Mehmet BARLAS
CHP'li 15 milletvekilinin Kılıçdaroğlu'nun talimatı ile İyi Parti'ye ödünç verilmesi, CHP'nin uzak geçmişindeki bir olayın tekrarı gibidir. CHP milletvekillerinin emir-komuta zincirinde kendilerinden isteneni yerine getirmelerine ilk örnek, Halk Fırkası'na yani CHP'ye muhalif Serbest Fırka'nın kuruluşu sırasında, Atatürk'ün emri ile CHP'li milletvekillerinin Serbest Fırka'ya geçmeleri değil midir?
Kaç milletvekili?
12 Ağustos 1930'da Atatürk'ün isteği üzerine Fethi Okyar liderliğinde kurulan Serbest Fırka gündeme geldiğinde, Fethi Okyar İsmet İnönü'nün öfkesinden korktuğunu Atatürk'e söylemişti.
Atatürk de İsmet İnönü ile Fethi Okyar'ı yüz yüze getirerek bu direnişi kırmıştı. Bu toplantıda İsmet Bey, kurulacak yeni partiye 40-50 milletvekili vermeyi vaat etmiş, Fethi Bey ise 120 milletvekili istemiş ve sonunda 70 milletvekilinde anlaşılmıştı.
Tarafsızlık sözü
Fethi Bey ardından Mustafa Kemal'e tarafsız kalıp kalmayacağını sormuş, Mustafa Kemal "Tabii,ben bitaraf (tarafsız) olacağım" diye söz vermişti. Atatürk kız kardeşi Makbule Hanımı da yeni partiye vererek, bir nevi güvence vermişti. Ancak bu Serbest Fırka halktan büyük destekgörünce, evcilik oyununa son verildi.
Oyun bitiyor
6 Kasım'da TBMM'de Fethi Bey, belediye seçimlerinde uygulanan zorbalıklar için Dahiliye Vekili Şükrü Kaya hakkında gensoru açılmasını istedi.
Gensoru 15 Kasım'da görüşülmeye başladı, hükümetin yönlendirmesiyle 18 milletvekili kürsüye çıkarak Şükrü Bey'e değil, Fethi Bey'e ağır saldırılarda bulundular.
Eskiye dönüş
TBMM oturumunda rejim düşmanlığıyla suçlanan Fethi Bey kendisinden bekleneni anladı ve Atatürk ve İsmet İnönü ile birlikte hazırladığı fesih dilekçesini 17 Kasım 1930'da DahiliyeVekâleti'ne verdi. Böylece 98 günlük gösteri bitirilmiş, güvenli totaliter rejime dönülmüş, herkes rahat bir nefes almıştı.
Bazı notlar
Not 1- 1930'da henüz Soyadı Kanunu çıkmamıştı. Ama bu yazıda Bey demek yerine kişilerin sonra sahip olacakları soyadlarını kullandım.
Not 2- Serbest Fırka hakkında Google'dan geniş bilgilere ulaşabilirsiniz.
Özellikle Ayşe Hür'ün ve Beşir Ayvazoğlu'nun bu konudaki makalelerini öneririm.
Not 3- Serbest Fırka kapandıktan sonra 1931'de çıkartılan Matbuat Kanunu ve 1933'teki Üniversite Reformu ile özellikle muhalif sesler çıkartanlar susturulmuştur. Ağaoğlu Ahmet Bey'in yaşadıkları o dönemi çok iyi anlatır.
Yazarlar
-
İbrahim KirasBakü ve Erivan başardı, Türkiye kazandı 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİYargıda yine mi temizlik başlamış? 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gülçin AVŞARSorumluktan kaçmak umuttan kaçmaktır 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞŞimşek, ÖTV, cari açık ve gümrük birliği 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZYeni çözüm süreci komisyonuna dair 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazBöyle mahkemenin hükmüne adalet denir mi? 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUŞakülünden çıkmış bir ülke: Türkiye 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUTürkiye terörsüz olacak, bölünmeyecek.. Amenna.. Ya Suriye’den gelecek tehdit? 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Taha Akyol‘Karamsarlık yaymak’ 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİSon vatanı Türkiye olanlar ilk vatanı Türkiye olanlara vatanseverlik dersi veremez 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan Özkanİsrail ordusu, Gazze’de ekilebilir arazileri de sıfırlıyor 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIR'Yeni Türkiye'de umudu yalnızca 51 kişilik komisyona bırakmalı mıyız? 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞKOMÜNİST BİR YAZAR VE“İKİ KADIN İKİ AŞK…” 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA15 Ağustos Toplumsal Devrime Giden Yol... 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNZengezur’a Trump kaması: Kime niyet kime kısmet? 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURÜzgünüm, kimse Türkiye’yi bölmek istemiyor 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNE“Norm Devlet” üzerinde 19 Mart gölgesi 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin SönmezTeo-politik inşaya karşı dinsel bireycilik: İtaat mı? İtiraz mı? 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayBir dönüm noktasında mıyız? 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AlbayrakKadife eldiven zamanı 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanDevleti yönetenler milletlerine güven vermek istiyor olsaydı… 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunÖzlemek ne uzun bir mesafe, Dersim… 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKYeni Süreç, korkular ve umutlar 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilYolsuzluk: Çürümenin Kurumsallaşmış Hali 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRBU KOMİSYON NE ÇÖZER? 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluGeri dönülmez çözümde son düzlük... 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUSiyaset CHP’siz, CHP siyasetsiz olmaz 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENSüreç Olmasaydı 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNÜretici Güçlerin Gelişiminin Motorlarından Biri Olarak Toplumsal-Sınıfsal Mücadeleler 9.08.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
10.06.2021
9.06.2021
4.06.2021
31.05.2021
24.05.2021
19.05.2021
17.05.2021
15.05.2021
30.04.2021
28.04.2021