Bir zamanlar bir gazeteci vardı.

Muhabirlerin, “yalanları en iyi yakalayanlar” olduğunu, “yalan makineleri” gibi “doğru olmayanı teşhir etmekle yükümlü olduklarını” söylerdi.

Her ne olursa olsun ve ne kadar zaman alırsa alsın gerçeğin peşine düşmek... Ve muhakkak “gerçeği ortaya çıkarıp”, kamuoyu ile paylaşmak.

Meslek hayatı boyunca, bu ilkelerden hiç vazgeçmedi.

Geçtiğimiz gün, 93 yaşında hayatını kaybeden, Washington Post’un efsanevi genel yayın yönetmeni Ben Bradlee, ardında her şeyden önce “onurlu bir meslek hayatı” bıraktı.

Bu dünyadan geçip gittikten sonra, “onurlu bir insan” olarak anılabilmek, aslında en güzel başarı ödülü bir gazeteci için. Bugün, Türkiye’de “gazeteci” geçinen, minik diktatörler, mini derebeyleri ve hanımlarının yazılarına, konuşmalarına ezkaza denk gelince, bazen kibirlerinden ben utanıyorum.

Cesaretin de türleri var; bir yanda, Bradlee’ninki gibi, adil ve zekilerin cesareti var... Bir de, Türkiye’de vahşice sergilenen türdeki “cahil cesareti”.

Türkiye’nin devlet kaynaklarıyla yaratılan ve bu kaynakları görgüsüzce sömüren “gazeteci” müsveddeleri, normal koşullar altında, gerçekten demokratik bir ülkede, “hiçbir şey” olamazlar. Bunun bilincinde olmanın getirdiği eziklik, kompleks ve üzerilerine boca edilen haksız kazancın şımarıklığıyla, etrafa saldırıp duruyorlar.

Bir gün, zamanları dolduğunda, adlarını kimse anmayacak, ananlar olduğunda da, bunu “saygıyla” yapmayacaklar.

Bradlee’yi ise, dünya genelinde birçok insan, Vietnam Savaşı ile ilgili kamuoyundan gizlenen gerçekleri ortaya koyan Pentagon Belgeleri’nin yayınlanması için 1970’lerde verdiği mücadele ve tabii, Watergate Skandalı’nın ortaya çıkarılmasındaki rolü ile anacak.

Bradlee, muhabirler Bob Woodward ve Carl Bernstein’ın, Başkan Richard Nixon yönetiminin örtbas etmeye çalıştığı bir yolsuzluk skandalına ilişkin, kendilerine, güvendikleri kaynaklardan “sızan” ve teyit ettirdikleri bilgilere dayanarak yaptığı haberleri yayınlamakta bir an bile tereddüt etmemişti. Bradlee, yıllar sonra, anılarını yazarken “Nixon, Amerika kamuoyuna, yalan üzerine yalan söyledi. İşlediği suçların sonuçlarından kaçabilmek ve kendini kurtarmak için halkı kandırdı” demişti.

Watergate Skandalı, Nixon’un istifasına neden oldu. Bradlee ise, 1991’e kadar genel yayın yönetmenliğini yaptığı Washington Post’u, dünyanın en saygın medya kurumlarından biri hâline getirdi.

Bradlee, 2013’te Başkan Obama’dan “Özgürlük Madalyası” aldı. Bir başkanı istifa ettiren gazetecilerden birinin bu gibi bir devlet ödülünü alabilmesi, Türkiye’de kaçıncı yüzyılda mümkün olabilecek bakalım. Ya da, hiç olabilecek mi?

ABD’nin küresel bir gücü varsa, olabildiyse, bunun temelinde sadece tanklar top tüfek değil, “bilgiye kıymet verilmesi”, “ifade ve basın özgürlüğüne, bireye saygı” da var. Yapılan siyasi hataların açıkça tartışılması ve siyasetçilerin yanlışlarının hesabının, er ya da geç, sorulması, gazeteci ve akademisyenin özgün ve özgür çalışmasına kıymet verilmesi, ABD’nin ayakta kalabilmesini sağlayan en büyük gücü oldu.

Bugünlerde, ABD’nin yeterince hesabı sorulmamış bir hatası yaniden hortluyor. Kobane’de, özel güvenlik şirketi Blackwater’ın yeniden sahneye çıktığına dair iddialar var.

Malum, Irak’ın işgali ertesi, ABD Ordusu’nun kayıpları can yakmaya başlayınca, paralı askerlerden oluşan Blackwater devreye girmiş ve müthiş suçlar işlemişti.

Gene araştırmacı gazetecilerin çabalarıyla faaliyetlerinin içyüzünü öğrendiğimiz Blackwater, şaibelerden kurtulmak için “Academy” adını aldı.

Şirketin sahibi Erik Prince, geçtiğimiz günlerde, “IŞİD ile mücadeleyi, özel güvenlik şirketlerine bırakın” çağrısında bulunmuştu.

Görülen o ki, çağrısı karşılık buldu. IŞİD’den kaçarken, Blackwater’a tutulmak, bütün bölgeye büyük zarar verir.

Bugünlerde, her zamankinden daha da fazla, iyi gazeteciliğe ve özgür, şeffaf tartışma ortamına ihtiyacımız var.

Şimdi, gazeteciliğe onurunu geri vermenin zamanı.

[email protected]