Hakan AKSAY
HDP'nin bu eşitsiz ve zorlu seçim maratonunda en büyük sorunlarından biri, birçok seçmenin kafasındaki şu kuşkuda yatıyordu:
"Acaba HDP özerklik (ve başka tavizler) karşılığında AKP ile 'başkanlık sistemi' konusunda anlaşır mı (anlaştı mı)?"
Yani halka açıklanmayan bir "gizli senaryo"ya göre davranan HDP, seçmenleri aldatıyor mu?
Bu sorun ve bu kuşku önemli ölçüde aşıldı.
Aşılması yolunda atılan en güçlü adım, parti lideri SelahattinDemirtaş'ın 17 Mart 2015 tarihli HDP Grubu toplantısındaki alışılmadık kadar kısa konuşmasıydı:
"Seni başkan yaptırmayacağız!
Seni başkan yaptırmayacağız!
Seni başkan yaptırmayacağız!"
Artık HDP'nin "Tayyip Erdoğan'ı Başkan yaptırma" gibi bir amacı olduğunu düşünen ve savunanlar, ya iyi niyetten yoksun, ya da siyasi tercihleri gereği bu konuda asla başka bir seçeneğin geçerli olamayacağı (ön)yargısına ölümüne sadık kişilerdir.
* * *
HDP çok genç bir parti. Bagajında Kürt hareketinin yüklüce bir deneyimi ve önünde de "Türkiyelileşmek" amacı var.
Son bir yıl içinde HDP yalnızca "Türkiyelileşmek" konusunda başarılı bir performans sergilemekle kalmadı, aynı zamanda AKP'ye karşı etkili muhalif çıkışlar gerçekleştirdi.
Özellikle Eşbaşkan Demirtaş'ın konuşmaları, iktidara karşı "soldan muhalefet" adına çoktandır göremediğimiz ve milyonlarca insanın özlediği örnekler oldu.
Bir günde değil elbette, ama süreç içinde anlaşıldı ki, HDP, barış sürecinin AKP ile yürütülmesinden dolayı kendini iktidara bağımlı, hatta tutsak hissetmiyor; ona karşı çekingen, ürkek ve göstermelik bir muhalefet çizgisi izlemiyor.
Kürt sorununun çözümüyle uğraşırken ülkedeki demokrasiyi geri plana atmıyor, tersine öne çıkarıyor.
Erdoğan'ın tek adam rejimini kurma ve diktatörleşme çabalarına karşı muhalefetten en sert karşı çıkışlar son dönemdeçoğunlukla HDP'den geliyor.
* * *
Bu kısaca özetlediğim artıları, yine de HDP'yi siyaset sahnesinde "süpermen" yapmıyor, onun bir anda her şeyi değiştirebileceğini ve mucizeler yaratacağını göstermiyor.
HDP'nin yöneticileri ve aktivistleri yüzde 10'luk seçim barajını aşmak için hâlâ büyük bir mücadele veriyorlar.
Bütün anketlerin ve gözlemcilerin altını çizdiği gibi, partinin oy potansiyeli durmadan artıyor, reytingi yükseliyor.
Ancak...
Yüzde 10 barajını "rahatlıkla aştığını" söylemek mümkün değil.
Hem "kararsız seçmen kitlesi" kolay kolay öngörülemiyor, hem deseçim hileleri HDP'nin oy oranını bir ölçüde azaltacağa benziyor.
Bu durumda, seçimlere kadar kalan kısa sürede HDP'nin ciddi biratak yapması, kararsız seçmenlerin güvenini kazanması, kuşkularını ortadan kaldırması gerekiyor.
* * *
Bu noktada başa dönelim.
HDP'ye yönelik en büyük kuşkulardan biri şuydu:
"Acaba HDP özerklik karşılığında AKP ile 'başkanlık sistemi' konusunda anlaşır mı?"
Yukarıda yazdığım gibi, bu kuşkunun önemli ölçüde ortadan kalktığını düşünüyorum.
HDP'ye yönelik ikinci büyük kuşku da şudur:
"Acaba HDP seçimlerden sonra özerklik (ve başka tavizler) karşılığında AKP ile koalisyon hükümeti kurabilir mi?"
Elbette AKP-HDP koalisyonu kurulması ihtimali, söz gelimi bir yıl öncesine göre bugün çok daha zor. İki parti arasında giderek şiddetlenen bir mücadele var.
Bununla birlikte HDP yöneticilerinin ağzından çıkan"koalisyonlardan korkmamak lazım", "Türkiye'nin hükümetsiz kalmaması için fedakârlık yapılabilir", "şartlara göre azınlık hükümeti desteklenebilir" türü açıklamalar, hem bazen yanlış anlamalara yol açabiliyor...
