ideolojinin ırkçı-milliyetçi kökenlerini konu alıyor. 'Belgelerle ilk kez Atatürk'ten Kafatası dersleri' sözleri süslüyor derginin kapağını.

Müfit Yüksel imzalı ana makalenin şu satırları önemli:

'… Mustafa Kemal'in 1930 sonları, 1931 başlarında İstanbul Galatasaray lisesi başta olmak üzere İzmir, Sivas, Denizli, Amasya ve Samsun'da 10 civarında okula yaptığı ziyaretlerde yaşadıkları ve konuştukları, dönemin tarihine (…) ışık tutacak nitelikte.

En fazla dikkat çeken noktalarından biri Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in ziyaret ettiği okul laboratuvarlarında bulunan eski ve yeni kafataslarıyla ilgili açıklamalardır. Amasya Orta Mektep Müdürü'nün gönderdiği tutanakta, Mustafa Kemal'in Türk kafataslarının bariz özelliklerinin nelerden ibaret bulunduğunu öğrencilerine sorduğuna yer verilerek, (…) Atatürk'ün konuyu nasıl izah ettiği şöyle belirtiliyor:

(…) Türk kafataslarının 'brachysephale' (yassı yuvarlak) olduğunu (…) buyururlar.

Zihniyet açısından tarih kısadır.

Bu açıdan da bir eşikteyiz.

Bunu bize Kürt meselesinin çözümüne ilişkin ufukta görünen kuvvetli ışık söyletiyor.

'Türkiye tarihinin eşiği' sözü boşuna sarfedilmiyor.

Gerçekten de, Kürt sorunun nihai çözüme kavuşturulması halinde sadece

Kanlı bir dönem sona ermeyecektir, aynı zamanda ülke her anlamda yeniden bir siyasi yapılanma yaşamaya aday olacaktır.

Görünenden başlayalım.

Kürt siyasi alanının ve Kürt siyasi hareketinin yeniden şekillenmesinin kaçınılmazlığı ortada…

30 yıllık dağ kadrolarının adım adım erimesi, Kürt siyasi dilinin ve örgütlenmesinin 'kurucu şiddet' ve çatışma fikrinden uzaklaşıp, entegrasyon ve siyasete yönelmesi, Kürt hareketinin adem-i merkezi bir siyasi doku üzerinden, karşıt, düşman, öteki ilan edilen devlet dokusuyla bir eklemlenme sürecine girecek olması, bu çerçevede üreyecek yeni seçkinler…

Tüm bunlar hem Kürt siyasi alanının dönüşmesini ifade edecek, hem ülke siyasi alanı için yeni girdiler olacaklardır.

Çözüm gerçekleşirse, asıl büyük değişim ve dönüşüm de bu alanda yaşanacaktır.

İdari ve mali özerlik ilkesi içeren Avrupa Yerel Yönetimler Şartı'nın yeni anayasada yer alması bile tek başına mevcut siyasi alanı, devlet örgütlenmesi ve anlayışını, milliyetçiliğin kurucu ideolojik işlevini kökünden etkileme gücüne sahiptir.

Türkiye'de milliyetçiliğin temelinde yatan önemli unsurlardan birisi Osmanlı'dan Cumhuriyet'e toprak kaybedildikçe akın akın Anadolu'ya gelen Müslümanların Türkleştirilmesi politikalarıdır.

Bu politikalar devlet düzeyinde oluşan ve merkeziyetçi devlet örgütlenmesini besleyen milliyetçilik ile toplum düzeyindeki ideolojik milliyetçiliğin ortak böleni oluşturmuştur.

Derin Tarih dergisindeki dosyanın gönderme yaptığı konu da aslında tam olarak bu anlayış ve politikalardır.

Unutmamak gerekir ki, farklı etnik kökenden gelen Müslümanların Türkleştirilmesi projesine direnen tek grubun Kürtlerin doğan 'Kürt sorunu' bu ülkenin milliyetçilik anlayışı ve Cumhuriyet ideolojisinin ürettiği bir sorundur.

Çözüm bu anlayışa da nokta koyma gücüne sahiptir.

Kürt kimliğinin tanınması, Kürtlerin yoğun yaşadıkları bölgelerde kendi yöneticilerini seçebilmeleri, ana dil meselesi, Türkiye Cumhuriyet vatandaşlığının etnik tanım ve temelden kurtulması, hiç şüphe yok ki, yeni bir çağın başlangıcı olacaktır.

Yeni ve daha demokratik bir cumhuriyet anlayışı, ulus-devlet fikrinin ötesine geçen bir toplum oluşumu, aidiyet duygusundaki zaman içindeki yenilenmeler bu açıdan taşıyıcı olabilir.

Bu istikamete doğru gider miyiz, gidebilir miyiz ya da hangi sınırlar içinde gideriz bunu zaman gösterecek.

Ancak çözüm iradesi sürdükçe karşımızdaki istikametlerden birisi bu olacaktır.