28 Şubat'ın bütün diğer darbelerden çok önemli bir farkı var ve bu fark bizim kaderimizi değiştirdi.

O da şuydu: Ondan önceki bütün darbeler sınırlı bir siyasi kadroyu ya da bazı siyasi hareketleri tasfiye etmeyi hedeflerken, 28 Şubat toplumun büyük çoğunluğunu hedef aldı.

Hatırlayalım: 27 Mayıs'ın hedefi Demokrat Parti'ydi ama demokrat partili kitlelere pek dokunmadı. 12 Mart esas olarak marjinal sol siyasi hareketleri tasfiyeye yöneldi. 12 Eylül "solda ve sağda vuruşanları"ve Kürt hareketlerini hedef aldı. Ama Güneydoğu dışında halkın büyük çoğunluğunu rahatsız etmedi.

28 Şubat ise farklı bir şey yaptı: Refahyol'u düşürmekle ya da bu geleneğin siyasi kadrolarını siyaset dışına sürmekle yetinmedi; doğrudan doğruya, dindar-muhafazakar kitleleri hedef aldı ki bu da halkın çoğunluğu demek oluyordu. Tarihte ilk defa, darbeci klik, toplumun yüzde 60-70'ini "iç düşman" ilan etti ve acımasızca saldırıya geçti.

Peki bu hedef genişletme onlar açısından bir hata mıydı yoksa zorunluluk mu?

Zorunluluktu... Zira 1995 yerel seçimlerinden beri sürekli yükseliş gösteren muhafazakar-dindar siyasi hareketle baş edebilmek için parti kapatmanın ya da iktidardan düşürmenin yetmeyeceğini görüyorlardı. Bu siyasi çizgiyi sırtlarında iktidara taşıyan toplumsal kesimlere -ki ekonomik olarak hızla güçlenmekte ve toplumun alt katmanlarından üst katmanlarına doğru yükselmekteydiler- korkutularak, sindirilerek, kamu alanının tamamen dışına sürülerek "ayar verilmesi" şarttı! Eğer biraz daha geç kalırlarsa, "atı alan"Üsküdar'ı geçecekti...
Ama işte, darbecilerin bu "mecburiyeti" hem onların hem de Türkiye'nin kaderini değiştirdi.

Bu şansı yok etti

Hiçbir darbeci klik, toplumun yüzde 70'ine karşı başarı kazanamazdı. Nitekim 28 Şubat, maskesi en hızlı düşen, en çabuk deşifre olan darbe oldu, darbenin paşaları da kendilerini hapiste buldu.
Tabii, daha önemlisi, Türkiye'nin kaderinde yol açtığı değişimdi.
28 Şubatçılar'ın sadece dar bir siyasi kadroya değil toplumun çoğunluğuna karşı saldırıya geçmesi, demokrasi talebini kitlesel bir talep haline getirdi. Bu Türkiye tarihinde ilk defa oluyordu; değişim ilk defa onu mümkün kılacak kitleyle buluşuyordu.

Daha önce, statükoya karşı "değişim" talebiyle mücadeleye atılan solcular, hiçbir zaman geniş kitleleri arkalarına alamamış, dolayısıyla kitlesel bir değişim talebi yaratamamıştı. Statükonun mağduru olan diğer kesimin, yani Kürtler'in ise kitlesel bir demokrasi hareketi yaratma şansı vardı ama öncü kadroların demokratik mücadele yerine şiddet yolunu seçmesi bu şansı yok etti.

Ama bu defa durum farklıydı. 28 Şubat'ın hedef genişletmesi, toplumun ana gövdesini oluşturan muhafazakar kitlelere, belki de ilk defa demokrasi ve hukuk devleti talebinin bir aydın fantezisi olmayıp, kendilerine de lazım olduğunu öğretti. Böylece sağlam bir demokrasi mücadelesi için gerekli iki unsur ilk defa bir araya gelmiş oldu: Hukuk ve demokrasinin iş ve aş kadar hayati olduğunu kendi deneyleriyle öğrenmiş geniş kitleler ve bu potansiyeli şiddete bulaştırmadan, meşru zeminde kalarak yönetmeyi başarabilecek akıllı bir siyasi önderlik...
Böylece Türkiye yeni bir döneme girdi. Muhafazakarların inanç özgürlüğünü savunma temelinde başlattıkları mücadele, totaliter barikatın kırıldığı nokta oldu. Bu mücadele bizzat onu verenleri değiştirdi, dönüştürdü ve sonuçta inanç özgürlüğü için verilen mücadele; genel özgürlük mücadelesinin bir parçası haline geldi.
Evet, bütün mesele o barikatın bir yerinden kırılmasıydı. Gerisi çorap söküğü gibi gelecekti; nitekim geldi...
28 Şubat'ın mağdurlarının, bugünkü Kürt açılımının da önderliğini yapmaları; sadece kendileri özgürleşmekle yetinmeyip Kürtler dahil ezilen diğer kesimleri de özgürleştirmeye çalışmaları bunu göstermiyor mu
?