Ekonomiye olan güven baş aşağı gitmeye devam ediyor. Bayram öncesi son iş gününde açıklanan Merkez Bankası reel kesim güven endeksine göre genel gidişat 2014’ün temmuz ayında 101,7’ye geriledi. Oysa haziran ayında aynı endeks 104,9 düzeyindeydi.

Bu arada ekonomik büyüme için önemli olan sabit sermaye yatırım endeksi de temmuz ayında 108’den 105,1’e geriledi. Böylece temmuz ayında sabit sermaye yatırım harcamalarının azaldığına şahit oluyoruz.

Yine son üç ayda alınan siparişlerde azalma var. Şöyle ki; son üç ayda toplam siparişlerinin azaldığını söyleyenlerin oranı temmuz ayında yüzde 12,9’dan yüzde 14,5’e yükseldi. Özellikle iç piyasa siparişlerinde azalma yüzde 15,1’den yüzde 16,4’e, ihracat siparişlerinde azalma ise yüzde 14,8’den yüzde 15,5’e yükseldi.

Niye anlattık bütün bunları?

Şundan anlattık, sabit sermaye yatırımlarının gerilemesi ve son üç ayda alınan iç ve dış siparişlerin azalması bize bu yılın ikinci yarısında büyüme hızının azalacağını açıkça gösteriyor. Bütün bunlara ilave olarak bir de sektörel güven endeksleri ve tüketici güven endeksinin son üç ayda aynı anda gerilemesinin, ekonomik büyümeyi, olumsuz etkileyeceğini söylemek herhalde yanlış olmaz. Bu arada, daha önce bu ülkede bütün endekslerin aynı anda olumsuza dönmesi hâlinin pek görülmediğini de hemen belirtelim.

Gelelim büyümeyi düşürecek diğer bir konuya...

Bildiğiniz gibi bir ekonomide yolsuzluklar çoğalırsa özel sektör yatırım yapmaktan kaçınır. Bunun yerine kamu yatırımları ağırlık kazanır. İşte bu nedenle verimsiz kamu yatırımları çoğalır. Yine yolsuzlukların geçişkenliği özel sektör yatırımlarını, emek verimliliğini ve politik istikrarı olumsuz etkilediğinden büyüme hızı düşer gelir dağılımı bozulur.

Niye böyle bir tespit yapıyoruz?

Çünkü yolsuzluk ve ekonomik büyüme konusunu araştıran Hong Kong Baptist Üniversitesi’nden Pak Hung Mo “Corruption and Economic Growth” başlıklı makalesinde; bir ülkede yolsuzlukların yüzde 1 oranında artması hâlinde ekonomik büyüme hızının yüzde 0,72 oranında gerileyeceğini ileri sürüyor. Yine aynı makalede yazar; bir ülkede yolsuzluk nedeniyle büyüme hızındaki gerilemenin politik istikrarsızlık yaratma etkisinin yüzde 53 olduğunu, belirtiyor.

O hâlde, son dönemde ekonomiye güvenin baş aşağı gitmesinin yanında bir de Türkiye’de artan yolsuzluk algısının hem ekonomik büyüme hızını azaltacağını hem de siyasi istikrarsızlığı artıracağını söylemek herhalde yanlış olmaz. Anlayacağınız zaten düşük olan yüzde 4’lük hedef büyüme hızını tutturmak bu yıl biraz zor görünüyor.

[email protected]