Celal BAŞLANGIÇ
Durun hemen yerinizden zıplamayın.
Twitter'a sarılıp küfretmeye, "vatan haini", "terörist" ilan etmeye, oraya buraya ihbara kalkmayın.
Çünkü başlıktaki bu söz bana ait değil. Onun için zaten "tırnak" içinde.
Bu sözü söyleyen bu ülkenin çok deneyimli bir politikacısı. Hem de muhafazakar kanattan.
O'na geleceğiz...
Önce, 80 gün kesintisiz süren sokağa çıkma yasağı boyunca tanklarla, toplarla taş taş üstünde bırakılmayan, yüzlerce, belki 200'e yakın, belki de daha fazla insanın evlerin bodrumlarında yakıldığı, öldürüldüğü Cizre'ye bakalım.
Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Türkiye İnsan Hakları Vakfı Başkanı.
Fincancı, İsrail'den Yeni Zelanda'ya, Filipinler'den Mısır'a, Bosna'dan Bahreyn'e kadar dünyanın dört bir yanında işkencenin, insan hakları ihlallerinin izini sürmüş Adli Tıp uzmanı.
80 gün sonunda sokağa çıkma yasağının kısmen kaldırıldığı Cizre'ye ilk giren insan hakları heyetinde.
İzlenimleri korkunç. Cizre'deki tanıklığını anlatırken daha önce işlenen savaş suçlarını ve katliamları incelediği Bosna'yı anımsıyor:
“Cizre’de karşılaştığımız tablo, Bosna’nın çok ötesinde. Bosna’da ya da dünyanın herhangi bir yerinde savaşan insanlar oldu, ancak bu bodrumlarda katledilen insanların hepsi sivil. Bodrumlarda çocuklara ait kemik parçaları bulduk.”
"Belediyeden çıktık, Cudi mahallesinde yıkımın ortasında yürüyoruz. Kapılar delik deşik, evsiz kapılar. Evler yerle bir. Havada yanık et kokusu, evet yanlış okumadınız, Cizre yanık et kokuyor. İnsan eti" diye anlatmaya başlamış Fincancı, dünkü Evrensel Gazetesi'ndeki köşesinde:
"İlk bodruma varıyoruz. Halk meclisi eş başkanlarının katledildiği o bodruma. Binanın cephesi çığlık atar gibi, delik deşik, irili ufaklı. Üst katın pervazında tank mermisi benzeri bir metal cisim parçası. Bodruma inen yıkıntının arasından geçiyoruz, içerisi karanlık. Göreceklerimiz daha da karanlık olacak. Cılız ışıklı fenerlerle aydınlatmaya çalışıyoruz etrafı. O yaralarına bastıklarını söyledikleri yünler var girişin biraz berisinde. Lekeler üzerinde, pas rengi… Kan mı? Anlatılanları düşününce, öyle olmalı. Biraz sola doğru gidince yere sanki odun kömürü serilmiş gibi, ama değil. Kemik onlar, yanmış kemik parçaları. Gözüm hemen ortalarındaki altçene kemiğine takılıyor. Çocuk kemiği gibi duruyor. Yaklaşıyorum, etraftakiler fenerleri tutuyor daha iyi görebilmem için. Evet, orada yanmış bir gözlük çerçevesi var, hemen yanı başında. Altçene kemiğinin neredeyse iki katı eninde. İlk bakışta 8-10 yaşlarında olsa gerek diye düşünüyorum kemik için, öyle küçücük, narin. Yakından bakınca yanmış haliyle biraz olsun kaybı hesaba katıp hadi 10-12 bilemedin 14’e kadar çıkıyorum."
Yazısında ince bir ayrıntıya değiniyor Fincancı. Yerde kısmen yanmış kafatası kemiklerini, sayısız kemik parçalarını görüyor. Ancak Fincancı'nın yanık kemiklerin yanıbaşında duran yünler dikkatini çekiyor. Çünkü sapasağlamlar, hiç yanmamışlar.
