Nurlu yüzlü tanımının bukadar yakıştığı başka birinsan olabilir mi? Bir İstanbul beyefendisi. Kibarlığıyla insanı ezen bir insan. Gözlerinin içi gülen bir bilge. Nesli, özellikle bizim coğrafyada, hızla tükenen bir insan türünün mükemmel örneklerinden biri. Bir müslüman, Sufi. 

Hizmet Hareketi’ne yönelik cadı avının ulaştığı çılgın boyutun son örneği Cemal Bey oldu. Bu beyefendi şimdi ‘‘Silahlı Terör Örgütü’’ üyesi olmakla suçlanıyor. Hakkında yakalama kararı çıkarılmış. Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın başkanlık koltuğuna oturma cesareti gösterdiği için cezalandırılıyor herhâlde. 

Ve müslümanlar susuyor. 

Cemal Bey’le aynı masada oturmuş, sohbet etmiş, onu benden daha yakından tanıma fırsatı olmuş insanlar maaşları, uçaklardaki koltukları uğruna susuyor. Yok sayıyorlar onu. Korku ile utançları birbirine karışmış durumda. 

Mümtaz’er Türköne’nin Cemal Uşak’ı anlatan şu satırlarına katılmamak mümkün mü: 

‘‘Cemal Uşak, kavga eden iki tarafın arasına girip onları uzlaştırmaya, barıştırmaya çalışırken öfkelerini yatıştırmak için ‘gelin bütün hıncınızı bana boşaltın’ diyebilecek ve bunun için dayak yemeye razı olacak adamdır. Ömrü yeter görürse, bugünün muktedirlerinden hesap sorulurken kendisine zulmedenler de dâhil hepsinin hakkını hukukunu ilk önce savunacak kişidir. O zaman da onun ağzından “aman adaletin terazisi şaşmasın, yaşın yanında kuru yanmasın” sözleri duyulacaktır. Düşmanlık, haksızlık, zulüm karşısında o kadar sabitkademdir ki, kendi vücuduna karşı saldırıya geçen kanser hücreleri ordusunu bile bu inanç ve inat ile yenip ıslah etmeyi başarmıştır. Kanseri yendi mi, ikna mı etti? Ben ikincisine kaniyim.’’ 

Bugün Cemal Bey’in uğradığı haksızlık karşısında susanlar, yarın başları sıkıştığında kapısına gitse, emin olun hiçbir zorluk çıkarmadan, onları utandırmadan yardım elini uzatacaktır. 

Ama kendilerine Müslüman diyen, günde beş vakit namaz kıldığı için iyi bir kul olduğuna inanan insanlar duyarsız. Zulmü, baskıyı, kentlerin bombalanıp çocukların öldürülmesine duyarsız kalan, sadece kendi cebinin derdine düşmüş Müslümanlar… 

Ülkenin içinde bulunduğu durumu, Ahmet Ümit’in son romanı ‘‘Elveda Güzel Vatanı’’nın Selanikli kahramanlarından Leon Dayı’nın ağzından yaptığı şu tespit güzel özetliyor: 

‘‘Fransa değil burası Şehsuvar. Millet, inkılap falan istemiyor esasında. Devletin geri kaldığını gören bizim gibi aydınların isteği bu. Devr-i istibdatmış, sürgünmüş zulümmüş kimsenin umurunda değil. Fransa’da millet dökülmüştü sokağa. Bastille’i basanlar bildiğin işçiler, esnaflar, köylülerdi… Bizde ise meşruiyeti ‘Çok yaşa Padişahım’ diye kutluyor millet…’’ 

İnsanlık sınavında her seferinde sınıfta kalan bir topluma ev sahipliği yapıyor maalesef bu topraklar. Çıkarı söz konusu olunca zulmü, hırsızlığı, hukuksuzluğu görmezden gelen, ‘‘Bana dokunmayan yılan bin yaşasın’’ atasözünü yaratan bir anlayış hakim buralarda. Yazık ki, ne yazık…