Berrin Sönmez
Ümmet kim? Parçalanan ne?
11.07.2019
705
Ali Babacan’ın kendisine teklif edilen mansıbı kabul etmediğini Cumhurbaşkanının açıklamalarından öğreniyoruz. Cumhurbaşkanı:
“Ali Babacan’a ‘Parti mi kuracaksınız’ sorusunu yönelttiğini, Babacan’ın da “Şu anda düşünmüyoruz ama bir platform olarak çalışıyoruz” yanıtını verdiğini söyledi ve ekledi: “Dedim ki ‘Bak Ali Bey, eğer senin bu kabineye katkı verme noktasında yaptığınız çalışmalar varsa, vereceğiz bilgiler varsa biz bunlardan istifade ederiz. Malum ben sana partide danışmanlık teklif ettim, kabul etmedin. Daha ileri gidiyorum; Özbekistan Başkanı benden orada devletin yapılanmasında eleman istedi. Ali Bey’i teklif ettim. Kendisine de söyledim. Maalesef oraya da evet demedi.”
Aynı habere göre Cumhurbaşkanı ümmetin parçalanmasından söz ettiğini de belirtmiş. Babacan ile olan görüşmesini anlatırken kullandığını söylediği ümmet kavramı hayli sorunlu: “Ben Ali Bey’in kendisine de söyledim; ‘Yolunuz yolunuzdur eyvallah ama şunu unutmayın ki bu ümmeti parçalamaya hakkınız yok. Siz bunu yapıyorsunuz. Bunun parçalanmasıyla da bir yere gidemeyeceksiniz.’
Ümmet, bir belde ahalisinin ortak yaşam kurallarında uzlaşmasıyla oluşan insan topluluğu, Peygamberin söylemine göre. Medine Vesikası’nın ikinci maddesinde, sözleşmeye taraf olan Medine ahalisi temsilcilerinin imzasıyla temsil ettikleri kabilelerin tümü “tek bir ümmet” olarak tanımlanmıştı. Mekke’den hicret etmiş Müslümanlar yani Muhacirun, Medineli Müslümanlar yani Ensar’dan iki kabile Evs ve Hazreçliler ile Medine’de yaşayan üç Yahudi kabile Beni Kurayza, Beni Nadr ve Benî Kaynuka hepsi tek bir ümmetti. Muhacirler de Mekke’li farklı ailelerden olmalarına rağmen İslamlaşma süreci ve Hicret yolculuğunda ortaklaşarak kabileciliği bıraktıkları için tek isimle anılır olmuşlardı. Sözleşmedeki ümmet kavramı, soy ve inanç bağıyla siyasi kimlik kazanma şeklindeki dönemin aidiyet bilincini değiştirecek nitelikteydi. Bu haliyle ümmet kavramı, günümüz anlayışına göre anayasal vatandaşlık kavramıyla uyumlu. Ancak yüzyıllar içinde Müslümanların algısında din kardeşliğini ifade eden bir kavrama dönüşmüştü, ümmet.
Peygamber döneminde Hicret sonrasının toplumsal düzeni için geliştirilmiş Medine Vesikası, çağının yönetim anlayışlarının çok ötesinde bir siyasal duruşu düzenlediğinden kabul görüp uzun ömürlü olamadı. Takip eden yüzyıllarda ise unutuldu, unutturuldu, hanedan mülkü lehine silindi tarihten. Son iki yüzyılda ise bazen tüm Müslüman toplulukların siyasi birliği kimi zaman da Müslümanların ortak siyasi çıkarı için harekete geçirilmek üzere muhayyel bir potansiyel güç gibi yerleştirildi zihinlere. Benedict Anderson’ın, modern ulus yapılanması için kullandığı “hayali cemaat” sıfatı, mevcut haliyle ümmet kavramı için de kullanılabilir. İslamcılık ideolojisinin hayali cemaatidir, ümmet kavramı. Ve bir yönüyle de Türkçülerin Turan’ı gibi ümmet, İslamcıların kızıl “elma”sı…
İdeolojik İslam’ın Türkiye versiyonlarından birisi olan Milli Görüş de bir nevi kızıl elma olan ümmeti, “düşman batı” karşısında Müslüman Devletlerin siyasi çıkar ortaklığı, işbirliği aracı niyetine kullandı. Ülke içinde dindar seçmenin oylarını bütünleştirerek kendi partisine akıtma çabasının yanı sıra. “Milli Görüş gömleğini çıkarma” ifadesiyle aslında bu görüşü “dar’ü-l harp” anlayışıyla mezcederek oluşturulan AKP zihniyetinde ise ümmeti temsil, kendi partilerinin tekelinde. Dolayısıyla ümmet, Türkiye, AKP hepsi Erdoğan demek… Ali Babacan parti kurarsa ümmeti parçalayacak!!! Aslında parçalanacak olan sadece iktidar partisi ama zihinlerinde kendi partileri demek ümmet anlamında. Parçalanacak olan sadece AKP. Sarsılacak olansa Erdoğan’ın, partisindeki ve ülkedeki şahsi iktidarı üstelik.
