

-Kahramanmaraş Göksun’da Yantepe mahallesine yapılacak 605 konutun ihalesi 1 milyar 195 milyon 556 bin liraya bitmiş. Konut başı 1 milyon 976 bin lira.

-Elazığ’da Merkez ilçe Aşağı Holpenk Mahallesindeki 505 konut için ihale 846 milyona bitmiş. Konut başı maliyet 1 milyon 676 bin lira.

-Gaziantep Islahiye’de 603 konut için yapılan ihalenin bedeli 1 milyar 139 milyon lira. Konut başı maliyet 1 milyon 888 bin lira.

Buraya kadar yazdıklarım apartman tarzı binalar. Bir de köyler için köy evleri (veya kırsal konut) yapılacak.

Bakın oradaki maliyetler çok çarpıcı.

-Kilis Musabeyli’de yapılacak 93 köy evi için ihale 280 milyona bitmiş. Ev başına maliyet 3 milyon 10 bin lira.

-Yine Kilis Musabeyli’de bir başka 93 köy evi bu kez 229 milyona ihale edilmiş. Ev başı maliyet 2 milyon 472 bine düşmüş.

-Malatya’da 500 kırsal konut ihalesi 1 milyar 389 milyon 999 bin 169 lira gibi hayli küsüratlı bir rakama bitmiş. Konut başı maliyet 2 milyon 780 bin lira.

-Adıyaman’da 500 kırsal konut ihalesi 1 milyar 600 milyona bitmiş. Konut başı maliyet 3 milyon 200 bin lira.

Gazeteci Çiğdem Toker’in söylediğine göre bugüne kadar yapılan 60’dan fazla ihalenin tümü üzerinden hesaplandığında ortalama konut fiyatı 1 milyon 700 bin liraya gelmiş.

Bilmiyorum bu fiyatlar bir tek bana mı anormal gibi geliyor? Ortalama konut fiyatına bakacak olsak 90 bin dolara yakın tutuyor. Tek tek fiyatları sıraladım, 3 milyon 200 bin liraya ‘kırsal ev’ olacağını aklınız kesiyor mu?

Bu fiyatlar insanı ister istemez şüpheye düşürüyor. Ali Babacan, ‘Daha cenazelerin 40’ı çıkmadan bunları yapıyorlar’ demiş; az bile söylemiş. Çünkü burada aktardığım ortalama konut maliyetleri, TOKİ’nin kendi belirlediği fiyattan bile hayli yüksek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 11 Şubat 2023’te Resmi Gazete’de yayımlanan “Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2023 yılı yaklaşık birim maliyetleri” hakkındaki tebliğine göre, metrekare birim maliyeti 6.350 TL.

Bu rakama yüzde 18’lik KDV eklendiğinde bile toplam metrekare maliyeti 7.493 TL’ye ulaşıyor. Bu hesaba göre 100 metrekare konutun maliyeti yaklaşık 750 bin lira oluyor.

Oysa deprem konutlarının maliyeti bu rakamın iki katından bile fazla.

Kaldı ki, bu deprem konutlarında henüz arsa payı yok. Çünkü arsaları devlet veriyor. Dolayısıyla devlet depremzedeye satarken arsa payını da işin içine katsa belki de konutların fiyatları bu yazdığımın iki katına çıkacak.

Devletin depremzedeye kaça satacağından bağımsız olarak düşünmek lazım: Hangi müdebbir tüccar kendi belirlediği tarifenin iki katından fazla fiyata mal ve hizmet alır?

TOKİ’nin bu ihaleleri ve ihalelerde ortaya çıkan bu fiyatlar çok sorgulanmaya muhtaç.

Sakın TOKİ ve müteahhitleri, deprem fırsatı ve acelesi içinde bu fiyatları yükseltiyor ve sonrasında da bu fiyatların hiç sorgulanmayacağını düşünüyor olmasın?