Cumhurbaşkanı'nın, Başbakan'ın, bütün Ak Parti teşkilatının, bir ölçüde MHP'nin, önemli oranda bir sivil toplum kuruluşunun çabası “Evet” çıkması için.

Tabii ki aynı zamanda “Hayır” çıkmaması için.

Herkes “Hayır” çıkmasının siyasi faturasının farkında.

Aslında “Hayır”cılar da, sadece getirilecek sisteme itiraz ettikleri için değil, öncelikle Sayın Cumhurbaşkanı'na ve ardından Ak Parti'ye en azından “Bir ders vermek için” uğraşıyorlar.

Kılıçdaroğlu'nun “Hayır çıkarsa bir şey olmaz, Cumhurbaşkanı, Başbakan olduğu gibi çalışmaya devam eder” gibi sözleri, “Hayır çıkarsa kaos olur, bu da siyasi istikrarı önemseyen kişileri tedirgin eder” dolayısıyla “Hayır'a yönelişi önler” gibi bir hesaba dayanıyor. En azından samimi değil. CHP'nin “Hayır”ı öncelikle Tayyip Erdoğan'a karşı tepe tepe kullanacağı kesin.

Ancak bir mesele daha var ki, “Evet cenahı”, “Hayır ihtimali”ni bir söylem zaafı olarak görüyor ve konuşulmasını istemiyor. Bu noktada çok farklı psikolojik saiklerden söz edilebiliyor: “Hayır ya da Evet çıkma ihtimali karşısında insanlar, kimi zaman benim oyumdan ne olur ki gibi, kimi zaman zaten Evet - Hayır kazanır gibi, kimi zaman yerim belli olsun gibi, çorbada tuzum olsun gibi, düşüncelerle hareket edebiliyorlar. Onun için her boyuta teenni ile yaklaşıyor siyasi yapılar. 

Mesela “Ya hayır çıkarsa” düşüncesinin, sandığa gitmeyi düşünmeyen kimi insanlar için kaygıya yol açıp oy verme duygusu geliştirebileceği de varsayımlar arasında.

Bu noktada Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlarından İlnur Çevik'in önce yazıp sonra sildiği “Hayır diyenlere: 7 Haziran sonrası Türkiye'deki kaos ve istikrarsızlığı mumla ararsınız” şeklindeki tweet etrafında gelişen tartışma ilginç bir örneği teşkil ediyor.

İlnur Çevikbu tweeti niçin atmıştı, neden sildi, bu tweet gerçekten bir “Hayır kaygısı”nın mı ürünüydü, Çevik'e Ak Parti cenahından gelen tepki, böyle bir kaygı duyulmadığının mı işaretiydi yoksa bu kaygıyı kamuoyu ile paylaşmanın olumsuz geri dönüşlere yol açacağının mı?

İlginçtir dün İlnur Çevik, o tweet ile aynı muhtevada çok daha geniş bir analizi YeniBirlik gazetesindeki köşesinde yaptı. Bir bölümünü paylaşalım:

“Bazıları bu referandumu yalnız sistem değişikliği için halk oylaması olarak görüyor ve esasında “hayır” oyu çıkarsa ülkede her şeyin normal akışında devam edeceğini hayal ediyor…

Yani bu seçimde cumhurbaşkanlığı el değiştirmeyeceğine göre ve Ak Parti iktidarı da olduğu yerde kalacağına göre mesele yok o zaman hayır olsa bile bir sıkıntı olmaz gibi bakanlar var…

“Ama kazın ayağı böyle değil… “Hayır” oyu halkımızın tercihi ve saygı duyulacak bir netice ama böyle bir neticenin ülkeye ciddi bir istikrarsızlık getireceğini bilmek için siyaset bilimcisi olmaya gerek yok…

“Sistem değişikliği referandumda reddedilirse Avrupa’da sipere yatmış bizi harcamaya hazır devletler el birliği ile “seçime gidin” diye baskı yapacaklar, bizi Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi üyeliklerimizi askıya almakla tehdit edecekler ve bugün karşılaştığımız zorlamaların, haksızlıkların beterini yaşatacaklar.

Ülke içindeki muhalefet ise “hayır” oyunun hükümete güvensizlik oyu olduğunu iddia edip seçim diye zorlayacaklar hatta cumhurbaşkanımızın durumunu bile sorgulayacaklar…”

Çevik sonra, bu kampanyaya FETÖ'nün, PKK'nın da katılacağını, ekonomiyi çökertmek isteyenlerin, muhalif medyanın, bazı işadamlarının devreye gireceğini yazıyor.

Son cümleleri şöyle:

“İşte size istikrarsızlık senaryosu… Pişmanlık fayda etmeyecek, çocuklarımızın geleceğini ipotek altına almış olacağız. Ülkemize yazık değil mi?”

Bence “Hayır” çıkması durumunda buihtimaller yabana atılır değil.

Ancak, Çevik'in tweetine - yazısına yansıyan şey, gerçekten bir “Hayır kaygısı” mı, yoksa, “Hayır”ın doğuracağı riski gösterip, “Evet”e yönlendirme gayreti mi, ona bakmak lazım.

Şayet gerçek bir “Kaygı”yı yansıtıyorsa ve bu kaygı zirvelerde paylaşılıyorsa, işte asıl sıkıntı o. Dilerim sonunda nerden girdik bu yola denmez.