Dilimin ucuna gelip de yapamadığım benzetmeyi Markar Eseyan’da buldum. Yitik fenomenler. Benzetmeyi Yılmaz Özdil, Ertuğrul Özkök, Emin Çölaşan ve benzerleri için kullanıyor benim için bu listeye Uğur Dündar eklenmesi gereken olmazsa olmaz isimdir.

Bu yitik fenomenlerin entelektüel (!)birikimlerinden faydalananlarına kısaca Özdilcik olarak tanımlıyorum. Yitik fenomenlerin hayranlarına yitik fenomenlerin peşindekiler demek yerine Özdilcik olarak tanımlamaya devam etmeyi yeğliyorum.

2010 yılında yazdığım yazıda Facebook hakkında yazarken Özdilcikleri yorumlayan ancak tanımı içermeyen bir yazı yazmıştım, Özdilcik benzetmesi de daha sonraki yazılardan birinde gerçekleşti.

O yazıda Özdilciklerin paylaştıklarından bıktığım için Facebook’a 10-15 günde bir girdiğimden bahsetmitşim ancak daha sonraki gelişmeler öyle olmadı ve şimdilerde neredeyse facebook’a girmediğim gün yok gibi.

Facebook’da gördüğüm ise ummadığım kişilerin bile Özdilcikleşmesi. Yüz yüze konuştuğunuzda tartıştığınızda mutedil bir dil kulanlar fikirlerimiz uyuşmasa bile dinleyenler facebook paylaşımlarında bambaşka biri olarak karşımıza çıkabiliyorlar.

Nefretin ve öfkenin dili facebook paylaşımlarında ana unsur olarak çıkabiliyor. Daha dün bu kişiyle yüz yüze konuştum anlaşamasak bile nefretin olmadığı bir konuşma yaptım dediğiniz kişi bir müddet aynı konularda nefret ve öfke dolu bir metni paylaşabiliyor.

 Post modernizm ile kaybettiğimiz bir mahalleye ait olma duygusu birçok kişi tarafından facebook sayesinde doldurulmaya çalışılıyor. Ancak bu mahallelerde sakinliğin yerine facebook kabadayıları üzerinden şiddetin dili geçerli şimdilik.

Bir mahalle kabadayısının saygınlığına bile sahip olmayan facebook kabadayıları sadece nefret ve öfke paylaşımları üreterek, ürettiklerini paylaşmayanları şerefsiz ve onursuz olmakla suçlayarak gerçekleştiriyorlar mahalle baskılarını.

Şerefsiz ve onursuz olmamak için paylaşanlar günlük hayattaki tarzlarından tamamen farklı bir görüntü çizmiş oluyorlar.

Bu gelinen nokta itibarı ile facebook Özdilciklerini iki grupta toplayabiliriz.

 Birinci grup kendisini facebook kabadayılarının en önemlilerinden birisi olarak gösterip/inanıp bundan kendilerine menfaat ve kariyer elde etmeye çalışanlar. Facebook kabadayılarının en çok paylaştığı fikri(!) metinler yitik fenomenlerin metinleri. Bu metinlerde sosyoloji, siyaset sosyolojisi ve siyaset bilimi açısından bir bilgi kırıntısına ulaşmak mümkün değildir. Sadece ideolojik sloganlar bulabilirsiniz.

İkinci grup ise ideolojik olarak devletin makbul vatandaşı olarak yetiştirildikleri için bu facebook kabadayılığına farkında olmadan kapılan iyi insanlar.

Birinci gruptakiler tabii ki beni ilgilendirmiyor, ancak ikinci gruptakilerden o kadar çok arkadaşım var ki, yaptıkları paylaşımları gördüğüm zaman üzülmemek elde değil.

Facebook kabadayılığına boyun eğip yaptıkları paylaşımlarla birçok arkadaşlarına hakaret etiklerinin farkında bile değiller. Aynı fikirde olmamak devletin makbul vatandaşlık ilkelerinden arınmış olmak hakarete mazur kalmak için yeterli oluyor.

Facebook bu arkadaşlarımızın empati duygusu köreltiyor demek ki.

Bu ikinci gruptaki arkadaşlara Özdilcik demeye dilim varmıyor açıkçası.

Facebok Özdilcik’leşmesinde en çok dikkatime çeken konulardan biride ABD vatandaşları hastalığına kapılmış olmak. Amerikalılar için yüksek skor ve sayı çok önemlidir, futbola da düşük skorları yüzünden itibar etmezler. Facebook kabadayılarından biri herhangi bir şey için bir kampanya açıyor ve ortaya ulaşılması gereken bir skor koyuyor ve bütün Türkiye/dünya görsün deniyor.

Diyelim ki hedef iki milyon kişi ve buna ulaşılıyor, sonrasında bu görüşün dışında bir kampanya düzenlense ve katılım dört milyona çıkmış olsa farklı bir şekilde düşünceler mağlup mu olmuş olacak, ya da ortaya konan hedefe ulaşılamayınca kaybedilmiş mi olacak.

Ne kadar çocukça uğraşlar bunlar diyeceğim çocuklarımıza haksızlık etmiş olacağım, boş uğraşlar demek daha iyi olacak.

Yitik fenomenlere bir şey olmaz, yitik fenomenlerin peşine farkında olmadan ister  istemez düşünlerin ahvali beni ilgilendiriyor.

Yitik fenomenler Türkiye’den sıkıldılarsa en azından İzmir’e giderler.

Peşindekilerin hepsinin en azından İzmir’e gidebilme imkânı olur mu?

Arada durup facebook’ta paylaşım yapmadan önce düşünmek lazım.