Türkiye otobanda ters şeride girmiş son sürat giden bir araba gibi. Aynen o fıkrada olduğu gibi, bizim arabanın şoförü de, karşıdan gelenlerin tamamının yanlış şeritte araç kullandıklarını ve hatta bunun kendisine karşı yapılmış bir komplo olduğunu söylüyor. Yani, acaba ben arabayı ters yöne doğru sürüyor olabilir miyim diye sormak bizim şoförün aklına hiçbir şekilde gelmiyor.

14 Aralık gözaltılarından sonra Avrupa Birliği’nden çok sür’atle tepki gelince, bu durum Erdoğan’ın dikkatini çekti. “Tatil gününde açıklama yapıyorlar, ne kadar hassaslar” dedi. Hâlbuki AB son yıllarda giderek dozu artan bir sertlikle Türkiye’yi demokrasi ve ifade hürriyeti konusunda uyarıyordu. Uzun süredir Türkiye’nin nasıl otoriterleştiğini gözlemledikleri için, 14 Aralık’ı da muhtemelen, basını “ham yapmak” için atılmış bir adım olarak gördüler ve alışılmış olandan daha sür’atle bir tepki verdiler.

Batı’daki Türkiye ve Erdoğan algısı

Bu uluslararası otobanda Türkiye’nin üzerine doğru gelen sadece AB kamyonu değil ki... Açın Avrupa ve Amerika gazetelerine bakın, neredeyse her gün, Türkiye ile ilgili onlarca haber ve yorum bulacaksınız; ama bunların bir tanesinde bile insan hakları ve demokrasi açısından olumlu bir şey okuyamayacaksınız. Batı’da Türkiye ve Erdoğan algısının muazzam bir şekilde negatife kaydığı çok net bir şekilde görünüyor.
Şu anda önümde duran, Fatih Üniversitesi ve İstanbul Enstitüsü’nün ortaklaşa hazırladıkları “ABD, ALMANYA, FRANSA ve İNGİLTERE ELİTLERİNİN TÜRKİYE ALGISI” isimli saha çalışması bu negatif algının ne kadar derin bir şekilde kök salmaya başladığını gösteriyor.

Araştırmacılar, başlıkta sözü edilen ülkelerden 180 Türkiye uzmanı araştırmacı, sosyal bilimci ve editörle görüşmüşler. Yani görüştükleri kişilerin tamamı Türkiye’yi çok yakından izleyen ve kendi ülkelerinin Türkiye politikalarının belirlenmesi üzerinde ağırlığı olan insanlar. Onların Türkiye’yi nasıl gördüklerinden, bu ülkelerin siyaset yapıcılarının da nasıl gördüğünü ve politikalarını oluştururken kafalarının arkasında ne olduğunu anlayabilirsiniz. Maalesef, ortaya çıkan tablo Türkiye adına çok kaygı verici.

Erdoğan’ın siyasal ideolojisi nasıl

Recep Tayyip Erdoğan’ın siyasal ideolojisini nasıl tanımlarsınız sorusuna bu uzmanların yüzde 77’si “otoriter” cevabını vermiş. Yüzde 84’ü AKP’nin Avrupa Birliği değerlerinden uzak olduğunu düşündüğünü söylemiş. Yüzde 78’i Türkiye’de bağımsız ve adil bir yargı olduğuna inanmadığını belirtmiş. Yüzde 87’si Türkiye’de basın özgürlüğü yok demiş.
Bu anket yapıldığında daha ne 14 Aralık operasyonu olmuş; ne gazeteci Sedef Kabaş attığı tweetlerden dolayı gözaltına alınmış ve ne de 17 Aralık soruşturmasını yürütenler açığa alınmıştı.

Türkiye 2015’te otobanın bu şeridinden çıkıp demokratikleşme ve özgürlükler yoluna girer mi? Bunu yapabilmek için ilk olarak yanlış şeritte gittiğini kabul etmek gerekiyor; böyle bir değişimin ise hiçbir işareti görünmüyor.