Ülkeler açısından da toprak dediğimiz şey o toplumdaki ‘Beşeri Sermaye’dir.

Yani İNSAN...

Küçükken köyümüzde-kasabamızda hikayeler anlatılırdı: Almanya Hitler sonrası yıkık ve çökmüş bir ülkeydi... Ama nasıl da zenginleşti!

Biz neden zenginleşemedik?

Aslında cevap o kadar basitti ki... İnsan kaynağı kalkınma için en önemli sermayedir.

***

1980 yılı... Türkiye’nin nüfusu 44.737 bin kişi.

En büyük il 4 milyon 742 bin kişi ile İstanbul. O sıralarda Samsun’un nüfusu 1 milyon 008 bin kişi ile Türkiye’nin en büyük 7. ili. Türkiye nüfusunun yüzde 2,25’i Samsun’da yaşıyor.

Samsun örneğini özel olarak veriyorum. Çünkü Türkiye’nin geleceğini gösteren bir il...

Yıl 2022... Türkiye’nin nüfusu 85.280 bin kişi.

En büyük il yine 15 milyon 908 bin kişi ile İstanbul.. Ama artık Samsun 1 milyon 368 bin kişi ile Türkiye’nin 16. büyük ili.

Son 42 yılda Türkiye’nin nüfusu yüzde 90,6 artarken Samsun’un nüfusu yüzde 35,7 artmış. Oysa aynı dönemde İstanbul’un nüfusu yüzde 235,5 artıyor.

Samsun neden büyüyemedi?

Sorunun iki bölümü var. Doğum oranı ve göç...

Samsun doğum oranı açısından çok geride kalan bir il.

Bir ailenin (kadının doğum oranı diyelim) nüfusu koruması için 2,1 çocuk olması gerekirken Samsun’da doğum oranı 1,38’dir. (Türkiye ortalaması 1,62)

Evet, asıl meseleye gelelim: Samsun doğu illerinden göç alan ve eğitimli nüfusunu da batı illerine göç veren bir ilimiz. Nitekim benim de 3. kuşak olarak doğup büyüdüğüm şehir ama büyüklerimizin Trabzon’dan göç olarak geldiği bir şehir.

“Samsun neden büyümedi?” diye soracak olursanız en büyük nedeni burada yatar. Beşeri sermaye kaybı Samsun’u adeta yerinde saydırdı.

Emsal iller hem ekonomik olarak hem de nüfus olarak büyürken Samsun adeta daha az büyüyerek emsal illerin oldukça gerisine düştü.

***

Samsun örneği bize ne işareti veriyor?

Sanırım şu anki Türkiye’nin durumunu en güzel Samsun örneği ifade ediyor. Vasıfsız göç alıp vasıflı göç vermenin bir memleketi ne hale getirdiğini Samsun üzerinden okuyabiliriz.

İyi ama Samsun’da yaşayanlar için durum nasıl görülüyor?

Mesela sadece Samsun’da yaşayıp emsal illeri görmeyenler açısından Samsun muazzam bir gelişme gösterdi. Atakum 80’lerde küçük bir ilçe gibi dururken şimdi Atakum bir başka Samsun oldu.

Yeni binalar yapıldı, beton üstüne beton döküldü.

Kısaca Samsun’da yaşayanlar için adeta bir devir kapanıp bir devir açıldı...

***

Bizler Türkiye olarak Orta-Sınıfı baskıladığımızda aslında ‘giderlerse gitsinler’ diyerek eğitimli kesimi ezip biçiyoruz.

Erdoğan’ın “Türkiye Yüzyılı” konuşmasını yeniden dinleyin. Nasıl kurulacak Türkiye Yüzyılı?

-Tek bir somut öneri vardı: “Göç alarak” Türkiye Yüzyılı’nı kuracağız.

Şimdi size sormak isterim: Özellikle göç aldığımız nüfusa bakın... Ve kendinize bir sorun: “Türkiye Yüzyılı” derken neyin yüzyılını kuruyoruz?

Biliyorsunuz ki AK Parti’nin açılımı “Adalet ve Kalkınma Partisi’dir.

Sorarım size... Adalet var mı? Ya da kalkınma?

O zaman buradan hareketle soralım kendimize: Türkiye Yüzyılı söylemi ile kimlere zemin ve yer hazırlıyoruz?

Samsun’u iyi inceleyin.... Türkiye Yüzyılı’nı orada göreceksiniz...

Toprak kuruduğunda üretimsiz toplumun ne hale geldiğini oradan görebilirsiniz.