Hem de HDP'nin etkili muhalefet yaparak güçlenmesini içine sindiremeyen bazı çevrelerin spekülasyonlarına malzeme olabiliyor.
* * *
Dün bu konuda görüşünü sorduğum HDP İmralı Heyeti Üyesi ve Grup Başkanvekili İdris Baluken, AKP'yle ortak hükümet kurma ihtimalinin oldukça uzak ve pek istenmeyen bir seçenek olduğu vurgusunu yaptıktan sonra cevabını şöyle tamamladı:
"Elbette seçim sonrası ortaya çıkan durumu yetkili kurullarımızda ele alır, çıkacak karara göre davranırız."
Yani AKP ile koalisyona olumsuz bakıyor, ama tümüyle ("yüzde 100") imkânsız görmüyor.
HDP'nin bir başka önemli ismi, İzmir milletvekili adayı ErtuğrulKürkçü ise birkaç gün önce Buca'da yaptığı konuşmada AKP ile koalisyon konusunda şunları söylemişti:
"Kendimizi niye kurşunlayalım? Biz halkız ve halka kurşun sıkanlarla koalisyon kurmayız. Biz kimsenin koltuk değneği olmayacağız. HDP yoksulların partisidir. Hiçbir sermaye hükümetinin ortağı olmayacağız."
Görüldüğü gibi, Kürkçü'nün tavrı farklı. Gerçi "yoksulların partisi olarak hiçbir sermaye hükümetinin ortağı olmamak" anlatımı da tartışılabilir; o ayrı konu. Ancak "AKP ile koalisyon yapılmamalı"netliği ortada.
* * *
Elbette siyaset denilen şey beklenmedik gelişmelerle doludur. Her konuda baştan net görüş açıklamak doğru olmayabilir. Partinin amaçlarına ve siyasi çıkarlarına göre tavır takınılabilir.
Bununla birlikte bazen ilkesel tutum belirlemek ve ilan etmek gerekebilir. Mesela, Demirtaş "her türlü başkanlık rejimine karşı olduklarını" dile getirdi ve bu konuda kuşkuları tümüyle ortadan kaldıracak kadar berrak bir davranış ortaya koymuş oldu.
Bildiğim kadarıyla hiçbir HDP'li de "Ama ABD'deki kadarözgürlükçü bir model gündeme gelirse..." diye bunu şarta bağlamaya çalışmadı.
Acaba şimdi aynı netlik, AKP ile koalisyon ihtimalinde de gündeme getirilemez mi?
AKP, bildiğimiz AKP... Hukuki açıdan hesap sorulmasını gerektiren heybesi çok ağır. 8 Haziran'da - barış süreci de dâhil - bazı politikalarını revize etmeyi deneyebilir. Ancak bunca yıldır battığı bataklık, onun manevra alanını son derece sınırlıyor.
HDP'nin önünde duran görev, herhalde etkili bir muhalefet göstererek demokrasiyi güçlendirmek (bir anlamda "nasıl muhalefet edileceğini göstermek") ve (erkene alınmazsa) 2019 seçimlerinde iktidara aday olmak.
Ayrıca AKP'yle koalisyon ihtimali - ne kadar "teorik" ve zayıf olursa olsun - HDP'nin içinde ve sempatizan kitlesinde çok ciddisıkıntılar yaratacaktır.
* * *
Konunun birçok boyutu olduğunu reddetmiyorum.
Ama HDP'li olmamakla birlikte bu seçimlerde HDP'ye oy verecek bir seçmen olarak ben AKP ile koalisyon (veya isterseniz "Erdoğan'ın AKP'si" ile diyelim) ihtimalinin kesin bir dille reddedilmesinin çok değerli bir adım olduğunu düşünüyorum.
HDP'yi dikkatle izleyen ama ona tam anlamıyla güvenemeyen"kararsız seçmen kitlesi" açısından ise bunun taşıdığı önem çok daha büyüktür. Belki de yüzde 10'un aşılmasını kolaylaştıracak kadar.
Bunun için bence HDP, AKP ile asla koalisyon kurmayacağını"yüzde 100 netlikle" ortaya koymalıdır.
Ve bu tavır, aynen "seni başkan yaptırmayacağız" çıkışında olduğu kadar anlaşılır ve akılda kalıcı olmalıdır:
"AKP ile asla koalisyon kurmayacağız!
AKP ile asla koalisyon kurmayacağız!
AKP ile asla koalisyon kurmayacağız!"
