Avukat Umut Kılıç, Adalet Bakanlığı’nda girdiği hâkimlik mülakatında heyetle girdiği tartışmadan dolayı tutuklandı. Gerekçe cumhurbaşkanına ve kamu görevi yapan kurula hakaret.

Kim olursa olsun hakareti savunmak mümkün değil. Milleti temsil eden en üst makam olan cumhurbaşkanlığı için kanunun gösterdiği fazladan hassasiyete de denilecek bir şey yok. Mevcut Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir siyasi parti lideri gibi her polemiğe karışması, siyasi ve sosyal bütün muhalefet girişimlerine hakaretamiz ifadelerle suçlaması da sonucu değiştirmiyor. Kanun ortada… Fakat kanunun uygulanmasında sorun var.

‘Hapishanelerde Erdoğan koğuşu kuruluyor’ iğnelemesini haklı çıkaracak ölçüde fazla soruşturma açılıyor. Daha da kötüsü neredeyse istisnasız tutuklu yargılama yoluna gidiliyor. Tutuklama, adı üstünde bir tedbir. Kaçma, delilleri karartma, mağduru veya sanıkları baskı altında tutma gibi somut gerekçelerle uygulanması gerekiyor. Bakan Bekir Bozdağ’a yumruk atan saldırgan salıverildiğinde kamuoyu şaşırmıştı. Bu fiilde bile tutuksuz yargılama için kanun çıkarılmıştı oysa. Kameraların önünde bakanı darp eden serbest ama kapalı mekânda beş kişinin önünde cumhurbaşkanına hakaret eden tutuklanıyor. Burada bir tuhaflık yok mu?

Avukat Kılıç örneği daha büyük endişelere sebep oluyor. Yargının üç temel ayağından birini oluşturan savunma son dönemlerde siyasi linçle karşı karşıya. Hâkim, savcı ve avukat yargının eşit ve olmazsa olmaz unsurları. Oysa son dönemde avukatlar ‘olağan şüpheli’ muamelesi görüyor. Savcı Mehmet Kiraz’ın adliyedeki odasında şehit edilmesinin faturası bile onlara kesilmeye çalışıldı. Bırakın sahte kimlikle girmeyi, avukat dahi olsalar ‘suçun şahsîliği’ prensibi doğrultusunda meslektaşlarını suçlama savunulamaz. Avukatlar üzerinde çıkan gürültü emniyet ve istihbarat zaaflarını örttü.

Konuşması ve muhalefet etmesi muhtemel toplum kesimleri iradi ve planlı bir susturma ve sindirme operasyonuna muhatap. Mesela gazeteciler… Siyasi baskılar sonucu, kaç yayın yönetmeni koltuğunu, kaç yazar köşesini kaybetti. Gazete patronlarının nasıl bir abluka altında olduğunu görüyoruz. Kamunun kontrol ettiği reklam bütçelerinin hiçbir rasyonel ve sektörel gerçekle uyuşmayan dağılımı yetmiyor. Reklam verene yapılan baskılarla cezalandırılan yayın organları hâlâ susmuyorsa, patronun diğer şirketlerine taciz başlıyor. Yine olmazsa adliye hazırda bekliyor. Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca beş yıl önceki bir dizi filmde geçen ve suç niteliği olmayan iki cümleden dolayı aylardır hapishanede. Gazeteci Mehmet Baransu, darbecilerin henüz çok gücünü koruduğu günlerde riske girerek AK Parti’yi hedef alan darbeleri deşifre eden gazeteci. O da iki aya yaklaşıyor aynı durumda. Hatta suçu daha büyükmüş ki tek başına hücrede. Akademik camianın durumunu anlamak için Çanakkale Üniversitesi’nde seçimi kazandığı halde atanmayan eski rektör Prof. Dr. Sedat Laçiner’e bakmak yeterli.

Avukatlar konuşmaya en yetkili ve en donanımlı kesim. Onları susturmayı başarırlarsa etrafımızı sarmaya başlayan korku duvarları iyice yükselecek. Düz vatandaşlar, ‘avukatlara bile bunu yapıyorlarsa’ diye düşünecek ve o duvarların içinde yaşamayı kabullenecek. Anlayacağınız, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kurulmadan önce müjdelediği ‘proje mahkemeler’ misyonlarını eda ediyor! Türkiye Barolar Birliği Başkanı Prof. Dr. Metin Feyzioğlu’nun isyanı manidardı. Onun cümlelerinden sadece biri bile hukuksuzluğu sergilemeye yetiyor. Şöyle diyor Feyzioğlu: “Olayın tek delilinin tutanak olduğunu yazmışsın kararında; bu tutanak, dosyada değil mi? Nasıl oldu da tutuklanmazsa, delilleri karartabilir' diyebildin?”

Mantığın ve hukukun tüketilmeye çabalandığı noktadayız. Toplumu ‘öğrenilmiş çaresizlikle’ fanusun içinde yaşamaya mecbur etmeye çalışıyorlar. Ama o duvarların kâğıttan olduğunu bilmediğimizi sanıyorlar. Bir omuzluk işi var.