Pelin CENGİZ
22 Nisan Dünya Günü.
Bu gün, 1970 yılından bu yana gezegenin simgesel doğum günü olarak kabul ediliyor.
İnsanlara, tüm canlılar için ekosistemin sağladığı yaşamı ve sürekliliği hatırlatma günü.
Dünyanın karşı karşıya kaldığı çevresel tehditlere dikkat çekmek amacıyla kabul edilen Dünya Günü, küresel anlamda en geniş çevre hareketi. Aslında modern çevre hareketinin başladığı tarih de denebilir.
1970’ler Amerika başta olmak üzere Batı’da Vietnam Savaşı, nükleer silah karşıtlığı, dünya barışı savunması gibi alanlara ilginin artmaya başladığı, muhalif seslerin duyulduğu dönemi temsil ediyor. Çevreci hareket de bu dönemde önemli ölçüde ilerleme kaydetti. Tam bu dönemde 22 Nisan 1970’te her yaştan her kesimden 20 milyon Amerikalıyı gezegeni korumak amacıyla sokaklara döken bir olay gerçekleşti: Dünya Günü.
Dünya Günü’nün fikir babası ise, aynı zamanda bir çevre aktivisti olan ABD’nin Wisconsin Senatörü Gaylord Nelson’du. 1969’da Santa Barbara’da yaşanan petrol sızıntısı felaketinin ardından Nelson, yaşanan tahribatı görmek amacıyla bölgeye bir seyahat gerçekleştirdi. Hükümetin yaşananlara rağmen harekete geçmemesi üzerine savaş karşıtı öğrenci hareketlerinden esinlenen Nelson, hem hava ve su kirliliğiyle ilgili ortaya çıkacak bir kamu bilinci enerjisini aşılamak hem de ulusal siyasi gündemi çevre koruma için zorlamak gerektiğini düşündü. Ardından, bunun için hareke geçti. Nelson’un önerisi, ABD genelindeki her üniversite kampusunda belirli bir günde düzenlenecek ve insanların çevre kirliliği konularında bilinçlenip gezegenlerine sahip çıkmaya ve hükümeti bu konuda bir şeyler yapmaya zorlamaya başlamalarını sağlayacak bir tartışma ortamı yaratmayı amaçlıyordu.
O yıllarda Amerika’nın en büyük çevre sorunlarının başında hava kirliliği geliyordu. 22 Nisan 1970 günü, bu soruna dikkat çekmek için, sürdürülebilir ve temiz bir çevre isteyen üniversite öğrencileri başta olmak üzere farklı alanlarda çalışan gruplardan oluşan 20 milyon Amerikalı bir araya geldi. Bu insanlar petrol sızıntılarına, çevreyi kirleten fabrikalara, fosil yakıtlarla çalışan elektrik santrallarına, zehirli atıklara, türlerin yok oluşuna, tarım ilaçlarına, hava kirliliğine karşı tek ses, tek yürek oldu.
Pek çok konferans ve sempozyum düzenlendi, çevre sorunlarının gündeme gelmesi için ABD’nin ilk Temiz Hava Yasası ve Temiz Su Yasası hazırlandı. Başka çevresel düzenlemelere dair yasalar çıkarıldı. ABD’de Çevre Koruma Ajansı, Çevresel Kalite Konseyi, Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi gibi kuruluşlar, hep bu aktivizm çabaları neticesinde kuruldu.
Böylece, 22 Nisan 1970 tarihinde ilk Dünya Günü kutlamaları olarak tarihe geçti. Nelson, yarattığı bu farkındalıkla ilgili şöyle diyordu: “Bu adeta bir kumardı... Ama işe yaradı.”
1990 yılına gelindiğine Dünya Günü etkinlikleri, 141 ülke yayılan ve yaklaşık 200 milyon insanı hareketlendiren bir genişliğe ulaştı. 2000 yılında artık öne çıkan sorun küresel ısınma oldu. İnterneti kullanarak tüm dünyadan 5000 çevre örgütü hareketin içinde yer aldı; 181 ülkede milyonlarca insana ulaşıldı. Dünya Günü, her yıl 1 milyardan fazla kişi tarafından kutlanan dünyanın en büyük insan davranışlarını değiştiren ve politik değişiklikleri “kışkırtan” bir eylem günü durumuna erişti.
Çevre hareketlerinin gerçek hikayesi, ısrarla tabandan bir araya gelmiş olan insanların, sade vatandaşların iyi, sağlıklı, temiz ve adil bir dünya için seslerini yükseltmesinden geçiyor. Dünya Günü’nü organize edenler de, çevrelerini iyileştirmek için küçük veya büyük katkı sunan insanların, kurumların ve örgütlerin her birlikte büyük bir etki yaratabileceğini göstermek istiyor. Dünya Günü etkinlikleri kapsamındaki kampanyalar arasında küresel ağaçlandırma, okulların daha yeşil bir hale getirilmesi, soyu tehlikede olan canlıların korunması, şehirlerin yeşil şehirlere dönüştürülmesi, yerel çözümlerin oluşturulması ve iklim değişikliğiyle mücadele edilmesi sayılabilir.