Fincancı'nın bu gözlemi, bodrumda yaşamını yitiren insanların bir yangında ölmediğini, diri diri ya da öldürüldükten sonra yakıldığını gösteriyor. Sürdürüyor gözlemlerini aktarmayı Fincancı:
"Kötülük sızıyor her çatlağından, yarığından o bodrumun, bodrumların, yakılıp yıkılmış, topa tutulmuş evlerin. Mehmet Tunç’un telefonda anlattıkları, yardım isteyen sesi yankılanıyor kulaklarımda. Auschwitz hala yanık kokar, Cizre de öyle kokacak demek yıllar boyunca."
En az Cizre kadar yakılıp yıkılan, taş taş üstünde bırakılmayan bir başka kent de Diyarbakır'ın göbeğindeki Sur ilçesi.
Sur'daki bodrumlara sıkışmış insanlar top, tank atışı altında. Feryatları cep telefonlarından geliyor aynen Cizre'de üç bodrumda katledilen yüzlerce insan gibi.
Bir yandan HDP'li vekiller, içerdekilerin yakınları; Sur'da kalan çocukların, hamile kadınların, yaralıların, onlarca sivilin Cizre'deki gibi katledilmemeleri için "yaşam koridoru" çağrısı yapıyor.
Diğer yandan 60 güne yakındır çocuklarının cenazelerini almak için Diyarbakır'da bekleyen aileler, Cizre'deki gibi çocuklarının cansız bedenleri molozlarla beraber Dicle Nehri'ne dökülmesin diye İHD öncülüğünde savcılığa suç duyurusunda bulunuyor.
Sur'daki sokağa çıkma yasağı üç ayı geçti. 100. güne doğru gidiyor.
Sur'da ilk sokağa çıkma yasağı 6 Eylül 2015'te ilan edilmişti. Beşinci kez ilan edilen sokağa çıkma yasağı da 2015'in 2 Aralık'ında uygulanmaya başlanmış ve bir sonraki yıla kısa aralarla, alanı genişletilerek, daraltılarak devretmiş, 2016'nın 7 Mart'ında 97 günü doldurmuştu.
30 Aralık 2015'te Barış İsteyenler Grubu olarak gittiğimiz Diyarbakır'da içimizden bir heyet Vali Hüseyin Aksoy'la da görüşmüştü. 2016'ya iki gün kala Sur'daki operasyon sonucu kentin yüzde 75'ini "temizlediklerini", geriye yüzde 25'lik bir bölüm kaldığını söylüyordu Diyarbakır Valisi.
Yani 2 Aralık 2015'te ilan edilen sokağa çıkma yasağıyla birlikte 28 gün için Sur'un yüzde 75'ine hakim olmuşlardı. Bu hesaba göre sekiz 10 gün içinde operasyonu bitirmeleri gerekiyordu.
23 Şubat 2016'da İçişleri Bakanı Efgan Ala "Sur'da sona gelmek üzereyiz" diyordu. Bu konuşma üzerinden iki hafta geçti, hala Sur'da bir türlü "sona" gelinememişti.
Bundan tam bir hafta sonra, 1 Mart'ta Diyarbakır Valisi Aksoy elde ettikleri sonuç oranını "yüzde 98" olarak açıklıyordu. Ancak aradan geçen yedi güne karşın "yüzde 2"lik mesele çözülememişti.
97 gündür Sur'da mermi sesleri, top patlamaları, tank atışları hiç dinmemişti. Sur, yedi bin yıldır kesintisiz yaşamın sürdüğü sayılı dünya kültür miraslarından biriydi ve görünen oydu ki, taş taş üzerinde kalmamıştı. Camileri, kiliseleri, tarihi dokusu, iklim nedeniyle insanların gölgede yürümelerini sağlamak amacıyla yapılan daracık sokakları... Hepsi yerle bir edilmişti.
