Komşu Yunanistan'da 2009'dan bu yana trajik boyutlarda bir ekonomik kriz yaşanıyor. O günden bu yana alınmaya çalışılan önlemler ne yazık ki fayda etmedi, kriz daha da büyüdü. Ülkenin 2002'de, ilk 11 üyeden hemen sonra katıldığı Avrupa para birliğinden ayrılıp ayrılmayacağı tartışılır hale geldi.

Kendi iç sorunlarımızla meşbu olduğumuz şu günlerde Yunanistan'da yaşananlara ilgisiz değilim. Yunan halkına derin bir dostluk duyuyorum. Kendimi en çok evimde hissettiğim yabancı ülke Yunanistan. Birçok Yunanlı dostum var. Türk – Yunan Dostluk Derneği, Defne'nin kurucu üyesiyim. Bu dostluk ve sempati duyguları, tabii ki, yaşanmakta olan krizin baş sorumlusunun Yunanlıların kendileri olduğunu görmeme engel değil. Ne yazık ki, komşumuz üyesi olduğu AB ölçüleriyle bir piyasa ekonomisi kuramadılar. AB'den aldıkları yardımlarla ülkeyi imar ettiler; fazla bir şey üretmeden, borç alarak oldukça iyi yaşadılar. Şimdi sıra borçları ödemeye gelince, zorlanıyorlar. Kriz özellikle dar gelirlileri ve emeklileri büyük sıkıntıya sokuyor.

Yunanistan'da yaşanmakta olanlarla ilgili en anlamlı analizi, dünyanın önde gelen iktisatçılarından biri olan Daren Acemoğlu yaptı: “Ülke, Euro Bölgesi'nde kalsa da, kalmasa da ekonomisi küçülmeye devam edecek. Bunun en önemli nedeni, üretkenliğin çok düşük olması. Özel sektörün çoğunda, dünya piyasalarında rekabetçi olabilecek biçimde üretilen çok az şey var. Euro Bölgesi dışındaki ekonomilerin başvurabileceği, paranın değerini düşürme yolu da kapalı olduğu için ülke çok zorlu bir zamandan geçiyor… Doğrusu şu ki, Yunanistan, kaynaklarının çok üstünde tükettiği için bir şekilde gelir düzeyi, hayat düzeyi düşmek zorundaydı. Bu ciddi düşüşün de sorumluluğu politikacıların üzerindeydi. Ama politikacılar, ‘Biz gerçekten çok büyük hatalar yaptık, durmadan bu paralarla devlet sektörüne çalışmayan insanlar aldık, vergi toplamadık, şimdi de bunun bedelini vermek zorundayız' demek yerine, ‘Bak bize Almanlar neler yaptırıyorlar…' demeyi tercih etti. Medya da bunu destekleyince, Yunanistan'da alternatif bir gerçeklik ortaya çıktı. Yüzde 61'in hayır demesinin bence en büyük nedeni, bu alternatif gerçeğin Yunanistan halkı tarafından benimsenmesi…” Acemoğlu'na göre Yunan krizi daha en az 10 yıl sürecek. (Agos, 09.07.2015)

Ne var ki içine düştükleri durumun tek sorumlusu Yunanlıların kendileri değil. Yunanistan, hazır olmadığı halde 1981'de AB'ye üye yapıldı; kısmen yeniden askeri diktatörlük altına girmemesi için, kısmen de (Kıbrıs sorunu dolayısıyla) algılanan “Türk tehdidi”ne karşı bir güvence olarak… AB bununla yetinmedi, 2002'de Yunanistan'ı hiçbir şekilde hazır olmadığı halde para birliğine de kabul etti. (Bu amaçla ekonomik göstergelerde tahrifat yapıldığı sonradan ortaya çıktı.) Ekonominin zaafları ortada olduğu halde kredi muslukları cömertçe açıldı. Bugüne kadar uygulanan kurtarma paketleri de, anlaşılan, esas olarak Alman ve Fransız bankalarının alacaklarının ödenmesine gitti; ekonominin canlandırılmasına hizmet etmedi. AB'nin Yunan trajedisindeki sorumluluğu daha da derinde. Para birliği çok erken ihdas edildi. Mali birlik olmadan para birliği olamayacağını, siyasi birlik olmadan da mali birlik olamayacağını işin ta başından itibaren uyaranlar vardı. Bütün bu nedenlerle AB, ekonomik sıkıntılar yaşayan üye ülkelerin sorunlarına kayıtsız kalamaz. Para birliğinden çıkmasının AB'ye bedeli daha büyük olacağı için de, bunun nasıl olacağı konusunda kimsenin iyi bir fikri olmadığı halde, er geç Yunan krizine bir çare bulunacağı anlaşılıyor. Muhakkak ki arzu edilen, yanlışlardan ders alınması ve gerek Yunanistan'ın, gerekse AB'nin krizden güçlenerek çıkması.