Gence-Mekke

17 yaşındaki oğlunuz kalbinden rahatsızlanmış hastanede yatıyor.

Nereye

gidersiniz? Hastaneye mi yoksa Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki

katliamları konuşmak üzere daha önce söz verdiğiniz binlerce km ötedeki

zirveye mi?

Siz sorunun cevabını düşünürken önce Gence’ye

uğrayalım. Azerbaycan’ın ikinci büyük şehri ve ilk başkentine. Mehmet

Emin Resulzade’nin  liderliğinde 1918-1920 arası kısa ömürlü ilk

bağımsız Azerbaycan’ın başkenti burası. 12. yüzyılda yaşamış şair

Nizami’nin memleketi.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun son

anda Zagrep ve Bükreş durakları programdan çıkmasa Balkanlar, Kafkasya,

Arabistan’ı kapsayan iki günlük küçük dünya turunun ilk durağı olan

tarihî şehir Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan arasındaki üçlü

temas grubunun toplantısına ev sahipliği yaptı.

Ebulfeyz

Elçibey’i deviren Suret Hüseyinov’un darbe girişimini başlattığı şehrin

yeni yapılmış meydanına yerleştirilmiş sabit barkovizyonda o

ayaklanmadan sonra Devlet Başkanı olan Haydar Aliyev ve veliahdı İlham

Aliyev’in klipleri dönüyor. Resmî kurumlarda camekan içinde sergilenen

‘Ulu Önder Haydar Aliyev’ kitabına bakılırsa o tanıdık levellar bir bir

geçilmiş. Yine de o gün ‘Ermeni vahşiliği’ manşetiyle çıkmış Zaman

Azerbaycan’ın Türkiye sayfasında bahsedilen komşu ‘diktatör’ün

yaptıklarını okuyunca Azeriler hallerine şükrediyor olmalı.

Üçlü

toplantının en ilginç detayı  2014’te bitecek Bakü-Tiflis-Kars

demiryolu hattını Afganistan’dan çekilecek NATO güçlerinin de kullanacak

olması. Bu demiryolu hattıyla Pekin’den Londra’ya kadar uzanan demirden

bir İpek Yolu ortaya çıkacak.  Bölgeye ağır bir yük olmuş ABD ordusunun

ağır yükleri de bu yol üzerinden çekilecek. Hâlihazırda Afganistan’daki

Alman birlikleri Trabzon havalimanı üzerinden evlerine dönüyor. Türkiye

bir taraftan bir hayra vesile olurken, bu transit geçiş 7 milyar dolara

yakın da gelir bırakacak.

Gence’deki esas sürprizin adresi

ise Bakan Davutoğlu’nun ziyaret ettiği Fuzuli Bey’in eviydi. 90 yıl bir

tavan arasında beklemiş bir sürpriz bu. Enver Paşa’nın Kafkas İslam

Orduları komutanı olarak destek için Azerbaycan’a gönderdiği küçük

kardeşi Nuri Paşa Azerbaycan tarihinin kahramanlarından biri. 1918’de

ordusuyla Bakü’yü 37 yaşında işgalden kurtaran Nuri Paşa, Gence’de

Fuzuli Bey’in babası Ali Bey’in halen oturdukları evinde kalmış.

Giderken ona Kur'ana sarılı Kafkas İslam Ordusu’nun ay yıldızlı

bayrağını bırakmış. Fuzuli Bey, evin tavan arasında tesadüfen bulduğu

sancaktan geri kalan parçayı çerçeveletip evine asmış. Suyu Arayan

Adamlardan kalan baba yadigârı bayrak parçasını Davutoğlu’na gösteren

Fuzuli Bey’in Azeri şivesiyle anlattığı hikâyelere gülüp, eşi

hanımefendinin yaptığı Azeri usulü ev baklavalarımızı yiyoruz, biraz

Türk dizilerinden bahsediyoruz...

