4. Yargı paketi siyasi iktidarın siyaset ve demokrasi alanına yapacağı önemli ve ciddi bir müdahale olacak.

Paket temel olarak insan haklarında hassasiyet çıtasının yükselmesi, temel hak ve özgürlük alanının biraz daha genişletilmesini hedefliyor.

Ancak onu önemli kılan asıl husus, ülkenin iki ağır siyasi meselesine yol alma ve düzeltme, imkânları sunması.

'İlk ağır siyasi mesele', Kürt meselesi…

İmralı'yla görüşmeler sürüyor ve ilk beklenti PKK'nın silahlı güçlerini sınır dışına çekmesi. Bunu mümkün ve kalıcı kılacak husus ise, şüphe yok ki, siyasi ifade ve örgütlenme imkânlarının artması, başka bir ifadeyle 'siyaset'in 'silah'ı 'ikame etmesi'...

Ancak biliyoruz ki mevcut mevzuat, özellikle Terörle Mücadele Yasası (TMY), Kürt meselesi söz konusu olduğunda, pek çok siyasi düşünce, ilişki ve eylemi 'şiddet fikri ve hali'yle kendiliğinden ilişkilendiren bir yapıda.

Yine biliyoruz ki, bugün Kürt meselesine ilişkin her hangi siyasi ya da sivil faaliyetin Kürt siyasi hareketine değmeden yürütülmesi fiilen mümkün değil. Nitekim bu siyasi hareketin bir ayağı yasadışı (PKK), diğer ayağı yasal (BDP). Aralarındaki çizgi silik ve muğlak.

Bu durumda yasal ve meşru ayak olan BDP içindeki siyasi faaliyetlerin, örneğin parti akademisinde ders vermenin bedeli, bir çırpıda şiddetle ilişki suçlaması olabiliyor. KCK sanıkları Büşra Ersanlı ve Ragıp Zarakolu'nun TMY'nın 314/2. Maddesine atıfla (örgüt üyesi olmaktan) yargılanıyor olmaları buna bir örnek.

'İkinci ağır siyasi mesele' yürümekte olan Ergenekon, Balyoz, vb gibi önemli adli süreçler... Bu süreçler Türkiye'de yaşanan değişim ve yeniden yapılanma süreçlerinin adli taşıyıcıları. Ancak aynı süreçler kendilerini gölgeleyecek oranda soru üretiyor, tutukluluk halleri, tutukluluk süreleri başta olmak üzere kimi hukuksuz durumlara yol açıyorlar. Bu durumun düzeltilmesi demokrasi ve hukuk düzeni açısından acil bir mesele halinde Türkiye'nin önünde duruyor.

Bu meselelere el atması gereken 4. Yargı paketi bunu ne kadar yapabilecek?

Soru bu...

Taha Akyol dün Hürriyet Gazetesi'ndeki köşesinde bu paketin içeriği ve sınırlarından söz ediyordu. '4. Yargı paketinde tutuklu askerlerin durumun olumlu etkileyecek bir gelişme yok. Çünkü yasadışı örgüt tanımında bir değişiklik yapmıyor. Paket sadece propaganda suçlarının tanımını daraltıyor... Paket ... KCK davasında örgütü yönetici ve üyesi bulunanları da etkilemeyecek...' diyordu.

Yapılacak değişiklik temel olarak, TMY'nın 6/2 ve 7/2. Maddelerindeki 'terör örgütünün açıklamasını, bildirisini yayınlama ve propagandasını yapma' ibarelerinin yerini 'terör örgütünün cebir, şiddet ve tehdit içeren yöntemlerini alenen meşru gösteren ve öven' ifadelerinin alacak olması...

Bu durumun özellikle gazetecilik faaliyetine rahatlık getireceği, KCK'nın propagandadan tutuklu sanıklarına yarayacağı ortadadır.

Ancak, özellikle Ersanlı ve Zarakolu örnekleri üzerinden düşünecek olursak, dar bir kapsam söz konusu. Pakette yer alacak yasa metinleri de tam belli değil.

Bunları konuşmak üzere, dün Adalet Bakanı Sadullah Ergin'i aradım, dar kapsam kaygımı anlattım ve teyit istedim.

Her şeyden önce şunu belirtmeliyim Ergin, bu paketin 'adli süreçlere hukuk ayakkabısı giydirmek' ve 'siyasi alanı genişletmek' gibi özellikle iki temel amaç taşıdığı fikrini tümüyle onaylıyor.

-Bu konularla ilgili en büyük şikayetlerin basın alanında ortaya çıktığını TMY yasasının 6. ve 7. Maddesinde yapılacak değişikliklerin bu açıdan çok önemli olduğunu vurguluyor.

Siyasi alanı daraltan, TMY'nın 314/2 maddesinden yoğun soruşturma

ve kovuşturma açılmasının aslında mevzuattan değil, uygulamacılardan kaynaklandığını ifade ediyor.

-Bununla ilgili uygulamacılara yönelik sicil ve performans değerlendirmelerinde tutuklama halini tutukluluk, süresini, birey özgürlüğünü esas alan AİHM kriterlerini getirdiklerini söylüyor.

-Özellikle AİHM'de Türkiye'nin mahkum olduğu kararları, performans ve sicil faturası olarak hakimlere yönelteceklerini, bu denetim ve yaptırımların zaman içinde, orta vadede oldukça etkili sonuçlar vereceğini belirtiyor.

Bakanı bunların çok önemli olmakla birlikte, siyasi alanı yeteri kadar açmayacağını, hukuksuzlukları yeteri kadar gidermeyeceğini hatırlatınca...

-Bu açıdan 4. Yargı paketinin Türk Ceza Kanunu'nun Suç işlemek üzere örgüt kurma başlığını taşıyan 220/8. Maddesinde önemli bir değişiklik yaptığını ifade ediyor. Örgütün veya amacının propagandasını yapan kişi yerine 'cebir, şiddet ve tehdit unsuru'nun getirildiğini söylüyor ve 'muğlaklığın ortadan kaldırıldığını düşünüyorum ben' diyor.

Örgüt üyesi olma tanımı değişmemekle birlikte, uygulamacıların bu yeni değişiklik tanımlardan yola çıkarak değerlendirme yapacakları, hatta mevcut davaların bu çerçevede etkilenebileceği konusunda umutlu Adalet Bakanı...

Demek istediği muhtemelen şu:

Propaganda bile 'cebir, şiddet ve tehdit unsuru' gerektirdiğine göre, örgüt üyeliğini bunlardan tümüyle bağımsız faaliyetlere birleştirmek kolay olmayacak...

Umarız öyle olur...

Aksi halde Kürt sorununda, demokratikleşme hattında engeller ortadan kalkmaz.

Ve bu durum barış süreci dahil olmak üzere pek çok muhtemel kritik gelişmeyi olumsuz etkiler.