Çözüm Süreci'nin değeri, uzun yıllara gerek kalmadan aslında kendisini belli etti. Siz bakmayın HDP, CHP ve MHP'nin söylemlerine. Bunlar adı üstünde söylem ve marjinal kesimler dışında toplumsal bir gerçekliğe dayanmıyor.

İlk heyet İmralı'yı ziyaret ettikten sonra Demirtaş'ın konuşmasını ve beden dilini çok iyi hatırlıyorum. Ağır ve ani bir kayıp yaşamışçasına sinirli ve tepkiliydi. Kılıçdaroğlu ise koşa koşa Cumhurbaşkanı Gül'e çıkmış ve süreci şikâyet etmişti.

Benim hatırladığım PKK ve HDP'den iki düzineye yakın “süreç bitmiştir” açıklaması ve sayısız tehdit, küfür gelmişti. MHP ise en azından kendi sabit/huzurlu dünyasında hep aynı istemezükçü yerde durdu.

“Aydınların” tavrı da ilginç bir paralellik arz etti. Süreç yolunda gittiğinde ona saldırdılar. Kandil'e, Diyarbakır'a koşarak neden silah bırakmamaları gerektiğini vazettiler. PKK devletten hiç olmazsa bir özerklik koparmadan nasıl silah bırakabilirdi? Hele hele bunu Recep Tayyip Erdoğan ile nasıl yapabilirlerdi?

CHP, HDP ve yerli aklı kontrol eden bu “aydın” eliti PKK süreci zehirleyip masayı devirdiğinde bir süre süreci suçlamaya devam ettiler. Ancak PKK'nın Güneydoğu'yu kantonlaştırma konusunda başarısız olduğunu görünce, birden Çözüm Süreci'ni, ama zehirlenmiş haliyle Çözüm Süreci'ni hatırlayıp, ona geri dönülmesini istediler. Nasıl olsa dönecek bir süreç kalmamıştı. Tabii bu koroya açık ve lojistik destek veren FETÖ'yü bu tablonun merkezine mutlaka yerleştirmek gerekirdi.

İki yıl boyunca insanların ölmesini önlemesi yanında, Çözüm Süreci ile devlet aklının değiştiği, Kürt/Kürtçe inkârının bittiği, geriye kalan sorunların çözülmesi konusunda da siyasi/sivil mekanizmaların ortaya çıktığı görüldü. HDP'nin 80 vekille Meclis'in 3. partisi haline gelmesi bu süreç sayesindeydi ve silahın devrinin kapandığını açıkça ispat ediyordu.

Çözüm Süreci'nde PKK'nın güçlendiği eleştirileri dürüst yapılırsa faydalı olabilir. Ama bu eleştiriyi yapan aynı kesimlerin mesela Güvenlik Yasa Tasarı'sına şiddetle karşı koymalarına (MHP dahil) şahit olduk. Sanki PKK 1970'lerde değil de, 3 Ocak 2013 tarihinde kurulmuş, hatta Kürt Sorunu 150 yıllık değil de, AK Parti'nin yarattığı bir meseleymiş türünden analizlere boğulduk.

Tüm bu tecrübelerimizden, CHP, HDP'nin siyasi alanda, malum medya, FETÖ ve irili ufaklı her darbeye tuzlukla koşturmuş sol grupların, sol/liberal aydın elitinin de sahada PKK'yı kendi silahlı güçleri olarak benimsediklerini, dün cuntalara yaptırdıkları darbeleri, bu kez PKK'ya yaptırmak istediklerini anladık. Suriye'deki değişen durum bu işi daha da karmaşık hale getirdi.

Eğer bu cesur hamle yapılmasaydı, ateşkes döneminde hayatta kalan insanların tesellisi bir yana, 6-8 Ekim veya 22 Temmuz süreci 2013 Gezi krizine geri çekilecek, FETÖ de kalkışmasını bu ortamda gerçekleştirecekti. Devlet, Çözüm Süreci ile Kürt vatandaşlarına değiştiğini ispat edemediği, duygusal bağları güçlendiremediği ölçüde olaylar toplumsal bir karakter arz edebilecekti.

Evet keşke bu kadar geç kalınmasa, mesela 1993 yılında merhum Özal bu sorunu çözebilseydi. Ama bırakmadılar. Tüm güçleriyle bu çabaları önlemekle kalmayıp, ardından daha korkunç dönemleri başlattılar.

Çözüm Süreci'nin değeri bu… PKK ve HDP şiddeti arttırdıkları oranda gayrımeşrulaşıyor. Bu nedenle geçmişi bilmeyen, yoksul ve göç mağduru gençler üzerinden, kara propagandanın desteği ve kaset operasyonlarıyla geliyorlar. Ancak toplumu ikna edemediler, edemiyorlar.

Çözüm Süreci tarihteki yerini aldı. 1917 şartlarında temeli atılmış dünya şartlarında başladı, bu düzen yıkıldığı için de başarılı bir final yapamadı. Yeni süreç, Suriye ve PYD konusu netleştiğinde koşullarını ortaya koyacak.

Haliyle devletle örgütü eşitleyip, “karşılıklı silah bırakın”, “masaya oturun” çağrıları ya eski, ya da gayrımeşru siyasi amaçlar içeren öneriler.