Suriye’deki kanlı iç savaşın sona ermesi için tarafları biraraya getirecek olan Cenevre-II toplantısı öncesinde pazarlıklar kızışıyor. 22 Ocak’ta planlanan toplantıya katılacak taraflar arasında Suriyeli Kürtler de var. Ancak ne şekilde temsil edilecekleri konusunda henüz anlaşma sağlanamadı. Suriyeli Kürtlerin en etkin partisi PYD’nin eş başkanı Salih MüslimKürtlerin temsili konusunda müzakerelerde bulunmak için Cenevre’de bulunuyor. Dün telefon ile ulaştığımız Müslim görüşmeler hakkında bilgi verirken Ankara’ya da yeniden zeytin dalı uzattı.

Dün Cenevre’de Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanof ve Birleşmiş Milletler’in Suriye Özel Temsilcisi Lakdar Brahimi ile biraraya gelen Müslim şu ifadelerde bulundu: “Rusya ve BM bizi Suriyeli Kürtlerin meşru temsilcisi olarak muhatap alırken Türkiye bizi dışlamaya devam ediyor. Muhatap kabul edilmemiz için birçok ülkeye baskı uyguluyor. Bu tutumunu anlayamıyoruz. Türkler beni ararsa çok çok sevinirim. Biz Türkiye ile dostluk istiyoruz.” Müzakerelere yakın güvenilir kaynaklar Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz hafta Rusya’ya yaptığı ziyaret sırasında PYD’nin gündeme geldiğini teyit ettiler.

Müslim Ruslar ve BM ile yaptığı görüşmeler hakkında detaylı bilgi vermekten kaçındı. Ancak İsviçre’nin üstlendiği bir proje kapsamında Kürt Yüksek Konseyi (KYK) bünyesinde yer alan Kürtlerin ve Rojava’da oluşturulacak geçici yönetimde yer alacak Asuriler ve diğer gruplardan sekiz kişinin Cenevre-II öncesi diyalog konusunda eğitim aldıklarını belirtti. “Aynı eğitim sanırım bu ay başında İstanbul’dakilerden (muhalif gruplar) 26 kişilik gruba verildi” dedi.

“Cenevre-II’nin Kürtler açısından bir Lozan’ın tekrarı olmasına müsaade edemeyiz” şeklinde sözlerini sürdüren Müslim, “Bu, Kürtlerin Suriye’deki sorunlarını çözmek için tarihî bir fırsat. Suriye’den ayrılmaya niyetimiz yok, ama çözüm Cenevre’de olmayacaksa nerede olacak” diye sordu.

PYD’nin Kuzey Suriye’deki artan hâkimiyetinden rahatsızlığını gizlemeyen Ankara, Suriyeli Kürtlerin Cenevre-II’de İstanbul merkezli Suriye Muhalifler ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) bünyesinde temsil edilmesini istiyor. Uzun süredir PYD’ye SMDK’ya katılması ve Esad rejimine karşı net tavır alması konusunda yoğun baskı uyguluyor. PYD baskılara boyun eğmeyince bu kez Ankara PYD lideriyle ile diyalogu kesti.

Geçen yıl Erbil’de Mesut Barzani himayesinde oluşturulan ve başlangıçta tüm Suriyeli Kürt grupları şemsiyesi altında toplayan Kürt Yüksek Konseyi’nin şimdilerde başını çeken PYD, Cenevre-II’ye SMDK’dan bağımsız katılmaktan yana. Bunun bir kaç sebebi var. Birincisi, Suriye’de çatışan muhalif güçlerin birçoğu SMDK’yı meşru temsilcileri olarak kabul etmiyorlar. İkincisi, bazı SMDK üyeleri Kürtlerin taleplerine mesafeli duruyorlar. Örneğin Suriye’nin resmî ismi olan Suriye Arap Cumhuriyeti’ndeki “Arap” ibaresinin kaldırılması yönünde aralarında anlaşamıyorlar.

Cenevre-II’ye gönülsüz de olsa destek veren Ankara’nın başta Müslüman Kardeşler olmak üzere Arap muhalifler üzerindeki nüfuzunu kullanarak SMDK’yı toplantıya katılmaları için ikna etmesi isteniyor. Peki, Ankara’nın bu desteği karşısında PYD’nin başını çektiği Kürt Yüksek Konseyi’nin masaya tek başına katılma ısrarından vazgeçirilmesi için Rusya, Iran ve Kürtlerle zımni savaşmama anlaşması süren ancak onlara yıllarca zulmeden Esad devreye girer mi? Ve girerse başarılı olur mu? Öte yandan dayatmacılıkla suçladığı PYD’ye karşı sertleşen Barzani yönetiminin tavırları etkili olur mu? Suriye’deki fiili durum gözönünde tutulduğunda en güçlü, en örgütlü ve en homojen yapılardan biri olan PYD’nin kolay kolay taviz vermeyeceğini rahatlıkla tahmin edebiliriz.

[email protected]