Yusuf Ziya DÖGER
Diyanet’in İslam Ansiklopedisimaslahat kavramını tanımlamak için “doğru, düzgün ve kusursuz olma, iyilik, uygunluk, yarayışlılık” manalarını kullanmaktadır. Günlük hayatta ise bu kavram için kullanılan “idare-i maslahat”ifadesi ise bu anlamların uygunluk ve yarayışlık kısımlarını ihtiva etse de diğer anlamlarını ise doğrudan doğruya karşılamamaktadır. İdare-i Maslahat kavramı aşağıdaki üç anlamı içeren bir manada kullanılmaktadır.
- Bir işi, gerektiği gibi değil de günün şartlarına göre yapma.
- İşi oluruna bırakma.
- Bir işi mümkün mertebe iyi-kötü yürütmek.
Maslahat kavramınınTürkçe’dekigünlük kullanımı daha çok bu üç anlamı çağrıştırmaktadır. Bu nedenle halk arasında suya sabuna dokunmadan, durumu idare etmek anlamın da kullanılır. İdare-i maslahat ifadesinin karşılığı olan bu üç anlam Türkiye’deki her siyasi kesim tarafından bilinçli veya bilinçsizce kullanılır. Türkiye İslamcılığı da kavramı daha çok bu anlamıyla kullanagelmiştir.
Türkiye İslamcılığımaslahatkavramını asıl bağlamı içinde kullanıyormuş izlenimi vermesine rağmen, onu asıl bağlamından kopartarak“var olan durumu kerhen kabullenme” anlamına gelebilecek uygulamalarla kullanmıştır/kullanmaktadır. Bu kesiminliteratüründe kavramın karşılığı için kullanılan bağlamlar dikkatle ele alınınca, “işi, gerektiği gibi değil de günün şartlarına göre yapma”anlamına gelen uygulamalara eşlik ettiği görülür.
Dolayısıyla “maslahat” kavramının Türkiye Suni İslamcılığındaki karşılığının, Şii İslam anlayışındaki “takiye” kavramına denk gelen bir anlama tekabül ettiği görülecektir. Bu anlam kaymasıİslamcılarca idealize edilen zihinsel beklentilerle reel durumların farklılaşmasına venihai amacın deformasyonuna yol açmıştır. Ortaya çıkan bu çelişki Türkiye İslamcılığının yola çıkarken belirlediği idealler olan hak, hukuk ve adalet tesisini gerçekleştirmesinin önünde engel oluşturmuştur.Çünkü zihinsel beklentilerle reel durumların farklılık oluşturması yapılar içerisinde asıl amacın ne olduğunu belirsizleştirmiştir.
İslamcıların karşılaştığı bu çıkmazyapı içerisinde farklı anlayışların oluşmasına zemin hazırlamasına rağmen, hepsinin ortaklaşabildikleri tek nokta neredeyse maslahat kavramınınkendi egemenliklerini tesis etmeye yönelik uygun zemin arayışı biçiminde anlaşılması olmuştur. Böylece amaca ulaşma yolunda “işi, gerektiği gibi değil de günün şartlarına göre yapma”biçimine dönüşen anlayışa başvurmak zorunda kalmalarıriyakârca davranışlar üretmelerine sebep oldu. Dolayısıyla içeride “sistem karşısında”kendilerini zan altında bırakacak ve sistemle çatışmalarına yol açacak her durum ve eylemden kaçınmayı temel hedef haline getirmelerine sebep teşkil edilmiş olunuyordu.
Somutlaştıralım.
Türkiye İslamcılığı içinde yer alan ve o tedrisattan geçen her insan bilir ki, maslahat kavramı asıl düşünülen durumun tam tersine davranmayı öğütleyen ve şimdilik sessiz kalmanın gerektiğini ifade eden anlamlarda kullanılıyor/kullanılırdı. Bu durum zamanla o yapı içerisinde yer alan insanların zihin ve eylemlerinde riyakârca davranmayımeşru kılarakona uygun eylem ve davranış kalıplarının gelişmesine zemin hazırladı. Yani asıl düşünülen yerine koşullara göre davranmayı makul karşılayan anlayışların yerleşmesine temel oluşturdu/oluşturmaktadır. Ki yirmi, yirmi beş yıllık kısa tarihsel serüvene bakılırsa yaşananlar üzerinden bu anlamların nasıl reel yaşamda ortaya çıktığı görülür. Sadece AKP’nin iktidar dönemlerine bakıldığında bile değişim yönünün günün şartlarına göre nasıl keskinleştiğiyâda flulaştığıgörülür/görülmektedir.
