Bir tek kişinin kendi geleceği ile ilgili kararı koskoca ülkeyi nasıl etkiler dersiniz? Bir tek kişi sadece.

Bir anda topluma ve ekonomiye güven gelir, kriz ve kaos rüzgârları kesilir, hepimiz önümüzü görür ve plan-program yapabilir hale geliriz. Hepsi bir tek kişinin pozisyonuna bağlı. Öyle görünüyor ki, ağır bir tokat gibi gelen bu seçim sonuçlarına rağmen, ülkeyi bir kenara bırakıp kendi kişisel davasını sürdürmenin de hiç kimseye faydası yok.

Erdoğan bu seçimi "Türk tipi başkanlık sistemi", yani düpedüz Orta Doğu ve Orta Asya'da görüldüğü türden otokratik bir diktatörlüğe geçiş referandumuna çevirdi. Bu kadar açık mıydı? Evet. Birincisi yaptığı atamalar ve ihaleler ile ilgili örnekler üzerinden istediği sistemde yargı denetimine yer olmadığı tanımını yaparak otokrasi arayışını temellendirdi. İkincisi bu otokrasi talebi ile toplumun önüne çıkıp kendi kampanyasını, tarafsızlığını çiğneyerek neredeyse diğer partilerin toplamından daha fazla ön plana çıkacak şekilde yürüttü. Sonuç: Halk bu talebi geri çevirdi; Erdoğan referandumdan "hayır" cevabı aldı. Seçimi kaybeden partilerin akıbeti belli. Seçimde başkanlık talep eden cumhurbaşkanlarının reddedilmesi üzerine henüz bir teamül bulunmuyor. Erdoğan'ın başında olduğu tek parça iktidar bloku parçalandı. Üstelik AK Parti'yi iktidardan düşürerek denetlenebilir ve hesap sorulabilir bir parlamento-hükümet dengesi ortaya çıktı. Kurulacak hükümetle ilgili alternatifler bir kenara, artık 17/25 Aralık soruşturması dosyasını açabilecek, bakanları Yüce Divan'a sevk edebilecek, hukuk düzenini alt üst eden kanunları değiştirerek temel hak ve özgürlükleri yeniden garanti altına alabilecek bir parlamento aritmetiğine sahibiz. Yargı bağımsızlığını yok eden Sulh Ceza hakimliklerinin ne kadar ömrü kalmış olabilir? Torba yasalarla gelen hukuk garabeti tek bir yasada ortadan kaldırılabilir.

Türkiye büyük varta atlattı. Tek bir kişinin yönetiminde yokuş aşağı çılgınca ilerleyen, hepimizin içinde yer aldığı otobüs seçim sandığına çarptı ve durdu. Halk el frenini çekti. Şimdi hepimiz selametteyiz. Otobüsün bataktan çıkıp emniyetle yola yeniden düzülmesi için artık hiçbir engel yok. Sorun sadece ne kadar zaman alacağı ve ne tür engellerle karşılaşacağı. Unutmayalım Türkiye'yi otokratik-baskıcı bir yönetime doğru sürükleyen kişinin ayağı hala fren pedalında. Parlamento aritmetiğine göre denge ve denetleme tamam, ama yönetilebilir bir demokrasiye ulaşmak için kişisel iktidar hesaplarının önümüzde hâlâ engel oluşturacak tortularını da temizlememiz lâzım. Erdoğan, Anayasa'nın kendisine çizdiği sınırları çiğneyerek, partiler arasında taraflı davranarak, seçimi kendi siyasî projesi için bir referanduma dönüştürerek bugün ihtiyaç duyulan cumhurbaşkanı profilini kaybetti. Polemiğe girdiği, ağır hakaretler ettiği siyasî parti liderleri ile, israfın sembolüne dönüştüğü için eleştiri konusu olan sarayında, cumhurbaşkanı sıfatıyla nasıl yapıcı ve uzlaştırıcı diyaloglar geliştirebilir? Teamüller bir kenara açık anayasa hükümlerini kampanya dönemi boyunca çiğneyen cumhurbaşkanına hangi siyasetçi ne kadar güvenebilir? 

2015 seçimleri Cumhurbaşkanı'nın sarayı ile hatırlanacak. Seçim sonuçlarına göre saray yıkıldı ve enkazı altında Türkiye'nin bütün iktidar örüntüsü sıkışıp kaldı. Yüksek bürokrasi, inşaat sektörü, finans-kapital ve özellikle birkaç banka, havuz medyası ve bu medyada yaşama alanı bulan özel görevli kalem sahipleri için kriz başladı. Bu krizin genel bir ülke krizine dönüşmesini önlememiz lâzım. AK Parti seçim sonrası enerjisini, enkaz kurtarma faaliyetlerine ayırırsa kendisi de enkazın altında kalacak. İçinde Erdoğan'ın yer almadığı yeni bir iktidar denklemi oluşacak.

Demokrasi çareler rejimi demek. Otokrasi arayanlar için çözüm bir tane idi: Herkesi biat ettirmek, sorasında keyfiliğin belirsizliğine teslim olmak. Demokrasi içinde sonsuz sayıda çözüm var. Uzlaşma arayışları, adaletin yeniden işlemesi ve daha fazla hukuk talebi, farklılıkları bir arada yaşatma çabası önümüze yığınla alternatif çıkartacak.

Erdoğan istifa etse, partisinin başına geçse, sizce nasıl olur?