Cidde yolunda Davutoğlu, bir

taraftan eşi Sare Hanım’dan oğlu Mehmet’in sağlık durumu hakkında bilgi

alırken, bir taraftan da Obama Erdoğan arasındaki 6 ay sonra ilk kez

gerçekleşen telefon görüşmesinin ayrıntılarını öğreniyor. Beyaz Saray ve

Başbakanlığın açıklamalarının dışında en dikkat çekici olan görüşmenin

tam 1.5 saat sürmesi. Karşılıklı iltifatların yapıldığı, her şeyin

açıkça ve  samimi olarak konuşulduğu bir görüşme olmuş.

Suriye

meselesinde alanı Rusya’ya bırakan Obama, Cenevre-2 fiyaskosu ve

işkence fotoğraflarından sonra sahaya dönüşün yollarını arıyor. Kıbrıs

ve İsrail konusunda Türkiye’nin attığı adımlar ABD’den de tam destek

alıyor.

Türkiye-İsrail arasındaki müzakerelerde özür,

tazminattan sonra ambargonun Türkiye üzerinden kaldırılması  formülünde

de anlaşılmış. Eğer Türkiye üzerinden gidecek yardımlarla Gazze’ye

ambargonun kalkması formülü kabul edilirse Mısır darbesinden sonra

yolların kapandığı Gazze kalıcı bir nefes borusuna sahip olacak. Bu

yüzden müzakerelerin böyle bir anlaşmayla bitmesine HAMAS lideri Halid

Meşal’in de destek verdiğini öğreniyoruz.

Bu anlaşmanın ve

Türkiye üzerinden Gazze ambargosunun kalkmasının Mısır’daki darbeci

yönetimi ofsayta düşüreceği açık. Tabii bu formülle bir uzlaşmaya

varılmasını Türkiye’deki kontakları üzerinden zorlaştırmaya çalışan

İran’ın da. İsrail’le ilişkilerin normalleşmesiyle ofsayta düşecekler

listesine ‘Güney’deki Sevdiği Ülke’yi ve onu seven lobileri Türkiye

içindeki iktidar savaşlarına katmaya çalışan paralel çevreleri de

eklemek gerek.

Son olarak; haftalardır Erdoğan’a karşı bir şey

demeye çağrılan Obama’nın o 1.5 saatlik görüşmede söylediği ve duyduğu

“bir şeylerin” Beyaz Saray’ın yolunu Beyaz Atlı Prens gibi bekleyenleri

tatmin etmeyeceği şimdiden söylenebilir.

Ve son durak; İKÖ’nün

Orta Afrika’yı konuşacağı zirvesi için Cidde. Önce gece umresi için

Mekke’ye geçiş. Safa ve Merve tepeleri arasında su bulmak için gidip

gelen Hz. Hacer’in Kâbe’nin önüne bıraktığı oğlu İsmail’i göremeyip

telaşlandığı ve koşmaya başladığı iki nokta arasında umre vazifesini

yapanlar koşuyor...

Sabaha doğru o yorgunluk arasına

sıkıştırdığı umre vazifesi için kendisine verilen Suudi korumaları bile

geride bırakarak koşan Bakan Davutoğlu’nun durduğu anlarda etrafını

insanlar kaplıyor. Suriyeli, Mısırlı, Malezyalı, Tunuslu, Filistinli ve

tabii Türkiye’den gelenler, teşekkür ediyor, fotoğraf çektiriyor,

Erdoğan’a selam gönderiyor... Her milletten, her renkten binlerce

insanın karşısına çıkmak kolay değil. En son Mısır’ın devrik darbecisi

Ömer Süleyman ölmeden önceki son tavaflarından biri sırasında

beddualarla karşılanmış Kâbe’de...

Merve ve Safa arasında, başı dik yürüyebilecek  bir dış politikanın sırrı en baştaki soruda.

Katliamın

sürdüğü Orta Afrika Cumhuriyeti zirvesi için Cidde’ye İslam

ülkelerinden yoğun işlerini bırakıp gelebilen sadece iki bakan var. Biri

17 yaşındaki oğlu Mehmet’i hastanede bırakıp gelen Ahmet Davutoğlu…

Obama’nın

her türlü çağrıya rağmen 1.5 saat konuşup dünya barışı için rolüne

vurgu yaptığı iktidarın 12 yıldır ayakta kalmasının sırrı o iki tepe

arasında bir yerlerde...