Hasan CEMAL
Aydın Menderes’in ölüm haberiyle, hayatta belki de en büyük öğretmen zaman diye düşündüm yine. Dipsiz kuyudan 1960’ların hatıraları çıktı. Hayatta sorular hiç bitmiyor. Bittiğini sandığın zamanlar olmuyor değil ama bu aldatıcı bir şey.
Akıp giden zamanın acımasızlığı... Aydın Menderes’in ölüm haberi geldiğinde bu duyguyu hissettim.
Dipsiz kuyudan hatıralar çıktı.
1960’ların başı, 27 Mayıs, Mülkiye...
Hayatta sorular hiç bitmiyor.
Bittiğini sandığın zamanlar olmuyor değil.
Ama bu aldatıcı.
Bitmiyor sorular.
Aydın Menderes’in ölüm haberiyle, hayatta belki de en büyük öğretmen zaman diye düşündüm yine.
1960’ların Hasan Cemal’iyle 1990’ların, 2000’lerin Hasan Cemal’inin, Menderes adına yüklediği anlamların zaman içinde nasıl değiştiği, farklılaştığı bir film şeridi gibi gözümün önünden geçti gitti.
Aydın Menderes’le 1990’lı yıllarda Ankara’daki evinde birkaç kez sohbet etmiştim.
Geçirdiği kazadan sonraydı. Tekerlekli sandalyede oturuyordu. Daha çok demokrasiyi, darbeleri konuştuğumuzu anımsıyorum.
Babası Adnan Menderes’i idama götüren 27 Mayıs darbesine ilişkin duygu ve düşüncelerini merak ediyordum.
Bu sohbetlerde kendi geçmişime de dalardım.
1960, 1961..
Ankara’da lise sonda ve Mülkiye birinci sınıfta geçen yıllar.
Menderes’e düşmandım!
Babam bana kızardı. O Demokrat Partili, ben Halk Partiliydim.
Mülkiye birinci sınıfta neredeyse bütün hocalarımız 27 Mayıs’çıydı. Darbe anayasasına toz kondurmazdık.
Sağcı olmak suç gibiydi Mülkiye’de.
Anayasa dersinde bir gün Demokrat Parti bir hocamız tarafından yerden yere vurulurken, bir arkadaşımız söz alarak Yassıada mahkemelerini hukuk adına eleştirmişti.
Yaptığı hakikaten cesaret işiydi.
Büyük bir uğultu yükselmişti birinci sınıfın amfisinde, protesto etmiştik kendisini...
Çünkü biz haklıydık.
Gerçek bizim tekelimizdeydi.
Bundan en ufak kuşkumuz yoktu.
“Bugün Mülkiye’de, Yarın Türkiye’de!” diye sütunlu salonda nutuk atarken, burnumuzdan kıl aldırmayacak kadar kibirliydik.
Eluard’ın, “Günleri ve mevsimleri düşlerimize göre yeniden yaratacağız” sözüyle elimizi uzattığımızda, yeni bir Türkiye’yi, yeni bir dünyayı yakalayacağımızdan hiçbir kuşkumuz yoktu.
Ne kadar naifmişiz.
İşte Mutlu Menderes, Aydın Menderes’in ağabeyi, İsviçre’den böyle bir Mülkiye’ye, sol radikalizmin kalesine gelmişti 1962 ya da 1963’te.
Hüzünlü yüz ifadesi gözümün önünde.
Pek ortalıklarda görünmezdi.
Sanki göz temasından kaçınırdı.
Mülkiye’nin ünlü sütunlu salonundan şöyle bir geçer, bir köşede kendi yalnızlığına çekilirdi.
Ya da bana öyle gelirdi.
Ama şunu söyleyebilirim:
Mutlu Menderes’e Mülkiye’ye geldiği yıl hiç de iyi muamele etmemiştik.
İnsan bazen geçmişin izinde geleceği yakalamaya gayret ediyor.
Ben de yaptım bunu.
Hâlâ da yapmaya çalışıyorum.
Bu yazımı yazmadan önce, Kimse Kızmasın Kendimi Yazdım adını taşıyan kitabımın Demokrat Parti’yle, Menderes’lerle ilgili sayfalarını okudum.
Bir zamanlar ne kadar çok haksızlık etmişim. Saplantılarım beni nerelere sürüklemiş...
Ama hiç olmazsa, kafamın içindeki o darbecilik, cuntacılık virüsünden kurtulmak için kendi kendimle bir yüzleşme sürecinden geçebilmişim.
Laf uzadı.
Akıp giden zaman gerçekten acımasız.
Eğer düşünebiliyorsan, kendi kendinle hesaplaşabiliyorsan, hele bunları kâğıt üstüne dökebiliyorsan, bu acımasızlık kendini bazen daha beter hissettiriyor.
Aydın Menderes’in ölüm haberi gelince, Menderes’lerle birlikte kendi içime de döndüm.
Demokrasi kolay değil.
Aydın Menderes’e Allah’tan rahmet diliyorum, ailesinin derin acısını paylaşıyorum.
İyi pazarlar.
