Akif BEKİ
Madem rağbet var, edebiyat Nobel’ini alan Amerikalı şair Louise Glück dizeleriyle başlayalım. Witchgrass’tan:
“İkimiz de biliyoruz/eğer bir tanrıya tapıyorsan/ sadece bir düşmana ihtiyacın olur...”
Okuduğum şiirleri didaktik geldi bana, fazla düz ve yalınkat. Hatta kuru ve yavan.
Fakat Yasemin Çongar, Glück külliyatına hakim. Lise yıllarından beri tanırmış. Şairin doğrudanlığında sığlık değil, çok anlam katmanları saklandığını yazdı.
Okuduğum onun mu, Can Yücel’e ya da Borges’e mal edilen sahte şiirler gibi bir yaygın yanlışlık eseri olarak mı öyle biliniyor?
Daha bundan bile emin olamazken külliyatını hatmetmiş bir kalemle tartışacak değilim. Kaldırdığınızda, Glück dizelerinin dolaysız yüzeyinin altından gizli ve derin dehlizler çıktığını varsayıyorum.
Alıntıladığım dizelerde, bize ilk başta fark edemediğimiz ne söylemek istiyor olabilir öyleyse şair?
Herkes altını kendince doldurabilir, şiirin en güzel tarafı da bu. Hayalinizce zihninizde tamamlarsınız boşlukları.
Serbest çağrışımla ta Bizans’a götürdü bu dizeler mesela beni. İmparator 3. Leon’un, halkın ilgi ve sevgisini kutsal ikonalarla paylaşamadığı günlere.
Kendisi Tanrı’nın gözdesi ve yeryüzündeki biricik gölgesiyken nasıl olur da halkı, sıkıştığında kiliselere koşup ikonalardan yardım isterdi?
İsa, Meryem ve azizlerin resimlerine sığınmayı, onlardan medet ummayı putlaştırmak ve tapınmak saydı, putperestlik diye de yasakladı.
Tarihe, İkonoklazma hareketini başlatan ‘putkırıcı imparator’ olarak geçti.
10 Emir’den ikincisi olan Tanrı’ya şirk koşma yasağını çiğnedikleri için mi ikonofillere kızgın, ikonalara karşıydı?
Yok, yahut da güç kıskançlığından mı, iktidarına ölü ermişlerin ruhlarını ve kilise babalarını ortak etmek istemedi?
İmparatorun, ilk gerekçeyi bu ikincisini örtmek için kullandığı söylenir.
İktidar gibi aşk da kıskançtır, ortak kabul etmez. Sevilen, tam bir perestişle, taparcasına sevilmeyi arzular.
Muktedir halkının, maşuk sevgilinin gözünde aşağısına razı olmaz, yanlarına ve tahtlarına bir ikinciyi koydurmazlar.
Etten kemikten fani muktedirlerle maşuk kullar bile tam bağlılık bekliyor. Mabut, kendisinden başkasına sığınılmasına ve yardımının dilenmesine müsaade eder mi peki?
Rastlamışsınızdır, Menzil tarikatının şeyhinden ‘gavs hazretleri’ diye söz ediliyor.
Sözlüklerde karşılığı kabataslak şöyle: Evliyaların en üst rütbelisi kutup. Kendisine sığınılıp yardımı istendiği zaman ise gavs adını alır...
Kutbun gavs olarak anıldığı haller, ilahiyatçı Süleyman Uludağ’dan bir cümleyle de örneklendiriliyor:
“Sûfîler darda ve sıkışık durumda kaldıkları zaman ‘yetiş yâ gavs, medet yâ gavs, imdat yâ pir!’ diye feryat eder ve kutbun mânevî himâyesine ilticâ ederler...”
Halbuki İslam; Glück’ün bahsettiği tek tanrıcılığa dayanır, “Allah’ın birliği”ne imanı şart koşar.
Tevhit inancı; Allah’tan başka ilah tanımaz, başka yardımcılara başvurulmasına da izin vermez.
5 vakit namazda Fatiha suresi okunuyor. Her gün “Yalnız sana ibadet eder ve yalnız senden yardım dileriz” ayetini tekrarlayan bir Müslüman, nasıl olur da ‘gavs’lardan yardım umabilir?
Ya da gavs hazretlerinin, eğer dilerse ahırındaki saman balyalarını aslında meleklere de taşıtabileceğine ama sırf sevabını onlar kazansın diye sufilere taşıttığına nasıl inanabilir?
O dizelerin bana ilham ettiği muamma işte bu. Çıkın bakalım içinden çıkabilirseniz!
Yazarlar
-
İbrahim KirasHükümet yalanladı konu kapandı 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİHakan Fidan'ın diploması 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENSüreç Olmasaydı 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUSiyaset CHP’siz, CHP siyasetsiz olmaz 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNÜretici Güçlerin Gelişiminin Motorlarından Biri Olarak Toplumsal-Sınıfsal Mücadeleler 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluGeri dönülmez çözümde son düzlük... 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURMehmet Ali Sebük’ü neden kimse hatırlamıyor? 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçKürt sorunu, komisyon ve Marx… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanAK Parti kendini nasıl bu hallere düşürdü… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÇeteler çağı ve muhteşem çöküş… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolTefessüh… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUAnayasa engeli olduğu halde yeniden seçilmek isteyen başkan ne yapar? 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇİsa’nın takipçilerine sığınan Muhammed’in takipçileri 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cemile BayraktarŞeffaf, açık ve çoğulcu 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gökçer TahincioğluKalorifer kazanından rektör danışmanlığına ve öğretim görevliliğine uzanan yol: Sahte diplomaya ne g 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: “İmralı’da Bir Mahkûm” 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞAdemimerkeziyet: Dikey güçler ayrılığı ya da paylaşımı 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraÇağdaş Türkiye 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTUtanmazlığın ve Çürümüşlüğün Belgesi: Sahte Diploma Skandalı 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet Berkanİktidar ülkeyi yönetebiliyor mu ki? Tek kişi ne kadar yönetebilirse o kadar işte… 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazAYM kararı yargıyı bağlayacak mı? 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilBüyük Aldatmaca: Popülizmin (Halkçılığın) Yolsuzluk Ve Eşitsizlik Konusundaki Yalanları 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERİki öncü şirkete nasıl sızıldı: Denetimsizliğin çürüttüğü devlet 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜR‘Dijital devlet’ işgali: Girilmedik kurum yok! 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞMeslek liseleri tartışmaları (1) 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEKaş yaparken göz çıkarmak 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUDemokratlar, ümmetçiler, ırkçılar 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit Akçay2025’in kalanı nasıl geçecek? 6.08.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNKalemşörler ve Çubuk Ustaları da Silah Bıraksın! 5.08.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
8.08.2025
5.08.2025
29.07.2025
26.07.2025
24.07.2025
23.07.2025
15.07.2025
10.07.2025
19.06.2025
5.06.2025