Ama parti kurulsa da kurulmasa da AKP içinde etkili olsa da olmasa da ve Türkiye siyasetine yeni bir soluk getirme ihtimali yok mesabesinde olsa da yaşananlar, yaygın bir söylentiyi doğruluyor:
Geçmişte Müslüman ahalinin algısında kitap ehli cennete giderdi. Selçuklular çağında Müslümanlar cennete gider oldu, Müslüman bilincinde. Osmanlı döneminde ise algı daha daralıp, ehl-i sünnet Müslümanlara indirgenmişti. Laik Cumhuriyet dönemi ise bir adım daha ileri gidip Hanefi Sünni, Türk Müslümanlardan gayrısına cennette yer tanımadı! Ve AKP, yeryüzünde olduğu gibi cennet parselasyonuna da çağ atlatarak(?) ancak AKP’ye oy veren Hanefi Sünni Türk Müslümanların cennete gidebileceği algısını oluşturmayı seçti, Müslüman düşünce dünyasında.
Yazarlar
-
Doğu ErgilBeklenen Mesih: Kurtarıcı arayışının toplumsal anatomisi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİHamas’ı kim silahsızlandıracak? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolTrump Planı? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYABarış ve Demokratik Toplumun İnşası İçin Meclis Adım Atmalı: Yasa Çıkarmalı, Komisyon Öcalan’ı Dinle 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Metin KarabaşoğluYönetilenlerin özgürlüğü yöneteni de özgürleştirir 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEÖcalan’ın özgürlüğü 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞ“Ortaklaşmacı demokrasi” örnekleri: Fransa-Yeni Kaledonya özerk bölgesi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanS-400’leri ne yapabiliriz? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURTrump’ın Gazze Planı’nın alternatifi ne? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünEleştirelim ama plana da şans tanıyalım… 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasKendi uçağımızı kendimiz yaparken 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciAsgari ücret 30.000 TL 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRMHP’li Yıldız’ın KON’u AK Partili Miroğlu’nun Roja Welat’ı… 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanJet motoru sıkıntısı: Tek geciken Kaan değil 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan TuğalKirk ve ICE vakaları ile faşizme doğru mu? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZYeni Çözüm Süreci: Hakikatle yüzleşme 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUGazetecilik bir kez daha tartışılıyor 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUKrallar ve ulus-devletler 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayArjantin’in çıkmazı: Şok terapi, bağımlılık ve ABD’nin gölgesi 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
nevzat cingirtNeden Yazmıyorsun? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞSİYASETÇİ ZENGİNLEŞİRKEN VATANDAŞ FAKİRLEŞİYOR, NEDEN? 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRTÜSİAD isyan etmişti: Ciner’e kayyumun gerekçesi o madde! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRZeytinlik yasasından Akbelen ve İliç'e; enerji ve maden hikâyesinde kaybolan gelecek 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANGazetecilik can çekişiyor! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunYazmak, ciddi bir iştir 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇZaferden hapishaneye 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSarkozy’nin tarihi mahkûmiyeti 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİTrump-Erdoğan görüşmesine hile karıştı mı? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYMutlakiyetçiler ve Cumhuriyetçiler 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluTrump’a neler verdik, neler alacağız! 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CAN“Trump’ın verdiği meşruiyet” notları 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUErdoğan’ın tercihleri 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKSüreç Suriye’yi, Suriye süreci bekliyor. Peki bu kısırdöngü nasıl aşılacak? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuBoeing - Gazze ilişkisi nedir? 26.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNYetersiz bakiye! 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANAlev rengi hüznüyle sonbahar… 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fikret BilaŞimdi de Mansur Yavaş hedefte 24.09.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞBayrampaşa ve maskeli balo 23.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENKasabın bıçağını bileyen adam 23.09.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin SönmezGonca Kuriş’in kemiklerini, sevenlerin yüreğini sızlattılar 21.09.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraCumhuriyet-Halk-Parti 20.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRYANARDAĞ ÖZÜR DİLEMELİ 17.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ata UÇUMTERÖRSÜZ TÜRKİYE’YE GEÇİŞ SÜRECİ! 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKTürkiye’nin en iyi/kötü dönemi hangisiydi? 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDENPogromlar, darbeler, acılar ayı Eylül.. 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçArşivden | 12 Eylülcüler nasıl bir ülke hayal etmişti? 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTBir 12 Eylül Sabahı 12.09.2025 Tüm Yazıları
-
Murat YETKİNÖcalan, Erdoğan’a “Seni yine başkan yaptırırız” sözü mü veriyor? 11.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehveş EVİN2016 belediye ablukaları ve 2025 darbesi 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNMesele CHP Değil! 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Abdurrahman DilipakPalantir ve "Tech. Republic" 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Şeyhmus DİKENBarışı dilerken 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Sedat KAYAAçlığı yönetemeyenler aç hayvanlarla uğraşıyor: Ülke yangın yeri 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerBİR ÖĞRETMEN YETİŞTİRME HİKAYESİ 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENRojava: Beklentiler, Gelişmeler, Olasılıklar 5.09.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
23.08.2025
17.08.2025
10.08.2025
10.08.2025
28.02.2025
31.01.2025
27.09.2024
13.09.2024
5.07.2024
18.05.2024