Şimdi Türkiyeİslamcılığı içinde ömür geçiren herkese ve kesime soruyorum.
Sohbetlerde veya yazılıp, çizilenlerde Pakistan özelinde “Keşmir Sorunu”nun her zaman ilk sırada yer alması manidar değilmiydi?
Keşmir’deki zulümlerduyulurdu, konuşulurdu ve yazılırdı hep. Bu doğal bir sonuçtu. Çünkü “Keşmir Sorunu” Müslümanlarla Gayr-ı Müslümler arasında cereyan etmekteydi. Ki Keşmir’de olup biteni dünyaya duyurma çabasın vardı. Evet, Ozulmü gerçekleştirenleri lanetlemek hem insani hem de İslami bir görevdi.
Lakin Pakistan ile Bangladeş arasında vuku bulan sorun hiçbir zaman duyulmaz, konuşulmaz, okunmaz ve de yazılmazdı. Orada olup bitenleri duymak imkânsızdı. Peki, hiç düşündünüz mü acaba neden?
Çünkü Pakistan ile Bangladeş arasındakisorunu gündemleştirmekİslamcıların ülke içerideki çelişkilerinin ortaya çıkmasına neden olabilirdi.Bu nedenle böyle bir risk alınmamalıydı. Yani Türkiye içerisindeki Türk Devlet egemenliğinin tekçi ve imhacı tutumundan kaynaklanan Kürd ve Kürdistan sorunuyla olan benzerliği zihinlerde şimşeklerin çakmasına yol açabilirdı. Dolayısıyla İslamcılarla Kemalist sistem arasında sorun oluşturabilirdi. Tabi ki bu durumda Bengal halkının Urdu Egemenleri karşısındaki insani ve İslami olan mücadelesinden söz etmek mümkün olmadığı için yapı içerisindekiler de bihaberdi. Dolayısıyla haklı olanı belirleme imkânı olmadığı için haksız olanı da lanetlenemiyordu.
Sonuç:
Bugün benim açımdanKeşmir neden gündemdeydi lakinBengalhiçbir şekilde gündem de olmadı sorusunun basit bir cevabı var. Çünkü Keşmir Pakistan ile Hindistan arasında vuku buluyordu. Taraflardan biri Müslüman diğerini ise Müslüman olmayanlardan oluşuyordu. Bunun için taraf olmak hem kolaydı hem de kimse neden bu sorunu kaşıyorsunuz diyemezdi. Tıpkı İsrail ile Filistinli Araplar arasındaki sorun gibi.
Lakin Pakistan ile Bangladeş arasında ise sorun iki Müslüman kesim arasında cereyan ediyordu. Taraflardan bir olan Urdu egemenleri Bengal halkına insani ve İslami olmayan bir zülüm uygulamaktaydılar. Bengallilerin kendi siyasi egemenliklerini engelledikleri gibi dillerinive varlıklarınıde resmi ve eğitim alanından silme eylemini gerçekleştiriyorlardı. Türkiye İslamcılığı bunu bir şekilde gündemleştirseydi içeride sistemin -Türk egemenliğinin- benzeri bir uygulamayı Kürdlere uygulamakta olduğunu açığa çıkarırdı. Dolayısıyla maslahat gereği Pakistan ile Bangladeş arasında vuku bulan sorunun sumen altı edilmesi gerekiyordu -bu maslahat icabıydı-.