Belli ki, tarihin bu dilimine gelecekte "Barbar bir kavim geldi ve yedi bin yıllık kesintisiz yaşamı büyük bir kesintiye uğrattı" diye yazılacaktı.
Sur'da başlatılan son operasyonun 35. gününden itibaren sormaya başlamıştım:
Fatih Sultan Mehmet 6 Nisan 1453'te geldi İstanbul surlarının önüne, 29 Mayıs'ta kente girdi. Yani Kostantinopolis kuşatması bile toplam 53 gün sürmüş. Sen nasıl "Neo-Osmanlı"sın ki binlerce polis ve jandarma özel harekat timleriyle, SAS komandolarıyla, bordo berelilerle ve korcularla; tankıyla, topuyla, helikopteriyle, İHA'sıyla yaklaşık 100 gündür Sur'a giremiyordun?
İşte bu noktada gelelim başlıkta yer alan "Artık bunlar terörist değil, milis güçleri" sözüne...
Bu tesbit merkez sağ siyasetin önemli ve deneyimli isimlerinden, yılların muhafazakarı Hüsamettin Cindoruk'a ait.
Tarih, 2 Mart 2016. Yani geçen hafta. Halk TV'de Ayşenur Arslan'ın Medya Mahallesi programındaki konuğu Hüsamettin Cindoruk'tu.
Düşüne düşüne, sözcükleri seçe seçe, hatta söyleyeceklerine "hem siyasi, hem de insani hayatının sonuna gelmiş birisi" olmasını mazeret göstererek konuşmasına başlıyor Cindoruk:
"İskelet olarak bir şey söylemek istiyorum. Türkiye bir anayasa yapacak yerde değil. Neden değil söyleyeyim. Türkiye'de bağımsız bir devlet kurmak isteyen bir siyasi hareket var. Bir tarafta o var, çok önemli bir hareket. Tabi söylemekte zorlanabiliyoruz hepimiz ama benim gibi siyasi hayatının sonuna, hatta insani beşeri hayatının sonuna gelmiş birisinin söylemesi gereken bir şey var. Ortada bir bayrak, bir coğrafya, bir halk talebi olan bağımsızlık hareketi var. Bunu terör diye örtemezsiniz. Çok ciddi ve ucu da yurtdışında olan..."
Tam sözününün bu noktasında "Siz baya böyle bir tanım getiriyorsunuz" diye araya giriyor Arslan. Cindoruk tesbitlerini sürdürüyor:
"Getiriyorum. Artık bunlar terörist değil, milis güçleri… Kobani'de de, PYD'de de her yerde ortaya çıkmış olan Barzani'de de devlet temelli bir ırk hareketi var. O ırk hareketinin Türkiye'den, coğrafyasından bir talebi var, çok önemli bir talep. Son zamanlarda ordumuzun büyük gayretleriyle giriştiği hareketten çıkan harabe var. Bir halkla, halk hareketiyle kendilerine göre, bir silahlı kuvvetlerin mücadelesi var. Ve çok önemli bir hadise, Türk tarihi için de, dünyada da. Öyle bir hareket var, yani bir kalkışma var."
Daha 1990'lardaki köy boşaltmaların yaralarını sararamamış bir ülkede Cizre gibi Sur gibi bölgenin hem büyük hem de önemli kentlerini bombalayarak, yakarak yıkarak sonuç alacaklarını sananlara; "hendekleri dolduralım, barikatları yıkalım" diye tankla, topla çözülmeyecek bir sorunun üzerine yalın kılıç koşanlara ne diyor Cindoruk:
"Bunu terör diye örtemezsiniz... Artık bunlar terörist değil, milis güçleri..."
Şimdi bir de bazı HDP'li milletvekillerinin dokunulmazlığını kaldırmak gündemde. Tıpkı 1994'te olduğu gibi... O zamandan bu zamana değişen ne oldu? Kısa yoldan yanıtlayalım; dün köyleri boşaltıyordun, bugün kentleri boşaltma aşamasına geldin.