@AksayHakan
Yazarlar
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA2026’ya Girerken; Barış, Demokratik Toplum ve Enternasyonal Özgürlük Yürüyüşü... 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciOkudukça yoksullaşan bir ülkeyiz 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKErken Cumhuriyet dönemi eleştirileri: Revizyonizm mi, Türk usülü “woke” mu? 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ocaktan2026’da deliler çağına karşı bir umut ışığı yanar mı? 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURHavf ve reca arasında yeni bir yıla... 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolKara bir yıl 2025 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEBölücüler ve Ülkücüler 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİVicdansız senenin kelimesi dijital vicdanmış 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünGemini’ye göre 2026’da Türkiye… 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNAfrika Boynuzu’ndaki oyun: İsrail kime şah çekti? 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUÇözüm için mücadele demokrasi için mücadeledir 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORU2026: Beklentiler, beklentiler… 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
KEMAL GÖKTAŞBarış Akademisyenleri'nin göreve iadesine istinaf engeli: Daire, Danıştay kararına direndi 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENNasıl anılmak isterdiniz? 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZTürkiye’ye özgü sürecin muhasebesi 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTBir fotoğraf karesinden çok daha ötesi... 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçLeyla Zana ve Gözde Şeker ne yaptı? 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞYENİ YILDA DA KURU EKMEK BİZİ BEKLİYOR… 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞUlus devlet, milli egemenlik, çevre, insan hakları, uyuşturucu ve Venezuela 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANİktidar medyası infilak etti 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRUyuşturucu dosyasındaki sürpriz isim! "Cumhurbaşkanımızın tensipleri ile…" 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRTürkiye'de davaların portresine kısa bir bakış: Hâlâ en güçlü ortak talep neden adalet? 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇER23 yılın en kötüsü 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Abdulmenaf KIRAN11. YARGI PAKETİ, YENİ ADALETSİZLİK VE EŞİTSİZLİKLER YARATTI 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENRaporların Gösterdiği 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CAN2025 giderken 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa PAÇALRTÜK ve basın özgürlüğüne geçit yok… 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUÜlke siyasetin neresinde, hangi evresinde? 27.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet İlhanKararsızlığın Erdemi: Kesinliğin Gölgesinde Düşünmek 27.12.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraYılın Kelimesi 27.12.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuSuriye, güvenlik ve 15 milyon bağımlı… 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Nuray MERTİslamcılık Öldü mü? 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTAN100 Bin Dolar Kazanan “Yeni Yoksul” Mu? 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan TuğalSovyetler ve Bookchin 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Yetvart DANZİKYANLeyla Zana vakası bir gösterge. Ama neyin? 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa Karaalioğlu‘Entegre strateji’ varsa, niye tek yönünü görüyoruz? 25.12.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilGüvenlikten kimliğe, inkârdan yurttaşlığa 24.12.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanKomisyonda uzlaşma çıkmazsa süreç yine de ilerler mi? 24.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİSekülerleşme sorunu veya Müslümanlar nasıl modernleşecek? 23.12.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEYüzdük yüzdük 22.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayPax Americana sonrası Almanya: Yeşil dönüşümden askeri Keynesçiliğe 21.12.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasAK Parti hariç herkes CHP 19.12.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNKüfürbazlar ve ötesi 19.12.2025 Tüm Yazıları
-
Cemile BayraktarThank you Ahmed 19.12.2025 Tüm Yazıları
-
Seyfettin GürselPara politikasında sınav zamanı 18.12.2025 Tüm Yazıları
-
Abdurrahman DilipakNüfusumuz dibe vururken! 18.12.2025 Tüm Yazıları
-