Hadi Türkiye içindeki sorunu geçelim. Neredeyse tüm ömrü boyunca Irak Baas Rejimi ile mücadele eden Mola Mustafa Barzani ismi dahi hiçbir şekilde o kesim içinde duyulmadı. Oysa Baas Rejimlerinin Sosyalist bir dünya anlayışına sahip olduğu dolayısıyla İslam düşmanı olduğu açıkça o kesime aktarılıyordu. Ama onlara karşı mücadele eden ve ömrü boyunca her ortamda çantasında Kur’an-ı eksik etmeyen ve ona uygun eylemler gerçekleştirmeyi felsefe haline getiren Barzaniyi ne duyuldu, ne okundu ne de yazıldı. Denilebilir ki KDP Sosyalist bir çizgi benimsemişti. Doğrudur. O günün dünyasında kendi varlığını -Kürd- dünyaya tescil ettirme derdi olan Barzani kısmen de olsa oradan destek buluyordu.Tıpkı Türkiye de Kürd ve Kürdistan sorununa İslamcılara göre Solcuların daha yakın durması gibi
Peki, şimdi tekrar soralım. Eğer kendi iç sorunlarını gizlemeyi maslahat kabul ediyorsa İslamcılar, onlara tek kelimeyle ikiyüzlüsünüz demek bizim hakkımız olsa gerek. Bengal sorununa bigâne kalmanızın tek nedeni Kürd ve Kürdistan sorunuyla olan benzerliğiydi. Bu nedenle o surunda karşısında da İslamcılar sus pus oldular. Tıpkı Kürd ve Kürdistan sorunu karşısında sus pus olmaları gibi.
Ey Bengalliler ve Beluciler sizi Türkiye İslamcılığı hep bizden -gündemden- sansürledi. Bunun için siz buradakonuşulmadınız, yazılmadınız ve duyulmadınız.
Yazarlar
-
Yıldıray OĞURHavf ve reca arasında yeni bir yıla... 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciOkudukça yoksullaşan bir ülkeyiz 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİVicdansız senenin kelimesi dijital vicdanmış 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünGemini’ye göre 2026’da Türkiye… 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ocaktan2026’da deliler çağına karşı bir umut ışığı yanar mı? 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEBölücüler ve Ülkücüler 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKErken Cumhuriyet dönemi eleştirileri: Revizyonizm mi, Türk usülü “woke” mu? 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolKara bir yıl 2025 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA2026’ya Girerken; Barış, Demokratik Toplum ve Enternasyonal Özgürlük Yürüyüşü... 31.12.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNAfrika Boynuzu’ndaki oyun: İsrail kime şah çekti? 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENNasıl anılmak isterdiniz? 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORU2026: Beklentiler, beklentiler… 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUÇözüm için mücadele demokrasi için mücadeledir 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
KEMAL GÖKTAŞBarış Akademisyenleri'nin göreve iadesine istinaf engeli: Daire, Danıştay kararına direndi 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZTürkiye’ye özgü sürecin muhasebesi 30.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞYENİ YILDA DA KURU EKMEK BİZİ BEKLİYOR… 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRUyuşturucu dosyasındaki sürpriz isim! "Cumhurbaşkanımızın tensipleri ile…" 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçLeyla Zana ve Gözde Şeker ne yaptı? 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANİktidar medyası infilak etti 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTBir fotoğraf karesinden çok daha ötesi... 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞUlus devlet, milli egemenlik, çevre, insan hakları, uyuşturucu ve Venezuela 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇER23 yılın en kötüsü 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRTürkiye'de davaların portresine kısa bir bakış: Hâlâ en güçlü ortak talep neden adalet? 29.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa PAÇALRTÜK ve basın özgürlüğüne geçit yok… 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENRaporların Gösterdiği 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Abdulmenaf KIRAN11. YARGI PAKETİ, YENİ ADALETSİZLİK VE EŞİTSİZLİKLER YARATTI 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CAN2025 giderken 28.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet İlhanKararsızlığın Erdemi: Kesinliğin Gölgesinde Düşünmek 27.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUÜlke siyasetin neresinde, hangi evresinde? 27.12.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraYılın Kelimesi 27.12.2025 Tüm Yazıları
-
