Cemil ERTEM
Bütün bu şartlar altında...
15.08.2017
1041
IMF, Temmuz 2017 raporunda, büyük gelişmekte olan ve gelişmiş ülke ekonomilerinde göreli-kısmi büyüme artışları olacağını ancak dünya büyüme ortalamasının yüzde 3.5’te kalacağını öngörmüştü.
Burada dikkat çeken hususun, başta ABD olmak üzere, gelişmiş ülke büyümeleri, ortalama yüzde 2 ile, gelişmekte olan ülkelerin çok altında bir performans sergilemeleri... Fed’in, bütün çabasına rağmen, ABD büyümesi, enflasyon, işsizlik verilerinde istenilen düzeye erişemiyor. Esasında, Fed’e rağmen aşılamayan bu kısırlık bize gösteriyor ki mesele yalnız “parasal” genişlemeyle çözülemeyecek kadar derin.
Nükleer gevezelik...
Krizin bu denli ve yapısal olması tabii ki Trump’ın aklına önce Soğuk Savaş çözümlerini, sonra da savaşı getiriyor. Bu çerçevede geçen hafta yaşadığımız “nükleer gevezelik” bir Soğuk Savaş mirası olsa da 1947 ile 1991 arasında yaşanılandan biraz farklı. Bu sefer K. Kore, hem ABD hem de Çin için figüranlık yapıyor ve meselenin, Çin ile ABD arasında Pasifik’ten başlayan yeni ticaret düzeni hâkimiyeti sorunu olduğunu görmemizi de engelliyor. Oysa bir önceki Soğuk Savaş, açıktan ABD-Sovyetler üzerinden dünyanın yeniden paylaşımının (nükleer) dengesiydi.
Obama ve Hillary Clinton, ABD’nin Pasifik hâkimiyeti sorununu Çin’le kısmi uzlaşma yaparak ve Trans-Pasifik hattını oluşturarak çözmeye çalışmışlardı. Ancak hem Trans-Pasifik’in hem de Trans-Atlantik hattının yürümeyeceğini Obama bile son dönemlerinde anlamıştı. Anladığı için de son dört yılını Türkiye’nin yeni dünya düzeninde hiçbir etkinliğinin olmamasına çalışarak geçirdi. Suriye iç savaşını ve Ortadoğu belirsizliğini, buradaki terör yapılarını ve nihayet PKK-PYD terörünü destekledi. DEAŞ da bu anlamda bir Obama dönemi örgütüdür. Çünkü hem Trans-Pasifik hem de Trans-Atlantik ticaret düzeni, ABD’nin, Çin ve Rusya’yı “yumuşatarak” yanına alması ve dünyanın geri kalanını -neredeyse- yok sayması üzerine bina edilmişti.
Bu tasarıda, Asya’da G. Kore’nin bile pek öyle inisiyatifi yoktu. “G. Amerika, Afrika, Kafkasyacoğrafyalarında ise, hiçbir ülke, başını kaldıramayacak ve eski neoliberal politikaları ezbere uygulayacaklar, yeni sanayi devriminin (Endüstri-4.0) yapıcısı değil, tüketicisi ve pazarı olarak konumlanacaklar, finansal yapıları da Londra, New-York ve Frankfurt’a bağlı olacaktı.”
Obama döneminde ABD’nin hesabı şuydu; “Dünya ticaretini merkez gelişmekte olan ülkeleri etkinsizleştirerek elimizde tutarsak, sürekli açık vermemiz sorun olmaz. Hatta dolara dayalı bir ticaret için iyi de olur. Çin’le yaptığımız ticaretten sürekli devasa açıklar vermemizin de önemi yok, çünkü günün sonunda, Çin, verdiği fazla ile dolar ve ABD kâğıdı almak zorunda...
Asya’nın batısı için de bu böyle... Körfez’de petro-dolar sistemi devam ediyor. Türkiye ise AB’ye ekonomik olarak entegre ve dolara dayalı borç ekonomisini sürdürecek. Avrupa’da Almanya merkezli yeni konsolidasyon Avrupa’nın doğusunu da esir alacaktı. Zaten Rusya’nın eski toprakları olan Doğu ve Kuzeydoğu Avrupa ülkelerindeki “liberal” devrimler de, Trans-Atlantik düzeninin kaleleri olarak ortaya çıkıyordu.”
Bütün bu senaryo, Mısır gibi ülkelerde yapılan darbeler, Latin Amerika’da ve Türkiye’deki “liberal” operasyon ve darbe teşebbüsleriyle hayata geçirilmeye çalışıldı. Çünkü büyüme potansiyelinin buralarda olduğu ve artık buralardan geri gelmeyeceği biliniyordu. O zaman yapılması gereken, buralardaki büyümeye denetimli izin verip, siyasi mekanizmaları ele geçirerek kaynağı yeniden merkeze aktarmaktı...
Ancak işler istendiği gibi gitmedi, Mısır gibi ülkelerde darbeyle, bazı eski Sovyet nüfuzu ülkelerinde ise “kadife devrimlerle” başarılı oldular ama Türkiye, başta olmak üzere, birçok gelişmekte olan ülke, kendi yolunu kendi çizmeyi tercih etti. Rusya ve Çin pek öyle “yumuşak” olmayacaklarını, kendi lehlerine dönmekte olan ekonomik avantajı paylaşmayacaklarını belli ettiler.
