Uzun kış gecelerimize renk katan bir beklenti vardı. Şimdi hangi “tape” çıkacak?

Tapeler, Türkiye siyasetinde, hem her şeyi değiştirdi; hem de hiçbir şeyi değiştirmedi. AKP’nin oyları yerel seçimlerde tepetaklak olmadı ama, bazı algılar da belli ki altüst oldu.

Seçimler öncesi yapılan bazı kamuoyu araştırmalarında, seçmenlerin, “önceki oy tercihlerini” sakladıkları gözleniyordu. Aynı şekilde, “hangi partiye oy vereceğini” de saklıyorlardı. Tercihlerini saklayanlar, ilk kez böyle çoktu; yani AKP’nin geçmişte seçmeni olan ve yine AKP’ye oy verecek önemli bir kitle tercihini “gizliyordu”.

Oysa AKP’ye oy vermenin, “sosyal olarak arzulanır” bir durum olması gerekiyordu. Güç, neticede gücü çekiyor ve siyaseten güçlüden taraf olmak, toplumsal kabul için arzulanır bir şey...

Ancak, son genel seçimlerde, tercihini gizleyenlerin varlığı, metodolojik olarak sağlam kamuoyu araştırmalarında, “yolsuzluğun seçimlere yansıyan gölgesi” olarak dolaşıyordu.

AKP seçmenlerinden en azından bir kesim, tapeler üzerinden yolsuzlukla partisi arasında bağ kurmuş; ancak, bu bağ, tercih değişikliğine (henüz) neden olmamıştı.

Öte yandan, anekdotlarla “siyasi tablo” okumak mümkün değil ama, benim başıma gelen ilginç bir vaka oldu. Geçenlerde otobüste yanımda oturan kişi, bana döndü ve “Ben onlardan değilim, AKP’li değilim” diye dert yanmaya başladı. O âna kadar, yanımda oturanın türbanlı bir kadın olduğunu farketmemiştim; her zamanki gibi, düşüncelere dalmış gitmiş hâldeydim.

Koltuk komşum bana, yolun geri kalanında, “yolsuzlukla” asla alakası olmadığını anlatmaya çalıştı.

Hikâyesini biraz dinleyince, zaten iki yakasını zor biraraya getiren “sıradan vatandaşlarımızdan” biri olduğu çok açık biçimde ortaya çıkıyordu.

Bugünlerde Polonya’da da bir “tape skandalı” yaşanıyor. Ülkenin başlıca haber dergilerindenWprost, kamu görevlilerinin bazı konuşmalarının dökümünü yayımladı. Konuşmalar, geçen temmuz, başkent Varşova’daki bir lokantada, İçişleri Bakanı Bartlomiej Sienkiewiczve Merkez Bankası Başkanı Marek Belka arasında geçiyordu. Sienkiewicz ve Belka, ekonominin durumu ve “kötüleşen tabloyu kurtarmak için” nasıl dayanışabilecekleri gibi konularda, tam manasıyla “geyik muhabbeti” yapıyordu. Kayıtlarda, İçişleri Bakanı’nın, “Polonya’nın sadece teoride var olan bir devlet olduğunu” söylediği de duyuluyordu.

Tapeler yayımlandıktan sonra, Wprost dergisi basıldı ve arandı. Bu durum da, kendisini Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin en ilerisi gören Polonya’da “basın özgürlüğü nerede” diye büyük kaygı yarattı. Wprost’un genel yayın yönetmeni Sylwester Latkowski, bilgisayarına el konulmasını reddetti. Polonya yasalarına göre, derginin --eğer mahkeme aksi bir karar vermezse-- haber kaynağını gizli tutma hakkı var. Dergideki baskın ertesinde, herhangi bir soruşturma açılmadı; baskının “şok” yaratması nedeniyle, hükümetin geri adım attığı ve işleri “soğutmaya” karar verdiği söyleniyor.

Baskınla suçlanan Polis Teşkilatı da, bir açıklama yaparak “olayla ilgilerinin olmadığını” söyledi. Böylece “suç”, ülkenin istihbarat kuruluşunun üzerine kaldı.

Başbakan Donald Tusk, “şeffaflık için”, başka tapeler sözkonusuysa, onların da yayımlanmasını istedi. Hükümete yönelen sert eleştiriler karşısında da, “erken seçim” ihtimalinden işaret etti.

Ancak, yaşananlar ülkede ciddi bir sarsıntı yarattı; kamuoyunun yüzde 48’i, Tusk hükümetinin tümünün istifa etmesi gerektiğini düşünüyor. Milward Brown Araştırma’ya göre, kamuoyunun yüzde 66’sı muhalefet lideri Jaroslaw Kaczynski’nin başbakan olmasını istemese de, oylar skandal nedeniyle onun partisine kayıverdi bile. Olası erken seçimlerde, iktidar el değiştireceğe benziyor.

Polonya kamuoyundan farklı şekilde, Türkiye’de seçmenler, siyasi tercihleriyle “tepkilerini yansıtmakta” daha dolambaçlı yollar kullanıyorlar.Tepki, bir zaman ortaya çıkıveriyor; ama ne zaman, nasıl, o pek belli olmuyor.

[email protected]