Durum tam da Albert Einstein'lık:
"Aptallığın en büyük kanıtı, aynı şeyi defalarca yapıp farklı bir sonuç almayı ummaktır."
CELAL BAŞLANGIÇ | HABERDAR
Yazarlar
-
Yıldıray OĞURSessizlik neden en büyük tehdittir? 25.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDış Cephe ateş altında iken İç Cephe ne durumda? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUSaldırılarla İran’a ‘‘Ölümlerden ölüm beğen’’ denildi 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciHer şey yolunda ise bu fahiş faiz nedir? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanFatih Altaylı’yı hapse atacağız diye hukuku dibine kadar zorladılar 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRİDAMCI İRAN, SOYKIRIMCI İSRAİL DEVLETİ Mİ? 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan ÖzkanWashington’un İran takıntısının şifreleri 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞDoğru, ülke güvenliği demokrasisiz de sağlanabilir fakat bunu durmaksızın tekrarlamakta bir sorun va 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazFıkra gibi ülke ama gel de gül! 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇSavaşın meşruiyeti ve ahlaki üstünlük meselesi 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNİran'ın zor seçimi: Topyekûn savaş ya da taksitle ölüm 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluYeryüzü artık bir Vahşi Batı… 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA"Masada Milyonlar Var;"Barış, Özgürlük ve Demokratik Toplum İçin Örgütlenmeliyiz 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞUCUBE SİSTEM CEHENNEMİ… 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYRusya, Suriye’den sonra İran’ı da kaybedebilir 22.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUKürt meselesinde CHP’nin yakın dönem öyküsü 21.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Neo-Mussoli’nin “Havuz Medyası” 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANTürkiye için bir fırsat: CHP’de yeni kuşak siyaseti 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÖcalan İsrail için ne dedi? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunDevlet “devletimiz” olur mu? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERZeytin ağaçları ve şirketokrasi 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİBahçeli'ye muhalefet ikna oldu da ortağı olmadı mı? 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUYeni milliyetçilik ve Öcalan 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cansu ÇamlıbelCHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın: CHP anayasa değişikliği masasına oturmayacak, öyle bir komisy 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRNihai hedef Türkiye mi? 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçaySıcak yaz 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünOyun içinde oyun… 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKTürkiye ne yapmalı? 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİModern katil 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRMHP’nin yeni anayasa hamlesi, köklü bir rejim düzenlemesini mi işaret ediyor? CHP ne yapmalı? 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEDaha kötüsü her zaman mümkün 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNÖzgür Özel’in İmtihanı 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENBaas’tan ve İslamcılıktan Sonra 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞSiyasetin (ve biraz da ceplerin) finansmanı, yasalar, AKP ve CHP 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerBOŞ UMUT, SONU HÜSRAN 12.06.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolHer 4 liranın 3’ü faize! 11.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENAKP ahlâkî üstünlük mü kazandı? 10.06.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKBarış süreci için en büyük tehlike nasıl Türkiye’nin iç barışının bozulması oldu? 9.