Ekonomide büyüme olmadan hisse senedi fiyatlarının artması pek mantıklı bulunmuyor biliyorsunuz. Oysa bu yılın ilk üç ayında yüzde 2,9 oranında daralan Amerikan ekonomisine rağmen geçen hafta Dow Jones endüstri endeksi tarihinde ilk defa 17 bin düzeyini geçti. Ve haftayı 17.068 endeks düzeyinden kapattı.

Bildiğiniz gibi Dow Jones endüstri endeksi 1896 yılının mayıs ayında hisse senedi fiyatlarını ölçmeye başladı. 1921’de 63 olan endeks 1929’da 381’e kadar yükseldi. Ardından 1932’de 41’e kadar geriledi. Ve 1961’de 734, 1973’te 1051, 1980’de 759, 1990’da 2999, 2000’de 9796 olan endeks 2002’de 7286’ya geriledi. Yine 2007’de 14164’e yükselen endeks 2009’da bu defa 6547’ye kadar geriledi. Ve 2008 krizinin ardından Kasım 2013’te 16000 olan endeks geçen perşembe günü 17 bin düzeyini geçti.

Peki, Dow Jones endüstri endeksi neden önemli?

Önemli çünkü Caterpillar’dan Coca-Cola’ya Microsoft’tan McDonald’s’a kadar global 30 firmayı kapsamına alıyor bu endeks. Ve Kasım 2013’ten bugüne Caterpillar hisse fiyatları yüzde 35.3, Walt Disney yüzde 24.2, Intel yüzde 23.4 oranında arttı.

Gelelim Dow endeksinin geçen hafta 17 bini geçmesinin nedenine...

Geçen hafta Amerikan işsizlik verileri yayınlandı ve işsizlik oranı yüzde 6.1 düzeyine geriledi. İşte bu yeni bilgi hisse senedine talebi çoğalttı. Bu arada hemen belirtelim hisse senedine talebin artışında asıl neden paranın ucuz olması tabii. Çünkü Amerikan Merkez Bankası Başkanı Janet Yellen çarşamba günü IMF Başkanı Lagarde ile yaptığı toplantıda faizlerin finansal piyasalarda oynaklık olmadığı takdirde artmayacağı yönünde sinyal verdi. Ve böylece 2015’in ortasına kadar faiz artışı beklenmiyor Yellen’den.

İşte bu faizlerin hemen artmayacağı beklentisi hisse senedi fiyatlarını şişiriyor. Çünkü ekonomide somut bir büyüme yok. Ve ucuz para şirket kârlarını çoğaltmıyor. Hatta bu yılın ilk üç ayında şirketlerin yatırımları geriledi ABD’de. Kısaca ucuz para yatırıma yönelmiyor şirketlere ilave ucuz kaynak oluyor sadece. Tabii bu ucuz ilave kaynağın yatırıma dönüşmemesi hisse fiyatlarındaki artışın bir balon olabileceği ihtimalini akıllara getiriyor.

Niye anlattık bütün bunları?

Şundan anlattık; Basel’de kurulu Bank for International Settlements ya da Merkez Bankalarının Merkez Bankası alarm verdi. Ve “sıfır faiz oranlarının finansal piyasalarda euphoria yani aşırı mutluluğu desteklediğini” duyurdu. Banka haklı olabilir. Çünkü hisse fiyatları hızla artarken ekonomik büyüme yok henüz. O hâlde Amerikan ekonomisinin gidişi pek iyi değil. Dikkatli olmak şart. Piyasalarda çöküş olabilir.

[email protected]