Geçtiğimiz hafta MİT üstüne, MİT’in geçmişten bugünlere gelişi üstüne bir şeyler yazmaya başlamıştım. Bizim kuşağın gençlik çağında bu adın ne kadar korkutucu olduğunu anlatıyordum. “MİT’ten geldiler, sizi aradılar,” diye bir cümle, cümleyi işiteni o anda korkudan mahvedecek bir sözdü. Şimdi durum değişmiş gibi görünüyor. Neden? Ne oldu da değişti?

Böyle bir yazı yazmaya oturmuş ve bu soruları sormakta olan kendime gülüyorum. “Tam senin bileceğin, yazacağın konular,” diyorum, kendi kendime.

Ama bir yandan da, kafamda bir senaryo var. Öyle bir senaryo olduğu içindir ki, böyle yazılar yazmaya cüret edebiliyorum. Gelelim o senaryoya.

Benim oldukça kesin kanım, 27 Mayıs darbesinin Türkiye’yi rayından çıkardığıdır. Bununla, “Jakoben” denebilecek kesim, “plebisiter” kesimi iktidardan indirdi, astı vb. Asmakla, bugün hâlâ yatışmamış bir düşmanlığı toplumun orta yerine ekti. Böyle bir iktidar kavgası yarattı: seçilmişler mi yönetecek bu toplumu, yoksa rejimi (Cumhuriyet’i) kurmuş olanlar mı, Cumhuriyet’in “sahipleri” mi?

Bu mücadele bugünlere kadar geldi, aslında bugün de sürüyor. Ama 27 Mayıs’la birlikte, bu mücadele tabii MİT’in içine de girdi. “Tek-parti” döneminde tahminimce MİT de “tek” MİT’ti. Ama siyaset arenasında olanca enerjisiyle devam eden bu kavganın, ülke siyasetinde böylesine ayrıcalıklı ve belirleyici bir yeri olan MİT’e yansımaması mümkün değildi. Ve zaten en temel kurumlarda bu ayrışma eksenine göre bölünmeler başlamıştı: 27 Mayıs’ı yapanlardan oluşan Milli Birlik Komitesi, ama varolan Ordu içinde kurulan “Silâhlı Kuvvetler Birliği” gibi, herhangi bir “medenî” memlekette olmayacak yapılar vardı.

12 Mart’ta, aynı “Kontr- Gerilla” kadrolar içinde, “Gürler- Batur” Kemalist cuntasına gönül vermiş olanlar vardı, AP’nin az çok rakipsiz iktidar olduğu bir parlamenter düzenin sürmesinden yana olanlar da.

Ve bu hikâye devam etti durdu.

Derler ki altmışlarda, Cevdet Sunay Genelkurmay Başkanlığı’ndan (bir üstteki rütbe olan) Cumhurbaşkanlığı’na atlayınca, MİT içinde “kendine bağlı” bir seksiyon yaratmaya çalıştı. Sahiden bunu yaptıysa, bir bakıma MİT’i özgün kökenine döndürmeye çaba harcadığı söylenebilir: Enver Paşa’nın kendine bağlı “Teşkilât-ı Mahsusa”sı. Ama bu çaba, başka ideolojilere bağlı MİT mensuplarını tasfiye etmez.

Sanırım uzunca bir dönem MİT kendi içinde, bu temel eksen üzerinde, bölündü. Gelen giden, “kendine bağlı” MİT yaratmaya çalıştı, kısmen yarattı. Ama kimse tamamına egemen olamadı. Sonunda, MİT’in ne olacağına dair kararı gene Silâhlı Kuvvetler verdi. Kürdistan’da patırtının sürmekte olduğu bir ortamda, MİT’i gözden çıkardıklarını tahmin ediyorum.

Onun yerine, hiçbir “hukukî” kuralla sınırlanmış olacağını düşünmeyecek JİTEM! Zamanında MİT de öyleydi, ne isterse yapardı. Ama şimdi MİT içinde herkes var. O halde, “bizim” eski MİT’imizin yerini alacak, adı “istihbarat”, ama kendisi her türlü eylem, cinayet, şu bu, isteğini yapabilecek örgüt.

Çünkü bu “vatanperver” cenah, “vatan” için yapacaklarının, herhangi bir kurumsal denetimi olmasını istemez. Birilerini öldürmüşse, neler yapmışsa, “vatan” için yapmıştır, kimse gelip yapılanın hesabını sormamalıdır.

Dolayısıyla şimdiki iktidar (yani, bu iktidar blokunun baş düşmanı haline gelen iktidar), bir kenarda, biraz “patlamış lastik” gibi duran MİT’i buldu ve onu “aktive” etti gibime geliyor benim.

Ve şimdi bunun kavgası sürüyor: MİT, kimin MİT’i olacak?