Nuray MERTİslamcılık Öldü mü? 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTAN100 Bin Dolar Kazanan “Yeni Yoksul” Mu? 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan TuğalSovyetler ve Bookchin 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Yetvart DANZİKYANLeyla Zana vakası bir gösterge. Ama neyin? 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuSuriye, güvenlik ve 15 milyon bağımlı… 26.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa Karaalioğlu‘Entegre strateji’ varsa, niye tek yönünü görüyoruz? 25.12.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanKomisyonda uzlaşma çıkmazsa süreç yine de ilerler mi? 24.12.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilGüvenlikten kimliğe, inkârdan yurttaşlığa 24.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİSekülerleşme sorunu veya Müslümanlar nasıl modernleşecek? 23.12.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEYüzdük yüzdük 22.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayPax Americana sonrası Almanya: Yeşil dönüşümden askeri Keynesçiliğe 21.12.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasAK Parti hariç herkes CHP 19.12.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNKüfürbazlar ve ötesi 19.12.2025 Tüm Yazıları
-
Cemile BayraktarThank you Ahmed 19.12.2025 Tüm Yazıları
-
Abdurrahman DilipakNüfusumuz dibe vururken! 18.12.2025 Tüm Yazıları
-
Seyfettin GürselPara politikasında sınav zamanı 18.12.2025 Tüm Yazıları
-
Şeyhmus DİKEN"O Yıl", hangi yıl? 15.12.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRBu durumda AİHM yetkilileri de Trump’tan yardım istesin… 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin Sönmezİktidar politikası ters mi tepiyor, tersine mi işletiliyor? 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldız ÖNENGüney Amerika’da büyüyen gölge 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞEntelektüel üretimin kaybı-Rejimin vesayeti-Siyasetin iflası 13.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAKANBahis oynayan bakan kim?.. CASUS KİM?.. 12.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi EgilmezOrta sınıf nereye gitti? 12.12.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇHakim sınıfın iki zümresi 11.12.2025 Tüm Yazıları
-
SİBEL HÜRTAŞCHP programı halka ne vadediyor? Nasıl bir parlamenter sistem? 9.12.2025 Tüm Yazıları
-
Selva DemiralpHissedilemeyen büyümenin anatomisi 9.12.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKİmralı için CHP’yi sıkıştırmaya gerek var mı? 5.12.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYTürkiye İçin Irak Peşmergeleri Sorun Olmuyor da Rojava neden Sorun! 4.12.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRPOLEMİK SENDROMDA 4.12.2025 Tüm Yazıları
-
Galip DALAYOrta Doğu, Trump Amerika’sına Uyum Sağlıyor 3.12.2025 Tüm Yazıları
-
Zekeriya KurşunDağıstan Cumhuriyeti ve Ayna Gamzatova 1.12.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYŞu meşhur “İznik Konsili” 1.12.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKEve siyaset için dönüş öncesi bir mıntıka temizliği gerek 1.12.2025 Tüm Yazıları
-
Taner AKÇAMABD’de bir şeyler oluyor: Nick Fuentes 30.11.2025 Tüm Yazıları
-
Fikret BilaAK Parti çekingen 26.11.2025 Tüm Yazıları
-
Hikmet MUTİCHP modernizmi ve faşizmi... 23.11.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerÇÖZÜM, BARIŞ VE KARDEŞLİK GETİRECEK Mİ? 23.11.2025 Tüm Yazıları
-
Necati KURÇOCUK HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ 19.11.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNEmeğin Sosyolojisi ve Kapitalizmin Geleceği: Marx vs. Marx 16.11.2025 Tüm Yazıları
-
Sedat KAYAİmamoğlu'na istenen 23 asırlık tarihi ceza: Roma İmparatorluğu kurulduğunda hapse girseydi hala ceza 14.11.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDEN"Arananlar" zulmü ne zaman son bulacak? 14.11.2025 Tüm Yazıları
-
Mehveş EVİNYerel yönetimlerle işbirliği kültür politikası için hayati 13.11.2025 Tüm Yazıları
-
M.Latif YILDIZÇÖZÜM SÜRECİ KOMİSYON VE EKMEN 12.11.2025 Tüm Yazıları
-
Zülfü DİCLELİKeşke… 4.11.2025 Tüm Yazıları
-
Etyen MAHÇUPYANKemalizm mi daha ‘iyi’, (Yeni) İttihatçılık mı? (3) 25.10.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMAN‘Parlak gelecek’ ve sol gelecek... 12.10.2025 Tüm Yazıları
-
Metin Karabaşoğluİnsanların devletlerle savaşı 9.10.2025 Tüm Yazıları














































































Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
29.05.2018
21.02.2018
13.10.2017
24.09.2017
27.03.2017
27.02.2017
16.02.2017
31.01.2017
28.01.2017
22.01.2017