Siz bakmayın Türkiye’nin bir asırdır Cumhuriyetmiş gibi davrandığına.

Monarşizmi hiçbir zaman terk etmedi o.

Laisizmi de oldum bittim problemli değil miydi zaten?

Nasıl olmasın ki?

Laiklik, Batı’nın reformasyon çağında Katolikliğin içinden onu çatlatarak çıkan Protestanlığın maddi hayata dair bir yansıması idiyse; bunun aynısını tepeden inşa etmeye kalkan Türkiye’nin kendi geleneksel Sünnî İslâm anlayışının kurulu düzene bir itirazı yok iken, din ve sekülerlik nasıl devam etsinlerdi kardeş kardeş yollarına?

Kaldı ki, “maddi hayatı idea değil, ideayı maddi hayat belirler” düsturunca; onlar Protestan oldukları için aşama kaydetmemişler, aşama kaydettikleri için Protestan olmuşlardı esasında.

O yüzden demokrasi de, nerede yığılıp kalacağı her vakit müphem, avare bir kavramdır bizim buralarda.

Oysa gelişmiş ülkelerdeki günümüz demokrasilerinin, tıpkı yeryüzünü kaplayan mümbit bir kar tabakası için önce toprağı soğutmak ve karın tutmasını sağlamak üzere, feda edilmiş nice nesillerin eriyen kar taneleri gibi bedelleri üzerinde yükselerek kurulduğunu hiç unutmamak gerekir.

Küresel kapitalizmin ve onun bir türevi olan demokrasinin son yedi yüzyıllık öyküsü, çevredekiler, merkezdekiler ve bu iki konum arasında gidip gelmeler tarzında şekillenirken, dünya toplumları bu süreçleri belirli hegemonyaların oyun kuruculuğunda yaşadılar.

Hepsi de Avrupa menşeli olan bu hegemonyalar, kendi devirlerinin işlevini tamamlayıp krizi bir sonrakilere devrederken; bedelini her seferinde daha ziyade en çevredekilerin ödeyeceği küresel yırtıcılıklar üretip ancak öyle çekip giderlerdi.

Nitekim Osmanlı’yla teke tek kalan Venedik’le Cenova’nın Doğu Akdeniz’den çekilmek zorunda kalması, kuzeyin Protestan dünyasının yüzüne gülüp güney Avrupa Katolizm’ine bedel ödetecek bir gelişmeydi.

Habsburg tacı’nın ilkin Kutsal Roma Cermen, İspanya, ardından Avusturya ve nerdeyse yüzlerce yıl her yerde elden ele gezinmesi; ama asıl Hollanda’nın ve giderek Büyük Britanya’nın sırasıyla küresel hegemonyalar kurmaları; lâkin antik Roma’dan beri denenip duran ve bir türlü kurulamayan Avrupa Birliği’nin en son Napolyon, ardından Prusya ve son olarak Hitlerfaşizmiyle de kotarılamaması, yedi yüzyıllık “olmaz”larından damıtarak süzeceği derslerle yaratacağı bir demokrasiye kavuşmasına yol açacaktır, gidişatı sonunda bu yaşlı kıtanın.

Şimdi de 20. yy’ın son küresel hegemoniği Amerikan düzeninin çöküşü ve herkesin satranç tahtasındaki duruşuna göre bunun sonuçları, yaşanmıyor mu yeryüzünde?

İşte bu sonuncu küresel yıkımın ve yeniden yapılanmanın ayırt edici belirleyeni de demokrasi olacaktır, her şey oturduğunda yerli yerine.

Dünya, demokrasiyle yönetilenler ve yönetilmeyenler olarak iki kategoriye ayrılacaklardır.

Her hegemonya bitişinde yaya kalanlar, nasıl yitirdilerse birkaç yüzyıllarını; bunda da değişmeyecektir o alınyazıları.

Demokrasi namına nal toplayanlar, itilecekler kakılacaklar, uluslar arası iş bölümünde sömürünün en beterine muhatap olacaklardır.

Siz istediğiniz kadar gerekçeler uydura durun, sıkboğaz rejiminizin meşruiyeti için.

Siz istediğiniz kadar sözüm ona özgürlüklerden yola çıkıp, sonunda her muktedirin yaptığı gibi “ancak dayaktan anlar bu köftehorlar” noktasına gelerek, basın bize sopayı.

Siz istediğiniz kadar gururlanın, Lahor’un Pencap’ın izbe sokaklarından güç almalarla...

Kahire’nin, Halep’in, Şam’ın kırık dökük acılarından sinekten yağ çıkarmalarla...

Kelin merhemi olsa kendi kafasına sürecek olduğu İslâm âleminin kadersizliklerinden keçiboynuzunun balı kadarlık avantaları koparmalarla...

Bunların hepsi boşuna maceralardır eninde sonunda.

Ceremesi de birkaç neslin ziyan edilmesidir ki, mezarlıklar onlarla doludur hep, şu ülkeyi bildim bileli.

[email protected]

twitter@cinarnamik