Ancak işler istendiği gibi gitmedi, Mısır gibi ülkelerde darbeyle, bazı eski Sovyet nüfuzu ülkelerinde ise “kadife devrimlerle” başarılı oldular ama Türkiye, başta olmak üzere, birçok gelişmekte olan ülke, kendi yolunu kendi çizmeyi tercih etti. Rusya ve Çin pek öyle “yumuşak” olmayacaklarını, kendi lehlerine dönmekte olan ekonomik avantajı paylaşmayacaklarını belli ettiler.
Trump dönemi...
Trump, ABD’de işbaşına geldiğinde bu gerçek ortaya çıkmıştı. Üstelik İngiltere, AB’nin Almanya merkezli çıkmazını görmüş, Brexit sürecini başlatmıştı. Böylece Trans-Pasifik de, Trans-Atlantik de hikâye oldu. Ama geriye terör ve darbe senaryoları ve bu tezgâhın neoliberal ezberleri kaldı.
Bu durumda, Trump haklı olarak, “Biz Asya ile ticarette açık veriyoruz, hâkimiyeti de iddia edildiği gibi pekiştirmiyoruz, o halde niye buna devam ediyoruz?” diyerek bütün bu anlaşmaları iptal etti. Bütün G-20 platformlarında ABD’nin gereksiz açık verdiğini söylemeye ve “korumacılık” yanlısı bir tutum almaya başladı.
Tabii bu tutumun siyasi tarafı da kısmi Pasifik nükleer gevezeliğiydi...
Haliyle, bu durumda, AB tarafı ise daha karışık bir hal aldı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Draghi, 27 Haziran’da Portekiz’de hâlâ kimsenin anlamadığı bir konuşma yaptı. Ve Almanya iyice dizginleri eline aldı. Euro, Doğu Avrupa’yı tarumar etmek üzere, aldı başını gitti...
Bütün bu şartlar altında... Türkiye, dizginleri elinde tutan bir ülke haline geldi. Kuzey enerji ve ticari yollarını Rusya ile, Orta ve Güney enerji ve ticari aksları ise, Çin ve bölge ülkeleriyle tek başına belirlemeye aday bir ülke Türkiye şu anda...
Bu tablo şüphesiz ekonomi-politikalarımızı belirleyecek...
Bu tablo şüphesiz ekonomi-politikalarımızı belirleyecek...
Yazarlar
-
Metin KarabaşoğluYönetilenlerin özgürlüğü yöneteni de özgürleştirir 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolTrump Planı? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilBeklenen Mesih: Kurtarıcı arayışının toplumsal anatomisi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞ“Ortaklaşmacı demokrasi” örnekleri: Fransa-Yeni Kaledonya özerk bölgesi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURTrump’ın Gazze Planı’nın alternatifi ne? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünEleştirelim ama plana da şans tanıyalım… 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİHamas’ı kim silahsızlandıracak? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEÖcalan’ın özgürlüğü 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanS-400’leri ne yapabiliriz? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZYeni Çözüm Süreci: Hakikatle yüzleşme 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUGazetecilik bir kez daha tartışılıyor 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
nevzat cingirtNeden Yazmıyorsun? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanJet motoru sıkıntısı: Tek geciken Kaan değil 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciAsgari ücret 30.000 TL 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayArjantin’in çıkmazı: Şok terapi, bağımlılık ve ABD’nin gölgesi 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan TuğalKirk ve ICE vakaları ile faşizme doğru mu? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasKendi uçağımızı kendimiz yaparken 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUKrallar ve ulus-devletler 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRMHP’li Yıldız’ın KON’u AK Partili Miroğlu’nun Roja Welat’ı… 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRTÜSİAD isyan etmişti: Ciner’e kayyumun gerekçesi o madde! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRZeytinlik yasasından Akbelen ve İliç'e; enerji ve maden hikâyesinde kaybolan gelecek 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANGazetecilik can çekişiyor! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞSİYASETÇİ ZENGİNLEŞİRKEN VATANDAŞ FAKİRLEŞİYOR, NEDEN? 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYATürkiye’nin Demokratikleşmesi ve Kürt Sorununun Çözümü: Ciddiyetin Tarihsel Zorunluluğu... 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSarkozy’nin tarihi mahkûmiyeti 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluTrump’a neler verdik, neler alacağız! 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİTrump-Erdoğan görüşmesine hile karıştı mı? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇZaferden hapishaneye 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUErdoğan’ın tercihleri 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYMutlakiyetçiler ve Cumhuriyetçiler 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CAN“Trump’ın verdiği meşruiyet” notları 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunYazmak, ciddi bir iştir 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKSüreç Suriye’yi, Suriye süreci bekliyor. Peki bu kısırdöngü nasıl aşılacak? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuBoeing - Gazze ilişkisi nedir? 26.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANAlev rengi hüznüyle sonbahar… 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNYetersiz bakiye! 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fikret BilaŞimdi de Mansur Yavaş hedefte 24.09.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
25.10.2018
24.10.2018
18.10.2018
17.10.2018
25.09.2018
21.09.2018
18.09.2018
11.09.2018