Amazon yağmur ormanlarında son 10 yılın yangın rekoru Ağustos’ta kırıldı ve 28 bin yangın kayda geçti.

Sadece Ağustos’un son iki haftasında 131 korunan alan da yandı. Bunların 15’inde, tamamen izole veya asgari temas kurulmuş yerli halklar yaşıyor.

Yangınların yarattığı tahribatı şimdiden kestirmek zor; zira haberlerde daha ziyade “yüksek siyaset” ve yanlış bilgiler ön plana çıkıyor, çıkarılıyor.

Brezilya’nın aşırı sağcı lideri Jair Bolsenaro’nun G7 ülkelerinden toplanan yardımları reddettiğini herkes öğrendi. Peki Amazonlar’ın kavgalı halklarının “ortak düşman”a karşı birleşme kararını aldığını? 

The Guardian gazetesi, Brezilyalı Kayapo kabilesinin lideri Raoni Metuktire’nin mektubunu yayınladı.

O kadar çarpıcı ve düşündürücü bir mektup ki, tamamını okumanızı dilerim. Mektup, farklı coğrafyalarda, toprağı, suyu, ağacı, havası için mücadele veren tüm halklara tercüman olmuş. Bir anti neoliberalizm destanı. (Tamamı için)

Girişi şöyle:

“Kendi bölünmüş tarihimizi bir yana bırakarak biraraya geldik. Sadece bir nesil önce buradaki kabileler birbiriyle savaşıyordu. Fakat şimdi birlikte, ortak düşmana karşı savaşıyoruz. Ortak düşman sizsiniz, topraklarımızı işgal eden, yerel olmayan halklar. Şimdi, bize bırakılan son küçük yerleri de yakıyorsunuz.”

PARAYA “MUTSUZ YAPRAKLAR” DİYORUZ

Şef, mektubun ilerleyen bölümünde, kabilelerin kavgalı olmasının nedeninin zaten şirketler ve devlet, yani PARA ve güç olduğunu müthiş bir yalınlıkla anlatıyor:

“Toprak ölürse, Dünya ölürse, hiçbirimiz yaşayamayacağız. Neden bunu yapıyorsunuz? Gelişmek için, diyorsunuz. Peki hangi gelişme, ormanın zenginliğini alıp yerine tek bir tür ağaç, tek bir tür hayvan koyar? Bir zamanlar bizi besleyen, mutluluğumuz için ihtiyacımız olan herşeyi veren yerlerde şimdi sadece soya veya sığırlar var. Bu, kimin gelişmesi için?

Anlıyoruz ki çok para kazanıyorsunuz. Kayapo dilinde paraya “piu caprim” deriz. Anlamı, ‘mutsuz yapraklar’. Çünkü hem ölü, hem de işe yaramayan birşey. Tek getirdiği, zarar ve üzüntü.(...)

Yaşadığınız hayatı değiştirmek zorundasınız çünkü kayboldunuz, yolunuzu kaybettiniz. Gittiğiniz yol, yıkım ve ölümün yolu. Yaşamak için Dünya’ya, ağaçlara, bitkilere, hayvanlara, nehirlere ve toprağa saygı duymalısınız. Çünkü hepsinin bir Ruh’u var. ”

FORBES’UN YALAN HABERİ: AMAZONLAR AKCİĞER DEĞİL!

Ruhlara inanıp inanmamak size kalmış. Ancak biliyoruz ki Kayapolu liderin sözlerinin bilimsel karşılığı da var.

Her şeyden evvel, Amazonlar’daki yıkım, yangınlardan ibaret değil. Sadece +1 derecelik ortalama sıcaklık artışı dahi korkunç sonuçlara yol açabiliyor. 

Dünya’nın ısınması minimum seviyede gerçekleşse dahi, 2050’de türlerin yüzde 22 ila 31’i yok olacak. Kötü senaryoda yüzde 50’yi geçiyor...(Altıncı Yokoluş, Elizabeth Kolbert, Okyanus Yayınları/ 8. Bölüm: Orman ve Ağaçlar)

Buna karşılık,  Amazonlar’ın Dünya’nın akciğeri olup olmadığı, ne kadar karbondioksit tuttuğunu tartışmaya açanlar da çıktı... Mesela Forbes’ta “Amazonlar hakkında söyledikleri her şey neden doğru değil” başlıklı bir yazı yayınlandı. 

Ronaldo’dan Madonna’ya, Amazon yangınları hakkında tweetleyen ünlülerin kullandıkları fotoğrafların aslında bambaşka yerlerde çekildikleriyle başlayan makale, Amazonlar’ın “o kadar da önemli olmadığı”na dair bir bilim insanının ağzından da laflar kullandı.

Şöyle bir araştırdım. Meğer makalede alıntılanan Amazon ormanları uzmanı Dr. Dan Napstad, “Forbes, söylediklerimi bağlamından kopararak, söylemediğim cümleleri ise benimmiş gibi kullandı” deyip, işin doğrusu budur diye yazısını eklemiş.

Nasıl, tanıdık geldi mi? Forbes’un acar muhabiri patronlarını, Brezilya’yı talan edenleri, özellikle Bolsanaro’yu çok sevindirmiş olmalı. Fakat az, eksik ve yanlış bilinen bir konuda manipülasyon yapmak neye yarar?

Uyutmaya... Umursamamaya... Öğrenmemeye... Har vurup harman savurarak yaşamaya...