Bu yıl Dünya Günü’nün teması Dünya için Ağaçlar. Bu yıl aslında 2020 yılında 50’inci yılını kutlayacak Dünya Günü için bir geri sayımın startı olacak. Her dakika dünyada küresel anlamda 48 futbol sahası kadar orman kaybediyoruz. Kampanya, ormanlara yönelik tehditlerin önceden önlenmesini, doğadaki biyoçeşitliliğin sürdürülmesini, iklim için yararlı olacak ve insan sağlığına katkıda bulunulmasını sağlamayı amaçlıyor. Hedef, 2020’de gezegenin nüfusunun erişeceği 7,8 milyar insan için birer ağaç dikmiş olmak. Fosil enerjilerden yatırımları çekerek, yüzde 100 yenilenebilir enerjilere geçişi hayata geçirmek. Son İklim Zirvesi sonrası varılan Paris Anlaşması’nın sağladığı momentumu devam ettirebilmek.
Artık, çevre sorunlarının eskiye oranla çok daha fazla insan tarafından bilinir hale geldiği bir zamandayız. Ancak, çevresel sorunların geldiği aşamaya bakıldığında bunların çözümüyle ilgili temenniden öteye geçebilmek için tabandan örgütlenen mücadeleler her zamankinden daha kritik.
Bunun için de bir yerden başlamak gerek. Örneğin, bu yıl Dünya Günü’nde New York’un teması arabasızlık. Araba kullanmak yerine bir gün de olsa toplu taşıma kullanabilir, yürüyebilir ya da bisiklete binebilirsiniz. Dünya Günü’nün merkezinde yer alan ağaçlandırma hareketine katılabilir, bir ağaç, bir bitki ya da bir tohum ekebilirsiniz. Pek çok şeyi çöpe atmak yerine dönüştürebilir, farklı amaçlar için kullanabilirsiniz. Hayvanlar için birşeyler yapabilirsiniz. Örnekler çoğaltılabilir. Yeter ki bir yerden başlamak, hepimizin ortak evi gezegenimiz için bir iyilik yapmak niyetinde olalım…
PELİN CENGİZ / HABERDAR
Yazarlar
-
Mehmet Y. YılmazKılıçdaroğlu, Erdoğan’a hizmet etmeye hazır 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluSiyasi belirsizlik rüzgarıyla, ‘erken’ seçime doğru… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUBu çağda harita böyle değişiyor 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA“Masada Milyonlar Var” 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Sahur Pilavı… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERÖzgür Özel CHP’de neyi değiştirdi? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasTrump niçin İran’ı vurdu? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYZindanın kapıları açıldı ve muhalif lider serbest bırakıldı 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURSessizlik neden en büyük tehdittir? 25.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciHer şey yolunda ise bu fahiş faiz nedir? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUSaldırılarla İran’a ‘‘Ölümlerden ölüm beğen’’ denildi 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDış Cephe ateş altında iken İç Cephe ne durumda? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanFatih Altaylı’yı hapse atacağız diye hukuku dibine kadar zorladılar 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞDoğru, ülke güvenliği demokrasisiz de sağlanabilir fakat bunu durmaksızın tekrarlamakta bir sorun va 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇSavaşın meşruiyeti ve ahlaki üstünlük meselesi 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNİran'ın zor seçimi: Topyekûn savaş ya da taksitle ölüm 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRİDAMCI İRAN, SOYKIRIMCI İSRAİL DEVLETİ Mİ? 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan ÖzkanWashington’un İran takıntısının şifreleri 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞUCUBE SİSTEM CEHENNEMİ… 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÖcalan İsrail için ne dedi? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERZeytin ağaçları ve şirketokrasi 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunDevlet “devletimiz” olur mu? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANTürkiye için bir fırsat: CHP’de yeni kuşak siyaseti 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUYeni milliyetçilik ve Öcalan 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİBahçeli'ye muhalefet ikna oldu da ortağı olmadı mı? 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cansu ÇamlıbelCHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın: CHP anayasa değişikliği masasına oturmayacak, öyle bir komisy 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçaySıcak yaz 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRNihai hedef Türkiye mi? 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünOyun içinde oyun… 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKTürkiye ne yapmalı? 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİModern katil 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEDaha kötüsü her zaman mümkün 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRMHP’nin yeni anayasa hamlesi, köklü bir rejim düzenlemesini mi işaret ediyor? CHP ne yapmalı? 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENBaas’tan ve İslamcılıktan Sonra 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞSiyasetin (ve biraz da ceplerin) finansmanı, yasalar, AKP ve CHP 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNÖzgür Özel’in İmtihanı 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerBOŞ UMUT, SONU HÜSRAN 12.06.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolHer 4 liranın 3’ü faize! 11.06.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
8.03.2025
29.12.2024
14.10.2024
27.09.2024
23.08.2024
26.07.2024
21.05.2024
13.02.2023
10.02.2023
15.11.2022