Son haftalarda dış piyasalarda petrolün fiyatı düşerken; içerde dolar yükseliyor. Petrol fiyatı düştükçe, Rusya başta olmak üzere gelirlerinin büyük kısmının petrolden elde eden ülkelerin durumu sıkıntılı hale geliyor. Petrol fiyatı neden düşüyor? Petrole alternatif bir kaynak mı yoksa yeni rezervler mi keşfedildi? Biliyoruz ki, ikisi de değil.

GÜCÜN KADAR VARSIN 

O halde petrol fiyatlarının düşmesi ekonominin kendi işleyişinden çok uluslararası ilişkilerdeki güç oyunun sonucu olduğunu ifade edebiliriz. Bunun anlamı petrol fiyatının düşürülmesi ya da yükseltilmesi uluslararası ilişkilerde bir siyasi enstrüman olarak kullanıldığıdır.

Bunu kim yapıyor, ekonomik olarak güçlü olan, sisteme etki edebilen ülkeler. Türkiye’nin bu ülkeler arasında olmadığını ve bu gidişle de uzun süre de olmayacağını görüyoruz. Türkiye şimdilik uluslararası ilişkilerde artan bir “değerli yalnızlığa” ve bunu örtmek içinde bol bol hamasete sarılıyor.

Uluslararası ilişkilerde güçlü ülke olmanın yolu siyaseten güçlü olmaktan geçiyor. Bu ise güçlü bir demokrasi ve o demokrasi üzerinden yükselen güçlü bir ekonomi ile mümkün.

KISMEN ÖZGÜR ÜLKE

Türkiye birkaç yıl öncesine kadar bu imkana sahipti. Ancak AKP, “erken iktidar hastalığına” kapıldı. Ve o hastalığının kurbanı oldu. AKP, sadece kendini değil toplumu da bu hastalığa kurban ediyor.

AKP sadece siyaset değil hukuku da, özgürlükleri de ortadan kaldırıyor. Freedom House’un son raporunda Türkiye “kısmen özgür” ülkeler kategorisinde yer aldı. Aynı şekilde hukuk ortadan kalktıkça ekonomi kendi dinamikleriyle değil devlet gücüyle çevrilmeye çalışılıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, MB Başkanı’na yönelik faiz indirimi fırçası böylesine bir dışarıdan müdahaledir.Aşağıda uluslar arası normlara göre hazırlanmış olan hukukun üstünlüğü indeksi ile o ülkeye gelen doğrudan yabancı yatırımın GSYIH oranını göstermektedir.

HUKUK YOKSA YATIRIM YOK 

Tabloda ilk sırda yer alan Singapur özel bir örnektir. Hukukun üstünlüğü indeksi 0,68 olan Şili’nin doğrudan yabancı yatırımın GSYIH oranı yüzde 7,31 iken 0,50 indeksi ile Türkiye’de bu oran yüzde 1,57’dir. Bu oranının 2006/07 yıllarında yüzde 3’ün üzerinde olduğunu da hatırlatalım. Hukuka bağlılık düştükçe doğrudan yatırım da düştüğü gerçeği var.

Nitekim doların döviz alış kuru 2 Aralık 2013’te 2.0282 TL iken 29 Ocak 2014’te 2.2234 TL ve 29 Ocak 2015’te 2.3621 TL’dir.

Bu göstergeler, Türkiye’nin güçlü ülke olmasının yolunun hukuk, demokrasi ve özgürlüklerden geçtiğini göstermektedir.