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi Egilmezİnsanlar Olmayan Parasını Nerelere Harcıyor? 9.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞBir anayasa inşa süreci deneyimi: Yeni Anayasa Platformu (YAP) 4.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçEşitlik korkusu ve 12 Eylül darbesinin büyük zaferi 4.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanYerli-milli Kur’an meali AK Parti’ye nasip olacak! 2.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasErken seçim en geç ne zaman? 29.05.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraSokak 29.05.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CANSiyasi gündem notları: Üç süreç nerede kesişir veya nerede kopar? 27.05.2025 Tüm Yazıları
-
Taner AKÇAMRuşen Çakır’ın Abdurrahim Semavi ile Kürt açılımı görüşmesi 27.05.2025 Tüm Yazıları
-
Umur TALUSizin en sevdiğiniz tahakküm hangisi! 27.05.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZ12 Mayıs, Bahçeli, mecburiyetler 21.05.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKYolsuzluklar, barış ve biz 21.05.2025 Tüm Yazıları
-
Hikmet MUTİAsoyşeytit Pres ' den Cemşit K.nın canlı PKK kongre izlenimleri... 13.05.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYOtoriterlikten Demokrasiye 12.05.2025 Tüm Yazıları
-
Metin Karabaşoğlu‘Türkiye Müslümanları’ kimler oluyor? 11.05.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet ÖZTÜRKÇetin Uygur bir kitaba sığar mı? 10.05.2025 Tüm Yazıları
-
Gökçer TahincioğluBilek güreşi yoksa masayı mı kıracak? 28.04.2025 Tüm Yazıları
-
Baskın ORANRahip Brunson ve öğrenci Rümeysa 25.04.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYKopukluk ve “Anadolu Kırılması” 25.04.2025 Tüm Yazıları
-
Yüksel TAŞKINİktidar milli iradeyi “tapulu arazisi” sandığı için büyük bir bedel ödeyecek 22.04.2025 Tüm Yazıları
-
Ayhan ONGUNDEMOKRATİK EĞİTİM MÜCADELESİNE ADANMIŞ YAŞAMLAR 21.04.2025 Tüm Yazıları
-
Nuray MERTVeda ediyorum 15.04.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan CEMALTerörsüz Türkiye! İyi güzel, peki ya demokratik Türkiye?.. 14.04.2025 Tüm Yazıları
-
Gülçin AVŞARŞizofrenik yurttaşlık 14.04.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNTrump Küreselleşme Sürecini Geriye Döndürebilir mi? 13.04.2025 Tüm Yazıları
-
Pelin CENGİZTrump’ın yeni vergileri diye yazılır, ‘post modern merkantilizm’ diye okunur 7.04.2025 Tüm Yazıları
-
Mehveş EVİNBoykot ve sokaklar neden bu kadar korkutuyor? 2.04.2025 Tüm Yazıları
-
Cennet USLUİktidar neden umduğunu bulamadı? 2.04.2025 Tüm Yazıları
-
Hayko BAĞDATSokaklarda yükselen ses 28.03.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTCoğrafya kaderimizmiş… 23.03.2025 Tüm Yazıları
-
Selva Demiralpİmamoğlu krizi ve ekonomik yansımaları 20.03.2025 Tüm Yazıları
-
Selami GÜREL“Adı belirsiz” süreç hızlı ilerliyor 16.03.2025 Tüm Yazıları
-
Halil BERKTAYPKK ve Türk solcuları (4) “Dağlarında gerilla var memleketimin” 16.03.2025 Tüm Yazıları
-
Etyen MAHÇUPYANKürt ‘açılımı’nın nedeni Suriye değil, Türkiye! 15.03.2025 Tüm Yazıları
-
Abdullah KıranYeni süreç, umut ve endişeler 11.03.2025 Tüm Yazıları
-
Haluk YurtseverKaosta 'hegemonya' arayışı 11.03.2025 Tüm Yazıları
-
Arzu YILMAZHodri Meydan 10.03.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDENÖcalan'ın ilk barış çağrısından 27 yıl sonra... 10.03.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin SönmezCumhur İttifakı'nın ‘muhalefeti dönüştürme görevi…’ 28.02.2025 Tüm Yazıları
-
Doğan AKINAhmet Sever: Eşsiz, kırgın, yalnız… 26.02.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın ÜnalParti ve iktidar 25.02.2025 Tüm Yazıları
-
Murat YETKİNCHP’ye açılan soruşturmaların ortak hedefi Ekrem İmamoğlu 12.02.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KIVANÇİç duvarlar 10.02.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
23.03.2023
17.03.2023
1.01.2023
17.11.2022
9.09.2022
10.07.2021
26.06.2021
22.06.2021
8.06.2021
4.06.2021