Yazarlar
-
Ali BAYRAMOĞLUMuhalefet barış sürecinde yer alacak mı? 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRKomisyon hayırlara vesile olsun inşallah… 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanKendi halkına cihad ilan etmiş bir Diyanet İşleri Başkanı 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURNetanyahu’nun üstadının yolu İstanbul’a nasıl düşmüştü? 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasCHP artık iktidar alternatifi mi 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluGazze’nin tarihe düştüğü kayıt, dünyaya verdiği ders 2.08.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞ“Terörsüz Türkiye (!!!)” Komisyonu aritmetiği ve CHP 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuKomisyon ve SDG… 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolYeni çözüm süreci 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKEzberler bozulurken mağduriyetler de son bulmalı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞZora girmiş bir anlatı: “ABD emperyalizminin değişmez stratejik hedefi bağımsız Kürt devleti” 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilNeden gelişmiş bir ülke değiliz? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçCan Atalay 'komisyon' üyesi olabilir mi? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYAzerbaycan ile Rusya arasında savaş çıkar mı? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Türkiye’yi Sarsan Bir Yıl… 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRHer yangın yeni ihale demek... Beslenme sırası felaket tüccarlarında: Tomruğa hücum! 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunSuyun akışı ya da meramı barış olmak 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi EgilmezKuznets Eğrisi Hipotezi ve Türkiye 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİHıristiyanlıktaki “kurtuluş” fikrinin İslamda yeri olabilir mi? 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSüreç ya da Çözüm Komisyonu 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGECibuti Başkonsolosu 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERPatrona hediye gibi kanun, işçiye erteleme 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gökçer Tahincioğluİnsanlığa karşı suç için “Hitler” kriteri: Bombayla öldürülen, yaralanan insanlar “mağdur” sayılmadı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDört Tarz-ı Siyaset 31.07.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİOrmanlarımızı kim mi yakıyor? 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUKomisyon oturumları canlı yayınlansın 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Umur TALUKötülük durur durur, seni de vurur! 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYAnkara, CHP, Çözüm Süreci ve Şam Arasındaki Tıkanıklık: 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZKomisyon kuruluyor sorular çoğalıyor 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUN“Siz de Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız?” 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNSüveyde’den sonra: Eski çamlar bardak olurken… 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIR"Terörsüz Türkiye" süreci: Neden barışın vaatlerini değil de şiddetin risklerini önümüze koyuyorlar? 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan Özkan‘III. Dünya Savaşı ihtimali 50/50’ 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞUYKU “ÖLÜMÜN OYUNBOZAN” KARDEŞİ. 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA"İMRALI ADASI’NI BARIŞ ADASI YAPACAĞIZ"... 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRKÜRT ULUSAL BİRLİK KONFERANSI 28.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünSuriye’de istikrarı sağlamak mümkün mü? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUDünya değişiyor, Suriye’nin Türkiye politikası da mı değişiyor? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENBeyaz Toroslu savcı olayına iktidar nasıl bakıyor? 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Abdullah KıranYeni süreç ve Suriye denklemi 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇHüseyin için matem, Gazze için ağıt 25.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayReel sosyalizm neden çöktü? 24.07.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl Boraİhtiyatlı İyimserlik 24.07.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKİktidarın soğuk matematiği 23.07.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CANTartışmayı kazanmaktan önce becermek gerek 21.07.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKKürt açılımının toplumsal meşruiyeti nasıl artar? 21.07.2025 Tüm Yazıları
-
Sedat KAYABeşiktaş düzene karşı çıktı: Sessiz devrimin adı olacak 19.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENKürtler, Türkler ve Araplar 19.07.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerULUSAL KİMLİK DAVASI 18.07.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim Kahveciİşsizlik Vergisi… 17.07.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANTaşıyıcı koalisyonlar ve ormanın içindeki CHP 17.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanPKK silahları yaktı acaba şehre de demokrasi gelir mi? 14.07.2025 Tüm Yazıları
-
Taner AKÇAMAcaba Kürt sorununun önündeki engel “Atatürk miti” mi? 14.07.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDENKürt ulusunun kavgasında bir sosyalist lider 13.07.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANMuhalefetsiz muhalefet; medyasız medya!... 7.07.2025 Tüm Yazıları
-
KEMAL GÖKTAŞDemirtaş’a Kobane mahkumiyeti: Gerekçedeki “10 kusurlu hareket” 28.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazKılıçdaroğlu, Erdoğan’a hizmet etmeye hazır 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cansu ÇamlıbelCHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın: CHP anayasa değişikliği masasına oturmayacak, öyle bir komisy 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞBir anayasa inşa süreci deneyimi: Yeni Anayasa Platformu (YAP) 4.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hikmet MUTİAsoyşeytit Pres ' den Cemşit K.nın canlı PKK kongre izlenimleri... 13.05.2025 Tüm Yazıları
-
Metin Karabaşoğlu‘Türkiye Müslümanları’ kimler oluyor? 11.05.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet ÖZTÜRKÇetin Uygur bir kitaba sığar mı? 10.05.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYKopukluk ve “Anadolu Kırılması” 25.04.2025 Tüm Yazıları
-
Baskın ORANRahip Brunson ve öğrenci Rümeysa 25.04.2025 Tüm Yazıları
-
Yüksel TAŞKINİktidar milli iradeyi “tapulu arazisi” sandığı için büyük bir bedel ödeyecek 22.04.2025 Tüm Yazıları
-
Ayhan ONGUNDEMOKRATİK EĞİTİM MÜCADELESİNE ADANMIŞ YAŞAMLAR 21.04.2025 Tüm Yazıları
-
Nuray MERTVeda ediyorum 15.04.2025 Tüm Yazıları
-
Gülçin AVŞARŞizofrenik yurttaşlık 14.04.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan CEMALTerörsüz Türkiye! İyi güzel, peki ya demokratik Türkiye?.. 14.04.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNTrump Küreselleşme Sürecini Geriye Döndürebilir mi? 13.04.2025 Tüm Yazıları
-
Pelin CENGİZTrump’ın yeni vergileri diye yazılır, ‘post modern merkantilizm’ diye okunur 7.04.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
3.03.2025
28.02.2025
20.02.2025
13.02.2025
28.11.2024
12.11.2024
24.10.2024
27.08.2024
20.04.2024
9.04.2024