Şeyhmus DİKEN"O Yıl", hangi yıl? 15.12.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin Sönmezİktidar politikası ters mi tepiyor, tersine mi işletiliyor? 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldız ÖNENGüney Amerika’da büyüyen gölge 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞEntelektüel üretimin kaybı-Rejimin vesayeti-Siyasetin iflası 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRBu durumda AİHM yetkilileri de Trump’tan yardım istesin… 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi EgilmezOrta sınıf nereye gitti? 12.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAKANBahis oynayan bakan kim?.. CASUS KİM?.. 12.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇHakim sınıfın iki zümresi 11.12.2025 Tüm Yazıları
-
Selva DemiralpHissedilemeyen büyümenin anatomisi 9.12.2025 Tüm Yazıları
-
SİBEL HÜRTAŞCHP programı halka ne vadediyor? Nasıl bir parlamenter sistem? 9.12.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKİmralı için CHP’yi sıkıştırmaya gerek var mı? 5.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYTürkiye İçin Irak Peşmergeleri Sorun Olmuyor da Rojava neden Sorun! 4.12.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRPOLEMİK SENDROMDA 4.12.2025 Tüm Yazıları
-
Galip DALAYOrta Doğu, Trump Amerika’sına Uyum Sağlıyor 3.12.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKEve siyaset için dönüş öncesi bir mıntıka temizliği gerek 1.12.2025 Tüm Yazıları
-
Zekeriya KurşunDağıstan Cumhuriyeti ve Ayna Gamzatova 1.12.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYŞu meşhur “İznik Konsili” 1.12.2025 Tüm Yazıları
-
Taner AKÇAMABD’de bir şeyler oluyor: Nick Fuentes 30.11.2025 Tüm Yazıları
-
Fikret BilaAK Parti çekingen 26.11.2025 Tüm Yazıları
-
Hikmet MUTİCHP modernizmi ve faşizmi... 23.11.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerÇÖZÜM, BARIŞ VE KARDEŞLİK GETİRECEK Mİ? 23.11.2025 Tüm Yazıları
-
Necati KURÇOCUK HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ 19.11.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNEmeğin Sosyolojisi ve Kapitalizmin Geleceği: Marx vs. Marx 16.11.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDEN"Arananlar" zulmü ne zaman son bulacak? 14.11.2025 Tüm Yazıları
-
Sedat KAYAİmamoğlu'na istenen 23 asırlık tarihi ceza: Roma İmparatorluğu kurulduğunda hapse girseydi hala ceza 14.11.2025 Tüm Yazıları
-
Mehveş EVİNYerel yönetimlerle işbirliği kültür politikası için hayati 13.11.2025 Tüm Yazıları
-
M.Latif YILDIZÇÖZÜM SÜRECİ KOMİSYON VE EKMEN 12.11.2025 Tüm Yazıları
-
Zülfü DİCLELİKeşke… 4.11.2025 Tüm Yazıları
-
Etyen MAHÇUPYANKemalizm mi daha ‘iyi’, (Yeni) İttihatçılık mı? (3) 25.10.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMAN‘Parlak gelecek’ ve sol gelecek... 12.10.2025 Tüm Yazıları
-
Metin Karabaşoğluİnsanların devletlerle savaşı 9.10.2025 Tüm Yazıları
-
İlnur ÇEVİKTrump’ın dünyasına hoşgeldiniz… 3.10.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunYazmak, ciddi bir iştir 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ata UÇUMTERÖRSÜZ TÜRKİYE’YE GEÇİŞ SÜRECİ! 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Murat YETKİNÖcalan, Erdoğan’a “Seni yine başkan yaptırırız” sözü mü veriyor? 11.09.2025 Tüm Yazıları
-
Baskın ORANTürkiye’de ve Yunanistan’da Aleviler – Yeni Bir Tablo 1.09.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYPutin, Trump’ı parmağında oynatmaya devam ediyor 17.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gülçin AVŞARSorumluktan kaçmak umuttan kaçmaktır 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AlbayrakKadife eldiven zamanı 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞZora girmiş bir anlatı: “ABD emperyalizminin değişmez stratejik hedefi bağımsız Kürt devleti” 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Abdullah KıranYeni süreç ve Suriye denklemi 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet ÖZTÜRKÇetin Uygur bir kitaba sığar mı? 10.05.2025 Tüm Yazıları
-
Yüksel TAŞKINİktidar milli iradeyi “tapulu arazisi” sandığı için büyük bir bedel ödeyecek 22.04.2025 Tüm Yazıları
-
Ayhan ONGUNDEMOKRATİK EĞİTİM MÜCADELESİNE ADANMIŞ YAŞAMLAR 21.04.2025 Tüm Yazıları
-
Pelin CENGİZTrump’ın yeni vergileri diye yazılır, ‘post modern merkantilizm’ diye okunur 7.04.2025 Tüm Yazıları
-
Cennet USLUİktidar neden umduğunu bulamadı? 2.04.2025 Tüm Yazıları
-
Hayko BAĞDATSokaklarda yükselen ses 28.03.2025 Tüm Yazıları
-
Selami GÜREL“Adı belirsiz” süreç hızlı ilerliyor 16.03.2025 Tüm Yazıları
-
Halil BERKTAYPKK ve Türk solcuları (4) “Dağlarında gerilla var memleketimin” 16.03.2025 Tüm Yazıları
-
Haluk YurtseverKaosta 'hegemonya' arayışı 11.03.2025 Tüm Yazıları



































































































Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
1.08.2025
17.07.2025
26.06.2025
22.06.2025
11.05.2025
10.05.2025
13.04.2025
29.03.2025
20.03.2025
6.03.2025