Aynen ABD'deki gibi olması gerekmiyor; bize özgü bir model yaratabiliriz, yeter ki kafa yoralım" demiş.

Tamam tartışalım. Gerçekleşmesi bugünkü Meclis aritmetiği açısından imkansız görünse de, zararı olmaz, tartışalım...

Ama tartışmaya, Başkanlık sisteminin en temel gerekçesi olarak öne sürülen şu ön kabul ile başlayalım: Koalisyon bir ülkenin başına gelebilecek en büyük felakettir!

Evet, koalisyon hükümetlerinin ülkemizde epey kötü bir şöhreti olduğu doğru. Ama başarılı örnekleri olduğu da doğru.

En geniş anayasa değişikliğini koalisyon yaptı

Çok geriye gitmeden, 2001'de kurulan DSP-MHP- ANAP koalisyonunu hatırlayalım. Üç benzemezden oluşan bu koalisyon, 1983 Anayasası'ndaki 33 maddeyi Meclis'in yüzde 86'sının onayıyla değiştirerek tarihimizdeki en büyük anayasa değişikliğini gerçekleştirebilmiş bir hükümettir. Eğer o tarihte koalisyon değil de tek partili bir hükümet olsaydı o anayasa değişikliklerinin gerçekleşmesi de, AB'nin talep ettiği diğer reformların yapılması da mümkün değildi. İnanmıyorsanız, şu anki halimize bakın: Bugün sözde bütün partiler yeni bir anayasanın gerekliliğinden söz ettiği halde, neredeyse tek bir maddede bile anlaşamıyorlar. CHP yeni anayasa yapma başarısının AK Parti'nin hanesine yazılması korkusuyla engelleyici bir rol oynuyor; MHP ise Kürt meselesinde milliyetçi söylemi yükseltebildiği kadar yükseltip kendi tabanını konsolide etmek varken AK Parti'ye destek olmayı elbette düşünmüyor. Sonuç: Yeni anayasa çalışmalarında bir adım ileri iki adım geri gidip duruyoruz.

Derviş'in programı koalisyon sayesinde uygulanabildi

Yine 2001'deki hükümet, sırf koalisyon olduğu için, tarihimizin en büyük ekonomik krizlerinden birini, Derviş Programı adıyla bilinen "Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı" sayesinde atlatabilmiştir.

Eğer o tarihlerde iktidarı paylaşan üç partili bir koalisyon hükümeti olmasaydı, iktidardaki parti dışında hiçbir parti elini taşın altına koymaz, seçmenlerine o acı ilacın içirilmesine razı olmaz, şiddetli muhalefete geçer ve o koşullarda ekonomideki o yapısal değişikliğin gerçekleştirilmesi de mümkün olamazdı. Unutmayın ki, şu anda yaşanan dünya ekonomik krizi Türkiye'ye "teğet" geçtiyse, bu durum o gün o yapısal değişiklikler gerçekleştirildiği için mümkün oldu.

Denecektir ki, "2001 ekonomik krizini koalisyon hükümeti alt etti diyorsunuz ama krizi de zaten o koalisyon çıkarmıştı." Eğer bu çapta bir krizin Sezer'in Ecevit'e anayasa kitapçığı fırlattığı için çıktığına inanıyorsanız; 2001 krizinin arka planında 90'lı yılların başından beri biriken yapısal sorunlar olduğunu göremiyorsanız, diyeceğim bir şey yok.

Sorun sistemde değil siyasi kültürde

Yine denecektir ki, verilen bu olumlu örneğe karşı birçok olumsuz koalisyon örneği de verilebilir.
Evet bu doğrudur ve şu gerçeği ortaya koyar: Demek ki, koalisyon hükümetleri kural olarak başarısız değildir. İçlerinde başarılı olanlar da olmuştur, başarısız olanlar da... Hem tek parti hükümetlerinin hem de koalisyon hükümetlerinin avantajları ve dezavantajları vardır. Üstelik sadece bizim ülkemizde değil, dünyada da...

Türkiye'de hakim olan siyasi kültürün uzlaşmaya değil çatışmaya dayanması yüzünden, bizde koalisyon hükümetlerinin kötü sonuçlar verdiğini söyleyenlerin atladığı bir noktayı vurgulayarak (şimdilik) bitireyim: Madem ki siyasi kültürümüz uzlaşmacı değil çatışmacı bir kültür, bu olumsuz özelliğin Başkanlık sistemine nasıl yansıyacağını neden hiç hesaba katmıyorsunuz? Başkanlığı bir partinin, Temsilciler Meclisi çoğunluğunu ise başka partinin kazandığı durumlarda, Meclis'in başkanı iş yapamaz hale getirebileceğini, ihtiyaç duyulan yasaları ve bütçeyi çıkarmayarak icrayı tamamen kitleyebileceğini neden düşünmüyorsunuz?

Uzlaşma kültüründen yoksun bir siyasi yapı, koalisyonları işlemez hale getirebileceği gibi, Başkanlık sistemini de kitleyebilir. Öyleyse, parlamenter sistemi günah keçisi yapmak yerine problemin odak noktasına çatışmacı siyasi kültürümüzü yerleştirmek ve o kültürü değiştirmek için neler yapılabilir konusuna kafa yormak daha doğru değil mi?

Kaynak:http://gundem.bugun.com.tr/koalisyon-felaket-midir-yazisi-21164
0