Bir veriyle başlayalım.

Panoramatr, son günlerde üç gün arayla iki anket yaptı. Bu anketler ilginç sonuçlar verdiler. İlk çalışma 22-23 Mayıs tarihinde gerçekleştirildi. Buna göre, kararsızlar dağıtıldıktan sonra Erdoğan 54,6, Kılıçdaroğlu ise 45,4 desteğe sahip görünüyordu. İki lider arasındaki fark bu tarihte ilk tura orana artmış, 4,5 puandan 9 puana çıkmıştı.

Ancak takip eden günlerde Sinan Oğan ve Ümit Özdağ’ın farklı siyasi tutumları ve ikinci tur ittifakları gibi yeni gelişmeler yaşanınca, Panoramatr 24-25 Mayıs tarihinde yeni bir çalışma daha yaptı. Bu çalışma, ilkinin tersine, iki lider arasındaki makasın kapandığını ve 3 puana, yani ilk turdaki farkın bile altına düştüğünü gösteriyordu.

Bu anketleri, veri alırsak, söyledikleri şudur: “Sinan Oğan’ın seçmeni Cumhur İttifakına verilen destekten memnun değildir. Ümit Özdağ’ın o seçmen kitlesine daha hakimdir. Farkın azalmasında esasen bu faktör etkili olmuştur.”

Bunun yanında, başka faktörlerin etkisiyle de, son günlerde Kılıçdaroğlu’na yönelen bir akış yaşandığı da söylenebilir.

Eğer trend buysa ve devam ederse, Kılıçdaroğlu’nun seçimleri kazanma ihtimali de en azından kağıt üzerinde yükseliyor demektir.

Bu akışı besleyen muhtemel diğer faktörler neler olabilir?

İlki şudur: Seçim sonuçlarıyla ilgili birçok çalışma, ilk tur öncesi kararsızların büyük bir çoğunluğunun Erdoğan için oy kullandığını gösteriyor. Kararsız seçmen, tereddüt içindeki seçmendir. Kararsızların tümünün oy verirken tereddütlerini giderdiğini varsayılamaz. Bu tereddütlüler, ilk sonuçlarından, iki tur arası gelişmelerden etkilenmeye ve fikir değiştirmeye en açık seçmenlerdir. Böyle bir dalga, dalgalanma olursa, Erdoğan’a oy vermiş seçmen kitlesinde seçimlere katılmama oranının yükselmesi ve bu durumun sonuçlara etkisi hafife alınmaması gereken bir ihtimaldir.

İki tur arası gelişmeler de, farkın bu denli az olduğu bir yarışta, üretecekleri üç dört puanlık yer değiştirmeler üreterek, önemli bir rol oynayabilir, az önce sözünü ettiğim dalgalanmaları teşvik edebilirler.

İkinci tur ittifakları ve muhtemel sonuçlarından yukarıda anket bulguları çerçevesinde söz ettim. Biraz açalım: Gözlemler Oğan’ın Cumhur ittifakına destek vermesinin, esasen HÜDA-Par faktörünün, Erdoğan’a mesafeli tepkisel seçmende ve milliyetçi aksta bir memnuniyetsizliği, hatta geri tepmeyi ürettiğini gösteriyor. Ümit Özdağ’ın Kılıçdaroğlu’nun imzaladığı protokol ise bu tür seçmeni daha çok ikna edebilir nitelikte. Velhasıl, Erdoğan, Kılıçdaroğlu’na kurduğu Kürt tuzağına bu kez kendisi düşebilir.

Memnuniyetsizler ve tepkililerin durumu Erdoğan için dolaylı destek olmaktan çıkıp, kösteğe dönüşebilir.

Bir diğer faktör, Kıçıdaroğlu ve Kandil’i bir arada gösteren, ancak montajlı olduğu Erdoğan tarafından itiraf edilen video meselesinin henüz ölçülemeyen muhtemel ters etkileridir.

En nihayet, faktörler arasına, yeni medya araçlarının etkisini eklemek gerekir. Erdoğan basın özgürlüğü yok etmesi, TV kanalları ve gazetelerin pek çoğunu kendisine bağlaması, muhalefet-toplum temasını engellemeye çalışması bir vakıa. Ancak alternatif arayışları, teknoloji ve girişimci gençlerin ürettikleri yeni formlar da bir başka vakıa. Kılıçdaroğlu’nun katıldığı, sert sorulardan başarıyla çıktığı ve ithamlara başarıyla cevap verdiği, kendisini ve fikirlerini ilk kez doğrudan tüm çıplaklığıyla ortaya koyabildiği BaBala programını 2 günde 25 milyon insan izledi. Sonuç verirse hiç şaşırmamak gerekir.

Bir de, ters istikamette gelişen durum var. Bu durum, Kürt seçmenin 7 maddelik Kılıçdaroğlu-Özdağ protokolünden, özellikle kayyum maddesinden duyduğu rahatsızlığa işaret ediyor. Bu rahatsızlık, söz konusu seçmende ve bazı çevrelerde sandığa gitmeme eğilimi yaratabilir. HDP yöneticileri, bugünlerde özellikle bu eğilimi kontrol altına almaya çalışıyorlar.

Başarılı olurlarsa, tüm yukarıdaki faktörler de dikkate alınırsa, seçimlerde genel beklentiye oranla, Kılıçdaroğlu lehine bir sürpriz gerçekleşebilir.

Temennilerle karışık gözlem ve tespitler bunlar…

Umarım doğru çıkarlar…